Міжнаро́днае аге́нцтва а́тамнай энэ́ргіі (МААЭ) (па-ангельску: International Atomic Energy Agency) — арганізацыя, якая займаецца разьвіцьцём міжнароднага супрацоўніцтва ў галіне мірнага выкарыстоўваньня атамнай энэргіі.
Штаб-кватэра агенцтва знаходзіцца ў Вене (Аўстрыя), дадаткова існуе два рэгіянальныя бюро ў Таронта (Канада) і ў Токіё (Японія), а таксама лябараторыі ў Сэбэрсдорфе і Вене (Аўстрыя), Манака і Трыесьце (Італія).
МААЭ была заснавана як асобная арганізацыя 29 ліпеня 1957 году згодна з рашэньнем ААН ад 3 сьнежня 1955 году, а яе першым кіраўніком стаў Стэрлінг Коўл (ЗША). Статут МААЭ быў зацьверджаны на канфэрэнцыі ў Нью-Ёрку 23 кастрычніка 1956 году. Ад 1997 да 2009 году генэральным дырэктарам агенцтва быў Махамад аль-Барадэі (Эгіпет), які ў 2005 годзе атрымаў для МААЭ Нобэлеўскую прэмію міру.
МААЭ уваходзіць у склад ААН, але не знаходзіцца пад яе непасрэдным кантролем, яе даклады прадстаўляюцца на разгляд Генэральнай Асамблеі ААН, а таксама Радзе Бясьпекі. Будова і функцыі МААЭ апісаны ў статуце агенцтва. Агенцтва складаецца з трох частак: Сакратарыят, Рада Кіраўнікоў, Генэральная Канфэрэнцыя.
МААЭ арганізоўвае міжнародныя навуковыя форумы для абмеркаваньня пытаньняў разьвіцьця ядзернай энэргетыкі, накіроўвае ў розныя краіны сваіх спэцыялістаў для дапамогі ў дасьледчай працы, аказвае пасьрэдніцкія паслугі пры перадачы ядзернага абсталяваньня і матэрыялаў, назірае за тым, каб дапамога, якая прадстаўляецца агенцтвам не выкарыстоўвалася ў вайсковых мэтах. Значная ўвага ў дзейнасьці МААЭ ўдзяляецца пытаньням забесьпячэньня бясьпекі ядзернай энэргетыкі.
Важнай мэтай дзейнасьці МААЭ зьяўляецца прадухіленьне распаўсюджваньня ядзернай зброі. Згодна з «Дамовай пра нераспаўсюджаньне ядзернай зброі», МААЭ кантралюе выкананьне абавязкаў яе ўдзельнікаў. Кантроль МААЭ мае мэту не дапусьціць у краінах, якія не валодаюць ядзернай зброяй, выкарыстоўваць ядзерную энэргетыку для стварэньне ядзернай зброі. Удзельнікі дамовы, якія не валодаюць ядзернай зброяй, павінны заключыць з агенцтвам пагадненьне, якое дазволіць кантроль МААЭ у адносінах да ўсіх відаў іх атамнай дзейнасьці.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Міжнароднае агенцтва атамнай энэргіі, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.