Людвік Зьвяждоўскі

 

Нарадзіўся ў Вільні ў сям’і чыноўніка. У войску з 1845. Скончыў Акадэмію Генштаба ў Санкт-Пецярбурзе ў чыне паручніка інжынэрных войск. З 1860 г. на службе ў Вільні. Быў прадстаўніком «чырвоных» ў Вільні. Да кастрычніка 1862 году ўзначальваў віленскі паўстанцкі цэнтар (Камітэт Руху, Літоўскі правінцыяльны камітэт), меў уплыў на таварыства рускіх афіцэраў ў Польшчы. Пасьля быў пераведзены ў Маскву. Падчас паўстаньня камандаваў паўстанцкім аддзелам у Магілёўскай губэрні, які быў сабраны з студэнтаў Горы-Горацкі земляробчага інстытута. Яму нават удалося на непрацяглы тэрмін захапіць Горкі. 6 траўня 1863 ягоны аддзел уступіў у бой з расейскімі войскамі і пацярпеў паразу. Сутыкнуўшыся зь нядобразычлівасьцю ды нежаданьнем ваяваць з боку тутэйшых жыхароў, распусьціў свой аддзел ды выехаў у Царства Польскае. Тут быў прызначаны галоўнакамандуючым войскамі Сандамірскага ваяводзтва, а таксама — кіраўніком дывізіі кракаўскай II-га Корпусу. Удзельнік другой бітвы пад мястэчкам Апатаў 21 лютага 1864 году.

Паранены ў баі, захоплены на наступны дзень казачым патрулём, быў пакараны на сьмерць на рынку ў мястэчку Апатаў 23 лютага 1864 году.

Заўвагі

• Усевалад Ігнатоўскі. 1863 год на Беларусі : нарыс падзей / пад агульнай рэдакцыяй Прэзыдыуму інстытуту. — Запіскі аддзела гуманітарных навук Беларускай Акадэміі навук. Кн. 13. Працы Інстытуту гістарычных навук.. — Менск: Беларуская Акадэмiя навук. Інстытут гістарычных навук., 1930. — Т. 5. — С. 73, 82—84, 95, 97, 107, 120, 122, 136—142, 203, 220. — 276 с.
• Кісялёў Г.В. Звяждоўскі Людвік Міхайлавіч //Энцыкляпэдыя гісторыі Беларусі. Т. 3: Гімназіі — Кадэнцыя / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1996. — 527 с.: іл. ISBN 985-11-0041-2. — c.435.
• ZWIERZDOWSKI Ludwik // Wielka Encyklopedia Powszechna.Wyd. PWN 1969. T.12. Usa-Ż.  (пол.)
• Stefan Kotarski „Opatów w latach 1861 – 1864” . — Opatów,1935.  (пол.)
• Stefan Cieszkowski „Pomnik Majora Ludwika Zwierzdowskiego” // „Ziemi Opatowskiej”. — 1988. — №4.  (пол.)

• Біяграфія Зьвяждоўскага на старонках «Wielkiej Encyklopedii Powrzechnej»  (пол.)
• Жыцяпіс маёра Людвіка «Топор»-Зьвяждоўскага, героя бітвы Апатоўскай  (пол.)
• Людвік Міхайлавіч Звяждоўскі (1829-1864). "Тапор"// "Сьвіслацкія аркушы"(недаступная спасылка)
• Ліўшыц, Уладзімір. Адзін з герояў рамана Караткевіча. Паглядзіце на гісторыю кіраўніка горацкіх паўстанцаў у 1863-1864 гадах // https://horki.info/news/13504.html