Пётар Чайкоўскі

Лічыцца адным з найвялікшых кампазытараў у гісторыі музыкі. Выдатны мэлядыст, аўтар 76 опусаў, 10 опэраў. Чайкоўскі напісаў 7 сымфоніяў (6 пранумараваных і сымфонія «Манфрэд»), 3 сюіты. Сусьветна вядомыя ягоныя балеты «Лебядзінае возера», «Сьпячая прыгажуня», «Шчаўкунок».

Пётар Чайкоўскі
Пётр Ильич Чайковский
Дата нараджэньня	7 траўня [ст. ст. 25 красавіка] 1810
Месца нараджэньня	Воткінск, Вяцкая губэрня, Расейская імпэрыя
Дата сьмерці	6 лістапада [ст. ст. 25 кастрычніка] 1893
Месца сьмерці	Санкт-Пецярбург, Расейская імпэрыя
Прычына сьмерці	халера
Месца пахаваньня	Ціхвінскія могілкі[d]
Грамадзянства	Расейская імпэрыя
Месца вучобы	Санкт-Пецярбурская кансэрваторыя[d] (1865) Імпэратарская вучэльня правазнаўства[d] (12 (24) траўня 1859)
Прафэсія	кампазытар, дырыгент, пэдагог
Навуковая сфэра	кампазыцыя[d], музычная пэдагогіка[d], музычная адукацыя[d] і музыка
Месца працы	Маскоўская дзяржаўная кансэрваторыя[d] Вашынгтонскі ўнівэрсытэт[d]
Жанры	сымфонія, опэра, балет[d], клясычная музыка і музыка рамантызму[d]
Інструмэнты	фартэпіяна
Бацька	Ilya Petrovich Tchaikovsky[d]
Маці	Aleksandra Tchaikovskaya[d]
Узнагароды
Подпіс
Пётар Чайкоўскі ў Вікісховішчы

Ён стаўся першым расейскім кампазытарам, чыя музыка зрабіла незгладжальнае ўражаньне на міжнародным узроўні. Чайкоўскі выступаў у якасьці запрошанага дырыгента ў канцы сваёй кар’еры ў Эўропе й Злучаных Штатах. Адным з такіх выступаў быў першы канцэрт ў Карнэгі-Холе ў Нью-Ёрку ў 1891 годзе. Чайкоўскі быў ганараваны ў 1884 годзе царом Аляксандрам III, і атрымаў ад яго пажыцьцёвую пэнсію ў канцы 1880-х гадоў.

Чайкоўскі зьяўляецца адным з выбітных кампазытараў сьвету, яскравым прадстаўніком музычнага рамантызму і адным зь вядомых лірыкаў і драматургаў-псыхолягаў ў музыцы, які паглыбіў псыхалягічны аналіз складаных і супярэчлівых зьяваў жыцьця.

Не зважаючы на ягоныя посьпехі, жыцьцё Чайкоўскага перарывалася асабістымі крызамі і дэпрэсіяй. Назапашвальныя фактары ўключалі ягоны раньні сыход ад мацярынскага дому да школы-інтэрнату і наступнай раньняй сьмерцю маці, а таксама сьмерць ягонага блізкага сябра і калегі Мікалая Рубінштэйна. Таксама стратай сталі і перарваныя адносіны ў дарослым жыцьці, як то 13-гадовая сувязь з заможнай удавой Надзеяй фон Мэк, якая была ягонай асабістай заступніцай, хоць яны ніколі не сустракаліся адзін з адным. Ягоная гомасэксуальнасьць, традыцыйна таксама лічыцца асноўным фактарам, хоць некаторыя музыказнаўцы ў цяперашні час перамяншаюць гэтае значэньне. Раптоўная сьмерць кампазытара ва ўзросьце 53 гадоў, як правіла, прыпісваецца наступствам халеры, аднак некаторыя дасьледчыкі лічаць, што халера магла ня быць сапраўднай прычынай сьмерці.

• Сайт прысьвечаны Чайкоўскаму
• Біяграфія й творчасьць Чайкоўскага
• Тургенеў і Чайкоўскі

Гэта — накід артыкула па музыцы. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.