Зброя Палянэз: рэактыўная сыстэма залпавага агню Беларусі

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Палянэз (неадназначнасьць).

«Палянэз»
На парадзе 3 ліпеня 2017 году
Тып	рэактыўная сыстэма залпавага агню
Краіна паходжаньня	Беларусь
Гісторыя выкарыстаньня
Пэрыяд выкарыстаньня	з 2016 году
Выкарыстаньне	Азэрбайджан, Беларусь
Гісторыя вытворчасьці
Канструктар	Ігар Данцоў, Юры Чорны
Дата стварэньня	Травень 2015
Вытворца	«Завод дакладнай электрамэханікі» (Беларусь)
Кошт адзінкі	$9,83 млн (2015 г.; распрацоўка)
Вытворчасьць	з 2015 году
Адзінак створана	26 (на 2019 год)
Мадыфікацыі	«Палянэз-М»
Характарыстыкі
Вага	45 тонаў
Даўжыня	12 669 мм
Шырыня	3070 мм
Вышыня	3025 мм
Дыямэтар	301 мм (ракета)
Экіпаж	3
Асноўнае ўзбраеньне	ракета В-300
Рухавік	8-цыліндравы, V-падобны 368 кіляват (500 к.с.)
Магутнасьць/вага	11,5 к.с./тона
Ёмістасьць загрузкі	22,2 тоны
Трансьмісія	аўтаматычная
Падвеска	4-восевая, незалежная, тарсійная
Дарожны прасьвет	40 см
Ёмістасьць баку	2х385 літраў
Практычная далёкасьць	1000 км (цягач)/300 км (ракета)
Вышыня палёту	42 км
Хуткасьць	80 км/гадз (цягач)/ 5 Мах (ракета)
Сыстэма кіраваньня	пульт
Сыстэма стырнавога кіраваньня	гідраўлічны ўзмацняльнік, зьлева, 1 і 2 масты
Дакладнасьць	адхіленьне да 30 м
Плятформа запуску	цягач МЗКЦ-7930

Упершыню была прадэманстраваная 9 траўня 2015 року на вайсковым парадзе ў гонар Дню Перамогі ў Менску. 22 жніўня 2016 году яе прынялі на ўзбраеньне ў Беларусі.

РСЗА «Палянэз» створаная беларускімі арганізацыямі абарончага сэктару эканомікі і адпавядае найлепшым сусьветным аналягам. Кожная баявая машына гэтай сыстэмы здольная адначасова нанесьці кропкавы ўдар па васьмі цэлях на адлегласьці больш як 200 км. Чатырохвосныя шасі высокай праходнасьці МЗКЦ-7930 «Астроляг» баявых і транспартна-зараджальных машын РСЗВ «Палянэз» вырабленыя на Менскім заводзе колавых цягачоў.

Астатнія характарыстыкі сыстэмы невядомыя, аднак, на думку вайсковых экспэртаў і на падставе вонкавага выгляду комплексу, убачанага на парадзе, ён створаны на аснове кітайскай сыстэмы Norinco AR3 з магчымым выкарыстаньнем ракетаў.

Баявая машына РСЗА «Палянэз» зьмяшчала 8 накіравальных пускавых кантэйнэраў і прызначалася для топагеадэзічнай прывязкі, прыцэльваньня і аўтаматызаванага пуску ракетаў па разьлічаных устаноўках. Зараджаная баявая машына вагой 45 тонаў разьмяшчалася на шасі МЗКЦ-7930 і мела далёкасьць пуску ад 50 да 300 км. Дакладнасьць стральбы складала да 30 мэтраў кругавога верагоднаснага адхіленьня (КВА). Разгортваньне займала 8 хвілінаў, залп — 1 хвіліну, перазарадка — 20 хвіл., згортваньне — 2 хвіліны. Хуткасьць перамяшчэньня дасягала 80 км/гадз. Экіпаж налічваў 3 чалавекі.

Транспартна-зараджальная машына (ТЗМ) РСЗА «Палянэз» зьмяшчала 8 перавозных пускавых кантэйнэраў і прызначалася для іх перагрузкі на баявую машыну з дапамогай бартавога крана. Загружаная ТЗМ вагой 45 тонаў таксама разьмяшчалася на шасі МЗКЦ-7930, перамяшчалася з хуткасьцю да 80 км/гадзіна і мела экіпаж у складзе 3 чалавек.

9 траўня 2015 году на парадзе ў Менску ўпершыню паказалі рэактыўнаю сыстэму залпавага агню (РСЗА) «Палянэз». Кожная баявая машына РСЗА магла паразіць 8 цэляў на адлегласьці да 200 км Шасі баявых і зараджальных машынаў РСЗА вырабілі на ААТ «Менскі завод колавых цягачоў» (МЗКЦ"). Вытворцам самой РСЗА было абароннае прадпрыемства Беларусі. 13 траўня 2015 году міністар абароны Беларусі Андрэй Раўкоў паведаміў пра намер паставіць РСЗА «Палянэз» ва Ўзброеныя сілы Рэспублікі Беларусь у 2016 годзе. 3 лістапада 2015 году А. Лукашэнка наведаў УП «Завод дакладнай электрамэханікі» ў Койданаўскім раёне (Менская вобласьць), дзе выраблялі ракеты РСЗА «Палянэз». 9 сьнежня 2015 году Савет міністраў Беларусі ўхваліў Пастанову № 1023, якой унёс у Дзяржпраграму інавацыйнага разьвіцьця стварэньне спэцыяльнай тэхнікі «Палянэз-ЗДЭМ» цягам 2013—2016 гадоў «Заводам дакладнай электрамэханікі» на суму 159,8 млрд рублёў ($9,83 млн). 10 сьнежня 2015 году намесьнік старшыні Дзяржаўнага ваенна-прамысловага камітэту Беларусі (ДВПК) Ігар Быкаў паведаміў, што ракеты РСЗА «Палянэз» належалі да клясы «зямля-зямля».

4 лютага 2016 году намесьнік міністра абароны па ўзбраеньні Ігар Лацянкоў заявіў, што выпрабаваньні РСЗА «Палянэз» праводзілі ў Кітаі: «Сыстэма, баявое разгортваньне якой складае ня больш за 10 хвілін, час поўнай перазарадкі ўстаноўкі — ня больш за 20, а страляе яна адначасова 8 ракетамі, паказала вельмі добрыя вынікі. Таму мае выдатную пэрспэктыву прымяненьня як у нашай краіне, так і ў якасьці экспартнага варыянту. … У бліжэйшы час ужо на тэрыторыі нашай краіны будзе праведзены заключны этап выпрабаваньняў, па выніках якога мы плянуем да верасьня ўключыць адзін дывізіён дадзенага комплексу ў склад 336-й рэактыўнай артылерыйскай брыгады» (Асіпавічы, Магілёўская вобласьць). 15 лютага 2016 году старшыня ДВПК Беларусі Сяргей Гурулёў паведаміў А. Лукашэнку, што РСЗА «Палянэз» ужо прынялі на ўзбраеньне. 10 чэрвеня 2016 году старшыня ДВПК Гурулёў атрымаў акты і пратаколы дзяржаўнага выпрабаваньня РСЗА «Палянэз», на стварэньнем якога працавала звыш 20 установаў Беларусі. 16 чэрвеня 2016 году правялі першыя ў Беларусі баявыя пускі ракетаў РСЗА. Ранкам разьлік прыбыў у Гомельскую вобласьць, адкуль выпусьціў ракету на адлегласьць 200 км для паражэньня цэлі ў Берасьцейскай вобласьці. Палёт ракеты праходзіў на вышыні 42 км Траекторыя пралягла праз 9 раёнаў 2 вобласьцяў Беларусі. 4-восевае шасі «Астроляг» вытворчасьці «МЗКЦ» дазволіла перасоўвацца з хуткасьцю да 70 км за гадзіну. Выпрабаваньне РСЗА «Палянэз» прайшло ў спалучэньні зь іншымі беларускімі распрацоўкамі. Радыёлякацыйная станцыя (РЛС) «Усход» суправаджала ракеты ўвесь палёт. Бесьпілётнікі «Бусел» і «Беркут» забясьпечылі відэаназіраньне. Сувязь трымалі празь беларускі спадарожнік «БелКА-2». А. Лукашэнка даручыў старшыні Савету міністраў Беларусі Андрэю Кабякову ўзнагародзіць распрацоўніўкаў РСЗА і заявіў, што «гэта вельмі шчасьлівы дзень для абароны дзяржавы». Старшыня ДВПК Сяргей Гурулёў заявіў, што РСЗА «Палянэз» — «гэта зброя стрымліваньня», і дадаў: «Задача кіраўніком дзяржавы пастаўленая была 2 гады назад. На працягу гэтага часу мы выканалі паэтапна ўсе задачы па распрацоўцы і ходзе выпрабаваньняў». Дзяржсакратар Савету бясьпекі Беларусі Станіслаў Зась адзначыў: «мы ў нашай краіне разьвілі новую галіну ведаў і новую галіну вытворчасьці — ракетабудаваньне». У ДВПК Беларусі прызналі, што наперадзе распрацоўка РСЗА з далёкасьцю стральбы да 300 км. Пагатоў адхіленьне існай ракеты РСЗА «Палянэз» ад зададзеных каардынатаў на найбольшай адлегласьці ў 200 км склала менш за 30 мэтраў. 5 ліпеня 2016 году начальнік ракетных войскаў і артылерыі Ўзброеных сілаў Беларусі Генадзь Казлоўскі паведаміў, што «17 ліпеня Ўзброеныя сілы прымаюць на ўзбраеньне гэты комплекс» РСЗА. У дапрацаваным стане РСЗА «Палянэз» прызначалася для паражэньня на далечыні ад 50 да 200 км укрытай артылерыі і бранятэхнікі, летакоў на лётнішчах разьмяшчэньня, ракетных комплексаў, у тым ліку зэнітных (ЗРК), і жывой сілы. 3 жніўня 2016 году Савет міністраў Рэспублікі Беларусь зацьвердзіў Пастанову № 610 «Аб узнагароджаньні Ганаровай граматай…» 2 супрацоўнікаў УП «Завод дакладнай электрамэханікі» — вядучага інжынэра Ігара Данцова і намесьніка галоўнага канструктара Юрыя Чорнага — за значны ўклад у стварэньне і пасьпяховае выпрабаваньне айчыннага ракетнага комплексу «Палянэз». 22 жніўня 2016 году РСЗА прынялі на ўзбраеньне 336-й рэактыўнай артылерыйскай брыгады Ўзброеных сілаў Беларусі, што месьцілася ў Асіпавіцкім раёне (Магілёўская вобласьць). Начальнік Генэральнага штаба Ўзброеных сілаў Беларусі Алег Белаконеў удакладніў, што «сыстэма „Палянэз“ прызначаная для аснашчэньня рэактыўнага дывізіёна брыгады». На ўрачыстасьці прысутнічаў камандзір разьліку Максім Яцко, які зьдзейсьніў першы пуск ракеты. Пагатоў ракета магла манэўраваць супраць зьбіцьця ў паветры. РСЗА разьмяшчалася на аўтамабільным шасі МЗКЦ-793000-300 з аўтаматычнай каробкай перадач, што мела колавую формулу 8х8. Перад урачыстасьцю 77-ы асобны рэактыўны артылерыйскі дывізіён правёў 150-кілямэтровы марш са Слуцка (Менская вобласьць), дзе адбываліся апошнія працы на прадпрыемстве-вытворцы. У склад падразьдзяленьня ўвайшоў рухомы загадны пункт батарэі на шасі грузавіка МАЗ-6317. 8 верасьня 2016 году ў Палацы незалежнасьці А. Лукашэнка ўручыў дзяржаўныя ўзнагароды канструктарам і вайскоўцам, якія распрацавалі і паставілі на ўзбраеньне РСЗА «Палянэз». У строй прынялі дывізіён РСЗА ў складзе 13 машынаў, зь іх 6 баявых машынаў. 27—30 верасьня 2016 году ў Баку (Азэрбайджан) «Завод дакладнай электрамэханікі» ўпершыню паказаў РСЗА «Палянэз» за мяжой на 2-й Азэрбайджанскай міжнароднай абароннай выставе (АМАВ-2016). Азэрбайджанскі прэзыдэнт Ільхам Аліеў наведаў стэнд завода, дзе азнаёміўся зь беларускай РСЗА.

27 студзеня 2017 году старшыня ДВПК Беларусі Сяргей Гурулёў паведаміў пра намер выпрабаваць у 2017 годзе РСЗА «Палянэз» з далёкасьцю да 300 км (В-300) і давесьці долю мясцовых складнікаў пры вытворчасьці РСЗА да 80%. Калі «Палянэз» з ракетамі В-200 мог паразіць 8 цэляў на плошчы 10х10 км, то В-300 — на плошчы 20х20 км. 20 траўня 2017 году ў Менску адкрылася Міжнародная выстава ўзбраеньня і вайсковай тэхнікі (МВУВТ), на якой прадставілі РСЗА «Палянэз». Прылады кіраваньня і навядзеньня «Палянэзу» былі беларускай вытворчасьці. 1 чэрвеня 2017 году на лётнішчы «Ліпкі», што на ўсходзе Менскага раёну, разьмясьцілі 9 машынаў РСЗА «Палянэз» са складу 77-га дывізіёна 336-й артылерыйскай брыгады для падрыхтоўкі да параду. Зь іх 6 машынаў мелі ўдзельнічаць у парадзе, у тым ліку баявыя, зараджальныя і кіраўнічыя машыны. 3 ліпеня 2017 году дывізіён РСЗА, якога ставала для зьнішчэньня 48 цэляў, прыняў удзел у парадзе. 26 кастрычніка 2017 году Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь паведаміла пра выпрабаваньне РСЗА «Палянэз» у Гомельскай вобласьці з баявымі пускамі на 300 км. 19 лістапада 2017 году абноўленую РСЗА паказалі на сьвяткаваньні Дня артылерыста ў Лашанскім сельсавеце Менскага раёну. Пультам кіраваньня ажыцьцяўлялі разгортваньне РСЗА і пуск ракеты. Шасі мела гідрапнэўматычную падвеску для павышэньня праходнасьці па бездаражы. У разьлік уваходзілі машына дастаўкі з 8 ракетамі і аўтамабіль кіраваньня з магчымасьцю сувязі на адлегласьці да 50 км. 24 лістапада 2017 году начальнік ракетных войскаў і артылерыі УС Беларусі Генадзь Казлоўскі заявіў: "Пакуль комплекс «Палянэз-М» яшчэ не прыняты на ўзбраеньне, але дзяржаўныя выпрабаваньні завяршаюцца. Баявы пуск ракеты на 300 км адбыўся вельмі добра, адхіленьне ад цэлі склала ўсяго 19,3 мэтру. Для такой далёкасьці гэта выдатны вынік. Ракета была выпушчаная ў Брагінскім раёне Гомельскай вобласьці і трапіла ў цэль у Івацэвіцкім раёне, што на Берасьцейшчыне. Комплекс унівэрсальны: можа прымаць ракеты як 200-кілямэтровай, так і 300-кілямэтровай далёкасьці. У пэрспэктыве плянуем прымяняць з гэтага комплексу апэратыўна-тактычную ракету кшталту «Іскандэра». 30 лістапада 2017 году прадстаўнік ДВПК Уладзімер Лаўранюк паведаміў, што камісія ДВПК Беларусі зацьвердзіла акт прыёмкі досьледна-канструктарскай працы (ДКП) УП «Завод дакладнай электрамэханікі» па мадэрнізацыі РСЗА «Палянэз» да ўзроўню «Палянэз-М» з далёкасьцю стральбы да 300 км. Лаўранюк адзначыў, што ў выніку дапрацоўкі колавага шасі МЗКЦ-7930-313 для разьмяшчэньня ўзбраеньня РСЗА вырасла яго грузападымальнасьць і дадалі абсталяваньне жыцьцезабесьпячэньня асабістага складу. Ракета з далёкасьцю 300 км была на 20 см даўжэйшай за ракету з далёкасьцю 200 км. На сьнежань 2017 году заключылі кантракт на пастаўку РСЗА «Палянэз» у Азэрбайджан.

 

31 студзеня 2018 году старшыня ДВПК Беларусі Алег Двігалёў адзначыў, што сёлета стаіць задача па экспарце РСЗА «Палянэз» у дзяржавы СНД і больш далёкія краіны. 14 лютага 2018 году міністар абароны Беларусі Андрэй Раўкоў паведаміў, што ў дапрацаванай РСЗА «Палянэз» вырасла хуткасьць ракеты з далёкасьцю 300 км: «Новая ракета ляціць з хуткасьцю 5 Мах(be) — не існуе сродкаў, здольных зьбіць такую ракету». 22 лютага 2018 году А. Лукашэнка выказаў удзячнасьць кітайскаму боку за дапамогу ў распрацоўцы РСЗА «Палянэз» і заўважыў: «Гэтая сыстэма перасягнула нашыя чаканьні. Яна ўжо сёньня карыстаецца попытам замежных дзяржаваў. І мы пачалі вытворчасьць гэтай вельмі дарагой зброі для некалькіх дзяржаваў сьвету, аснашчаючы і сваю армію». 5 красавіка 2018 году вайсковы аглядальнік Аляксандар Алесін заўважыў наконт РСЗА «Палянэз»: «Ракета, зьмяняючы курс, ляціць на вышыні каля 50 км, пікіруе на цэль амаль вэртыкальна, дасягаючы хуткасьці 5500-6000 км/гадзіна. Гэта дазваляе аднесьці боепрыпас да гіпэргукавай зброі. У дадатак ён устойлівы да перашкодаў. Сродкаў СПА/ПРА, здольных паразіць такі снарад, сёньня ў сьвеце не існуе». 18 красавіка 2018 году стала вядома пра заказ урадам Азэрбайджану першай пастаўкі 10 камплектаў РСЗА, што ўлучала ракеты, транспартна-зараджальныя машыны, пункт кіраваньня і радыёлякацыйныя станцыі (РЛС). 2-4 траўня 2018 году на палігоне Сары-Шаган у Казахстане (Карагандзінская вобласьць) прайшло сумеснае камандна-штабное вучэньне ракетных войскаў і артылерыі Ўзброеных сілаў Беларусі і Казахстану з баявымі пускамі ракетаў РСЗА «Палянэз». 11 чэрвеня 2018 году РСЗА «Палянэз» паступілі ва Ўзброеныя сілы Азэрбайджану. 4 ліпеня 2018 году Міністэрства абароны Беларусі прадставіла 38 прадстаўнікам 19 дзяржаваў-удзельніцаў Арганізацыі бясьпекі і супрацы ў Эўропе баявую машыну РСЗА «Палянэз» з ракетамі 200-кілямэтровай далёкасьці В-200 (В-200 БМ «Палянэз»). 5 ліпеня замежным прадстаўнікам паказалі саму РСЗА ў разьмяшчэньні 120-й асобнай гвардзейскай мэханізаванай брыгады, што знаходзілася ў Першамайскім раёне Менску (Усходні вайсковы гарадок). Азнаямленьне з РСЗА адбылося ў адпаведнасьці зь Венскім дакумэнтам «Аб умацаваньні даверу і бясьпекі ў Эўропе» ад 30 лістапада 2011 году. 17 ліпеня 2018 году выпрабавалі колавае шасі МЗКЦ-7930-313 з гідрамэханічнай перадачай (ГМП), створанае для мадэрнізаванай РСЗА «Палянэз-М». Яго вырашылі выкарыстаць у якасьці транспартнай і прывадной базы для баявой і транспартна-зараджальнай машынаў (ТЗМ) — вырабаў В-300БМ і В-300ТЗМ. У ДВПК Беларусі адзначылі, што пасьля дапрацоўкі паветра ў кабіне падаграецца ад ахаладжэньня рухавіка, а ахалоджваецца кандыцыянэрам. Узімку прадугледзелі незалежны абагравальнік. Прылада праветрываньня ачышчала паветра і стварала залішні ціск у кабіне. У ДВПК дадалі, што на шасі ўсталявалі паліўныя бакі павялічанай ёмістасьці. Радыятары ГМП і рухавіка ўсталявалі паралельна. Канструкцыю бункераў зьмянілі для адводу нагрэтага паветра, што ахалоджвала радыятары ГМП і рухавік. У раздатачнай каробцы павялічылі перадатачную колькасьць паніжальнай перадачы, што павысіла праходнасьць і цягавітасьць ГМП. Таксама павысілі грузападымальнасьць і зьнізілі мэталаёмістасьць шасі за кошт узмоцненай рамы з высокатрывалай сталі і падвескі з узмацняльнымі элемэнтамі ў папярочных рычагах. Шыны абсталявалі сыгналізацыяй праколу і рэгулятарам ціску паветра. Колавае шасі МЗКЦ-7930-313 магло абсталёўвацца бартавой інфармацыйна-кіравальнай сыстэмай (БІКС) і дадатковым тормазам-запавольнікам для руху на зацяжным горным спуску. 27 верасьня 2018 году ў Азэрбайджан прыбыла новая партыя РСЗА «Палянэз» з 301-мілімэтровымі ракетамі далёкасьцю ад 50 да 300 км. РСЗА паставілі паводле міжурадавага пагадненьня між Беларусьсю і Азэрбайджанам. 23 кастрычніка 2018 году сакратар Рады бясьпекі Ўзбэкістану Віктар Махмудаў сустрэўся з А. Лукашэнкам у Менску, дзе выказаў зацікаўленасьць у РСЗА «Палянэз». 13 сьнежня 2018 году на 14-й сустрэчы з рэгіянальнымі журналістамі Расеі А. Лукашэнка заявіў, што нават з улікам продажу «Палянэза» Беларусь не ўваходзіць у першую тройку краінаў, якія прадаюць зброю Азэрбайджану.

1 сакавіка 2019 году А. Лукашэнка заявіў: «аб ракетнай зброі „Палянэз“, якую мы стварылі не з Расеяй, а з Кітайскай Народнай Рэспублікай дзякуючы Сі Цьзіньпіну, які выдзеліў нам крэдыт наогул, лічыце, пад нуль працэнтаў. Разам з кітайскімі спэцыялістамі мы пачалі вытворчасьць „Палянэзаў“. Цяпер нашыя спэцыялісты працуюць над ракетай новага пакаленьня, усё роўна база гэта была кітайская». 15 траўня 2019 году беларускія ракетчыкі выканалі баявыя пускі з РСЗА «Палянэз» на 300 км на казаскім палігоне Сары-Шаган. 16 траўня 2019 году на Менскай выставе ўзбраеньня паказалі новую ракету для «Палянэзу», баявая частка якой важыла 480 кг і магла быць аскепкава-фугаснай, бэтонабойнай і касэтнай. На пускавой машыне зьмяшчаліся 2 такія ракеты, што разам важылі менш за блёк з 8 ракетаў калібрам 300 мілімэтраў.

  Палянэз (зброя) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Комплекс «Палянэз» // Газэта «Зьвязда», 13 лістапада 2018 г. Праверана 15 ліпеня 2019 г.
• Палянэз // Газэта «Новы час», 18 красавіка 2018 г. Праверана 15 ліпеня 2019 г.
• Вячаслаў Будкевіч. У Беларусі ўпершыню праведзеныя баявыя пускі РСЗА «Палянэз» // БелаПАН, 16 чэрвеня 2016 г. Праверана 15 ліпеня 2019 г.
  • Вячаслаў Будкевіч. Праведзеныя баявыя пускі мадэрнізаванай РСЗА «Палянэз» з далёкасьцю стральбы 300 км // БелаПАН, 26 кастрычніка 2017 г. Праверана 15 ліпеня 2019 г.