Калектывіза́цыя — працэс каапэрацыі сялянскіх гаспадарак, пераход ад індывідуальнай да калектыўнай вытворчасьці.
Першыя калектыўныя гаспадаркі (калгасы, саўгасы, камуны, арцелі і таварыствы па сумеснай апрацоўцы зямлі) ўзьніклі з усталяваньнем савецкай улады (1917—1920 гг.) У 1922—1928 гг. ўлады БССР падтрымлівалі дабраахвотную калектывізацыю з мэтай аб’яднаньня дробных сялянскіх гаспадарак.
2 сьнежня 1927 г. у Маскве (Расейская СФСР) пачаўся 15-ы зьезд(ru) Усесаюзнай камуністычнай партыі (бальшавікоў), які ўхваліў Рэзалюцыю «Аб рабоце на вёсцы» з абвяшчэньнем калектывізацыі сельскай гаспадаркі: «У цяперашні час задача аб’яднаньня і пераўтварэньня дробных індывідуальных сялянскіх гаспадарак у буйныя калектывы мае быць пастаўленая ў якасьці асноўнай задачы партыі на вёсцы».
У 1929 г. былі абвешчаны суцэльная калектывізацыя і ліквідацыя кулакоў. Пастановы ЦК КП(б)Б 1930 г. арыентаваліся на паскоранае завяршэньне стварэньня калгасаў і саўгасаў. У выніку, працэс калектывізацыі набыў прымусовы характар. Да 1939 г. было калектывізавана 90% сялянскіх гаспадарак. У кожным раёне дзейнічалі МТС.
У лютым 1945 г. на Ялцінскай канфэрэнцыі (Крымская АССР(uk), Расейская СФСР; цяпер АР Крым, Украіна) старшыня Савету міністраў СССР Ёсіф Сталін прызнаўся брытанскаму прэм’еру Ўінстану Чэрчылю, што калектывізацыя забрала каля 10 млн чалавечых жыцьцяў.
У Заходняй Беларусі суцэльная калектывізацыя была праведзена ў 1949—1952 гг. Адмоўнымі вынікамі прымусовай калектывізацыі сталі рэпрэсіі ў дачыненьні сялянства, штучны голад 1933 г., масавы забой рагатай жывёлы, раскулачваньне заможных сялянскіх гаспадарак.
Гэта — накід артыкула па гісторыі. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Калектывізацыя, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.