Прэзыдэнт Украіны

Прадстаўляе краіну ў міжнародных стасунках, кіруе замежнай дзейнасьцю, праводзіць перамовы і падпісвае міжнародныя ўгоды. Зьяўляецца гарантам дзяржаўнага сувэрэнітэту, тэрытарыяльнай цэласнасьці Ўкраіны, выкананьня канстытуцыйных працоў і свабодаў асобы і грамадзяніна.

Дзяржаўная пасада

Прэзыдэнт Украіны
па-ўкраінску: Президент України
Штандар Прэзыдэнта Ўкраіны
Пасаду займае Уладзімер Зяленскі з 20 траўня 2019
Узначальвае	Украіна
Форма звароту	Пане прэзыдэнце (укр. Пане президенте)
Афіцыйная рэзыдэнцыя	Марыінскі палац (цэрыманіяльная) 13 іншых даступныя для ўжываньня
Прызначаецца	абіраецца на прамых выбарах
Тэрмін паўнамоцтваў	5 рокаў, ня больш за два тэрміны запар
Заробак	28 000 ₴ (1500 $)
Папярэдняя пасада	Старшыня Вярхоўнае Рады ЎССР
Пасада зьявілася	5 сьнежня 1991
Першы на пасадзе	Леанід Краўчук
Сайт	http://www.president.gov.ua/ru/

Дзейным прызыдэнтам зьяўляецца Ўладзімер Зяленскі, інаўґурацыя якога адбылася 20 траўня 2019 року.

Прэзыдэнт абіраецца наўпроставымі выбарамі ўсімі грамадзянамі на тэрмін пяць гадоў. Адна асоба ня можа быць прэзыдэнтам болей за 2 тэрміны запар. Канстытуцыя Ўкраіны забараняе прэзыдэнту быць кіраўніком якой-небудзь партыі.

Прэзыдэнт таксама зьяўляецца Вярхоўным галоўнакамандуючым Узброеных сілаў і кіраўніком Рады нацыянальнай бясьпекі і абароны.

Прэзыдэнт можа накладаць вэта на рашэньні, прынятыя Вярхоўнай Радай; тая можа пераадолець ягонае вэта 2/3 галасоў. Прэзыдэнт мае права распускаць Раду. Падае на зацьвярджэньне кандыдатаў на пасты міністра замежных справаў і міністра абароны; прызначае 6 з 18 судзьдзяў Канстытуцыйнага суду.

Афіцыйная рэзыдэнцыя прэзыдэнта, Марыінскі палац, разьмяшчаецца ў Пячэрскім раёне Кіева. Акрамя гэтага, ён мае яшчэ некалькі рэзыдэнцыяў, такіх як Дом з хімэрамі і Дом удавы, што плача. Адміністрацыя прэзыдэнта Ўкраіны знаходзіцца на вуліцы Банкавай.

Пасада прэзыдэнта ва Ўкраіне зьявілася ва Ўкраіне адразу пасьля здабыцьця незалежнасьці ў 1991 року разам зь іншымі інстытутамі, такімі як Кабінэт міністраў ды Вярхоўная Рада. Паводле ўнесеных у Канстытуцыю УССР 1978 року зьмяненьняў прэзыдэнт зьяўляўся старшынём выканаўчай улады.

З прыняцьцем у 1996 канстытуцыі незалежнай Украіны прэзыдэнт фармальна перастаў быў кіраўніком выканаўчай улады, аднак пакінуў за сабою права прызначаць са згоды парлямэнту прэм’ер-міністра, і зь ягонай падачы зацьвярджаць міністраў, а таксама права скасоўваць акты Кабінэту міністраў.

Пасьля канстытуцыйнае рэформы 2004 року Ўкраіна стала парлямэнцка-прэзыдэнцкаю рэспублікай. Парлямэнцкая большасьць вызначала асобу прэм’ер-міністра і прадстаўляла яе прэзыдэнту, а той у сваю чаргу яшчэ раз уносіў кандыдатуру прэм’ер-міністра для зацьверджаньня ў парлямэнт. Прэзыдэнт быў пазбаўлены права выносіць на разгляд парлямэнту кандыдатуры міністраў (гэта рабіў прэм’ер-міністар), генэральнага пракурора, кіраўніка Службы бясьпекі. Прэзыдэнт меў права вэта на прынятыя Вярхоўнаю Радай законы, аднак тая магла яго пераадолець дзьвюма трацінамі галасоў.

У 2010 року са скасаваньнем канстытуцыйнае рэформы значэньне і вага прэзыдэнта значна павялічылася. Прэзыдэнт фактычна, хоць гэта й не было зафіксавана ў Канстытуцыі, стаў кіраўніком выканаўчае ўлады. Уплыў парлямэнту значна ўпаў.

22 лютага 2014 року ў выніку падзеяў Эўрамайдану Вярхоўная Рада Ўкраіны вярнула ў дзеяньне Канстытуцыю 2004 року, такім чынам скасаваўшы новыя паўнамоцтвы прэзыдэнта. Выканаўцам абавязкаў прэзыдэнта стаў Аляксандар Турчынаў.

Пазачарговыя выбары на пасаду прэзыдэнта Ўкраіны былі прызначаныя на 25 траўня 2014 году і адбыліся ў гэты ж тэрмін. У выніку выбараў у першым туры быў абраны пазафракцыйны кандыдат Пятро Парашэнка, інаўгурацыя якога адбылася 7 чэрвеня гэтага ж году.

 

Асноўны артыкул: Сьпіс прэзыдэнтаў Украіны

• Дзяржаўныя сымбалі прэзыдэнта Ўкраіны
• Адміністрацыя прэзыдэнта Ўкраіны
• Сьпіс валадароў Украіны

  Прэзыдэнт Украіны — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Афіцыйная бачына