Леў Талстой: расейскі пісьменьнік

Ганаровы акадэмік Пецярбургскай АН (н. 1900).

Леў Талстой
Лев Николаевич Толстой
Каляровае фота «Леў Талстой у Яснай Паляне». Пракудзін-Горскі. 1908 год.
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	28 жніўня (9 верасьня) 1828[…] Ясная Паляна, Тульская губэрня, Расейская імпэрыя
Памёр	7 (20) лістапада 1910 (82 гады) станцыя Астапава, Тамбоўская губэрня, Расейская імпэрыя
Пахаваны	Ясная Паляна[d]
Бацькі	Мікалай Ільіч Талстой[d] Mariya Volkonskaya[d]
Сужэнец	Соф'я Андрэеўна Талстая[d]
Дзеці	Сяргей Львовіч Талстой[d], Таццяна Львоўна Сухоціна-Талстая[d], Ілья Львовіч Талстой[d], Леў Львовіч Талстой[d], Марыя Львоўна Талстая[d], Andrey Tolstoy[d], Mikhail Tolstoy[d] і Аляксандра Талстая[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	празаік, публіцыст, філёзаф
Гады творчасьці	1852–1910
Кірунак	рэалізм
Жанр	раман, апавяданьне
Мова	расейская мова
Значныя творы	«Вайна і мір» «Ганна Карэніна»
Прэміі
Узнагароды
Подпіс
Творы ў Вікікрыніцах
Творы на сайце Knihi.com
Леў Талстой у Вікісховішчы
http://tolstoy.ru

Нараджэньне і паходжаньне

Нарадзіўся ў сядзібе Ясная Паляна ў Тульскай губэрні. Належаў да старажытнага дваранскага роду, атрымаў ад бацькі ў спадчыну тытул графа.

Адукацыя

Атрымаў хатнюю адукацыю, затым паступіў у Казанскі ўнівэрсытэт, які, аднак, ня скончыў, а вярнуўся ў Ясную Паляну. Але ўжо праз два гады адмовіўся ад спакойнага вясковага жыцьця і пераехаў у Маскву, а ў 1851 годзе скіраваўся на Каўказ і запісаўся добраахвотнікам у армію.

Вайсковая кар’ера

Прымаў удзел у Крымскай вайне (1853—1856), падчас якой перавёўся ў Дунайскую армію, прымаў удзел у бітве пры Альтэніцы і ў аблозе Сілістрыі, а зь лістапада 1854-га па канец жніўня 1855 году быў у Севастопалі.

Доўгі час жыў на 4-м бастыёне, які часта падвяргаўся атакам, камандаваў батарэяй. Няглядзячы на ўсе цяжкасьці і жыцьцёвыя клопаты ў гэта час ён напісаў апавяданьне «Рубка лесу» і першы з трох «Севастопальскіх апавяданьняў» — «Севастопаль у сьнежні 1854 г.».

Літаратурная дзейнасьць

Да літаратуры зьвярнуўся падчас вайсковай службы; ужо першы раман Талстога «Дзяцінства» (1852) быў заўважаны крытыкай. Да 1856 году, калі Талстой перастаў служыць, ён ужо пасьпеў стаць знакамітым пісьменьнікам. У 1859 годзе ён вярнуўся ў Ясную Паляну, дзе адчыніў школу для сялянскіх дзяцей і працягваў пісаць. У 1862 годзе ён ажаніўся з Соф’яй Берс. Наступныя пятнаццаць гадоў былі для Талстога самімі плённымі ў яго творчасьці. У 1865—1869 гадах ён выдаў сваю эпапэю «Вайна і мір», а ў 1875—1877 гадах пабачыла сьвет «Ганна Карэніна». Напрыканцы 1870-х гадоў Талстой перажыў духоўную крызу, пазьней яго захапіла ідэя маральнага ўдасканаленьня і «опрощения» («спрашчэньня»), і Талстой пачаў крытыкаваць грамадзкі лад, дзяржаву, царкву (у 1901 годзе яго адлучылі ад праваслаўнай царквы), увесь жыцьцёвы лад «адукаваных клясаў». Адначасова ў творчасьці Талстога ўсё часьцей сталі ўзьнікаць тэмы сьмерці, граху, пакаяньня, маральнага перараджэньня. Разлад у сям’і прымусіў Талстога пакінуць Ясную Паляну.

Сьмерць і пахаваньне

У хуткім часе ён захварэў на запаленьне лёгкіх і 20 лістапада 1910 году памёр на станцыі Астапава Разана-Ўральскай чыгункі. Пахаваны Леў Талстой у Яснай Паляне.

• Вайна і мір
• Ганна Карэніна
• Хаджы-Мурат
• Сьмерць Івана Ільіча
• Казакі
• Кройцэрава саната

• Сьвет Льва Талстога (рас.) Архіўная копія
• Талстой Леў Мікалаевіч // Чалавек і грамадства. Энцыкл. — Менск, 1998.