Кі́раўская во́бласьць (па-расейску: Кировская область) — вобласьць у эўрапейскай частцы Расеі.
Адміністрацыйны цэнтар — места Кіраў. Вобласьць уваходзіць у Прыволскую фэдэральную акругу, мяжуе з Архангельскай, Валагодзкай, Кастрамской, Ніжагародзкай абласьцямі, Пермскім краем, рэспублікамі Ўдмуртыя, Комі, Марый Эл і Татарстан. Створана як вобласьць РСФСР 5 сьнежня 1936 году, калі быў скасаваны Кіраўскі край, зь якога была вылучана Ўдмурцкая АССР.
Кіраўская вобласьць | |
Кировская область | |
Герб | Сьцяг |
Агульныя зьвесткі | |
---|---|
Краіна | Расея |
Статус | вобласьць |
Уваходзіць у | Прыволская фэдэральная акруга Волгаўска-Вяцкі эканамічны раён |
Адміністрацыйны цэнтар | Кіраў |
Дата ўтварэньня | 5 сьнежня 1936 |
Губэрнатар | Aleksandr Sokolov[d] |
Насельніцтва (2010) | 1 341 265 (32-е месца) |
Шчыльнасьць | 11,1 чал./км² |
Плошча | 120 374 км² (30-е месца) |
Месцазнаходжаньне Кіраўскай вобласьці | |
Мэдыя-зьвесткі | |
Часавы пас | GMT +4 |
Код ISO 3166-2 | RU-KIR |
Код аўтам. нумароў | 43 |
Афіцыйны сайт | |
Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы |
Кіраўская вобласьць ёсьць адна з найбуйнейшых у Нечарназёмнай зоне Расейскай Фэдэрацыі, разьмешчаная на паўночным усходзе Рускай раўніны ў цэнтральна-ўсходняй частцы эўрапейскай Расеі. Распасьціраецца на 570 км з поўначы на поўдзень і на 440 км з захаду на ўсход. Плошча — 120,374 км². Адлегласьць ад гораду Кірава да Масквы складае 896 км.
Аснову прыродна-рэсурснага патэнцыялу вобласьці складаюць лес (у асноўным хваёвыя пароды), фасфарыты, торф, пушніна, водныя й зямельныя рэсурсы. Сустракаецца выключна рэдкі мінэрал ваўканскаіт. Шырока распаўсюджаныя радовішча торфу. У вобласьці маюцца вялікія запасы няруднай мінэральнай сыравіны, як то вапнякоў, мэргеляў, глінаў, пяскоў і жвіру. У апошнія дзесяцігодьдзі на ўсходзе вобласьці выяўлены нязначныя прамысловыя запасы нафты, а таксама залежы бентанітавых глінаў. У вобласьці знаходзіцца найбуйнейшае ў Эўропе Вяцка-камскае радовішча фасфарытаў. Вобласьць багатая на мінэральныя крыніцы й лячэбныя гразі. На тэрыторыі Кумёнскага раёну вобласьці знаходзіцца вядомы курортны пасёлак фэдэральнага значэньня «Ніжняіўкіна», куды на лячэньне й адпачынак прыязджаюць жыхары Кіраўскай вобласьці й многіх рэгіёнаў Расеі.
У вобласьці налічваецца 19 753 ракі агульнай працягласьцю 66,65 тысячаў км. Паўночныя Ўвалы падзяляюць ракі двух басэйнаў — Паўночнадзьвінскага й Волскага. Большая частка вобласьці занята басэйнам ракі Вяткі, якая ўпадае ў Каму на тэрыторыі Татарстана. У Камы ў вобласьці знаходзіцца толькі верхняе цячэньне.
Масавае засяленьне басэйна ракі Вяткі славянамі пачалося адносна позна, у другой палове XIV стагодзьдзя. Нягледзячы на гэта пранікненьне нешматлікіх групаў славянаў на гэтую тэрыторыю магло быць і значна ранейшым. Асноўнае ядро расейскіх перасяленцаў на Вятку ў пэрыяд ранбняга ейнага асваеньня склалі наўгародцы й выхадцы з наўгародзкіх паўночных калёніяў, аб прыходзе якіх у 1181 годзе ў басэйн ракі Вяткі распавядае Хлынаўскі летапісец, складца «Аповесці аб краіне Вяцкай». Карэнным жа насельніцтвам вяцкіх земляў былі розныя фіна-вугорскія плямёны, як то продкі ўдмуртаў, комі, марыйцаў, а на поўдні — цюрскія народнасьці.
Згодна з Усерасейскім перапісам насельніцтва 2010 году ў вобласьці пражываюць 1 341 265 чалавек. Большасьць насельніцтва складаюць расейцы (90,8%), сярод нацыянальных меншасьцяў буйную долю складаюць татары (2,9%), марыйцы (2,6%) й удмурты (1,2%). Беларусы ў вобласьці пражываюць у колькасьці 2 846 чалавек паводле зьвестак на 2002 год.
Асноўныя галіны прамысловасьці ўключаюць машынабудаваньне й мэталаапрацоўку, каляровую й чорную мэталюргію, хімічную, мікрабіялягічную, лясную, дрэваапрацоўчую й цэлюлозна-папяровую, лёгкую й харчовую прамысловасьць.
Вядучай таварнай галіной у сельскагаспадарчай вытворчасьці зьяўляецца жывёлагадоўля, пераважна малочна-мяснога напрамку. Асноўныя сельскагаспадарчыя культуры складаюць збожжавыя, бульба, лён і гародніна. У структуры збожжавых пераважаюць азімае жыта й фуражныя культуры. Сельскагаспадарчая вытворчасьць забясьпечвае харчовую бясьпеку вобласьці. Да 20% прадукцыі жывёлагадоўлі вывозіцца за межы вобласьці, у асноўным у паўночныя рэгіёны краіны.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Кіраўская вобласьць, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.