Помнік сакральнай архітэктуры | |
Сабор Сьвятога Ёсіфа | |
Сабор Сьвятога Ёсіфа | |
Краіна | Беларусь |
Горад | Магілёў |
Каардынаты | 53°54′04″ пн. ш. 30°20′08″ у. д. / 53.90111° пн. ш. 30.33556° у. д. 30°20′08″ у. д. / 53.90111° пн. ш. 30.33556° у. д. |
Канфэсія | праваслаўе |
Архітэктурны стыль | клясыцызм |
Аўтар праекту | Мікалай Львоў |
Будаваньне | 1780—1798 гады |
Дата скасаваньня | 1938 |
Сабор Сьвятога Ёсіфа | |
Сабор Сьвятога Ёсіфа на Вікісховішчы |
Царква саборная Сьвятога Ёсіфа — помнік архітэктуры апошняй траціны XVIII ст. у Магілёве, колішні катэдральны сабор. Знаходзілася на Саборным пляцы і ўтварала адзіны ансамбль з Мэмарыяльнай брамай. Твор архітэктуры клясыцызму, адзін з найбольш раньніх помнікаў гэтага стылю ў сакральнай архітэктуры Беларусі. У 1937 годзе савецкія ўлады зьнішчылі царкву.
Мураваная царква Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы) ў Магілёве будавалася ў 1780—1798 гадох за кошт дзяржаўнага скарбу на загад маскоўскай гаспадыні Кацярыны II у гонар сустрэчы з аўстрыйскім манархам Ёзэфам II. 29 траўня 1780 году манархі ў памяць пра сустрэчу паклалі камяні ў падмурак будучай царквы. Распрацаваны архітэктарам Мікалаем Львовам праект царквы адзначылі першай прэміяй на конкурсе ў Пецярбургу. У 1802 годзе загадам Урадавага сыноду царква атрымаў статус катэдральнага сабору.
Савецкія ўлады зачынілі сабор. У 1932—1937 гадох у будынку сабору дзейнічаў музэй гісторыі рэлігіі і атэізму. У 1937 годзе ўрад Беларускай ССР пастанавіў пачаць рэканструкцыю Магілёва дзеля пераносу сюды сталіцы зь Менску. Таго ж году сабор зруйнавалі, на яго месцы пачалося будаваньне гатэлю «Дняпро» (скончылася ў 1939 годзе).
У кастрычніку 2011 году намесьнік старшыні Магілёўскага гарвыканкаму Ігар Шардыка паведаміў, што сабор трапіў у лік першых у чарзе на аднаўленьне разбураных помнікаў архітэктуры Магілёва. Адзін з магчымых варыянтаў аднаўленьня сабору — у фармаце канцэртнай залі. Тым часам гістарычнае месца сабору дагэтуль займае гатэль «Дняпро».
Помнік архітэктуры клясыцызму. Строгі і кампактавы сваім аб’ёмам будынак амаль ня мае аздобы. Ён завяршаўся пакатым купалам на барабане, прарэзаным 12 круглымі вокнамі. У бок пляцу рэзка выступаў дарычны 6-калённы портык. Нягледзячы на параўнальна невялікія памеры, будынак адрозьніваўся манумэнтальнасьцю, дзякуючы ўдала знойдзеным прапорцыям і браку дэкаратыўных дэталеў, якія адцягвалі б увагу.
Ва ўнутранай прасторы тактоўна і паступова адбываўся пераход ад строгага і сьціплага фасаду да прыбранага і сьвяточнага інтэр’еру, дзе з напаўцёмнага ўваходу і цэнтральнай часткі, аформленай стройнымі іянічнымі калёнамі, погляд скіроўваўся да ярка асьветленага верхнім сьвятлом алтарнага ўзвышэньня і вокнаў ва ўсходняй сьцяне. На гэтым узвышэньні стаялі прыбраныя «шаты» — ратонда з калёнаў карынцкага ордэру. Над асноўным аб’ёмам узьнімалася гарманічная паўсфэра купалу, у якім выкарыстоўвалася канструкцыя падвойнага купалу, што дазваляла прапускаць роўнае, расьсеянае сьвятло ўсярэдзіну будынка.
Роспісы і абразы на медных дошках выканаў сябар архітэктара — расейскі майстар партрэту Ўладзімер Баравікоўскі. У 1784 годзе з Шатляндыі сюды запрасілі каменных справаў майстра Адама Менеласа.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Сабор Сьвятога Ёсіфа (Магілёў), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.