Гарадзельская Унія

Гарадзельская унія
Польшча й Літва ў 1386–1434 гг.
Падпісаная	2 кастрычніка 1413
·  месца	Гарадло
Бакі	Польшча і ВКЛ

Адмяняла большую частку Крэўскай уніі 1385 году, пацьвярджала існаваньне Вялікага Княства Літоўскага ў якасьці незалежнай дзяржавы. У той самы час прызнавала вярхоўнасьць польскага караля, які мусіў стаць уладаром ВКЛ па сьмерці вялікага князя. Дамова ўніфікавала агульную палітыку дзьвюх дзяржаваў, уводзіла агульныя інстытуты, агульныя польска-літоўскія соймы і сходы, урады ваяводаў і кашталянаў на Літве. Літоўская шляхта зраўнялася з польскімі родамі. Гарадзельская унія дазволіла задобрыць і супакоіць рымскую курыю, якая была настроеная варожа пасьля паражэньня Тэўтонскага ордэну ў Грунвальдзкай бітве 1410 году.

У Гарадло былі падпісаныя 3 прывілеі (граматы).

Першы прывілей — выдадзены ад 47 польскіх фэадалаў, надзяляў 47 літоўскіх фэадалаў-каталікоў сваімі прыватнымі гербамі.

Другі прывілей — падпісаны 47 літоўскімі фэадаламі, пацьвярджаў прыняцьцё імі польскіх прыватных гербаў. Літоўская шляхта абяцала быць з польскай у вечным сяброўстве. Адзначалася, што ў выпадку сьмерці Вітаўта выбары новага вялікага князя літоўскага мусілі адбывацца пры згодзе з польскай шляхтай. А ў выпадку сьмерці Ягайлы — выбары польскага караля мусілі адбывацца пры згодзе літоўскай шляхты. Меў 45 пячатак.

У трэцім прывілеі (названы Гарадзельскім прывілеем 1413 году) Ягайла і Вітаўт абавязваліся прызначаць на дзяржаўныя пасады толькі шляхцічаў-каталікоў, якія маюць гербы. Іх грамадзкае становішча падвышалася да князёў Рурыкавічаў і Гедымінавічаў. У Прывілеі было запісана пра яднаньне ВКЛ і Польшчы, аднак гарантавалася адасобленасьць улады вялікага князя літоўскага і яго самастойнасьць.

Гербы, прынятыя літоўскай шляхтай:

1. Габданк — Awdaniec (герб прыняў Ян Гаштольд, надзялялі Пётар зь Відавы і Якуб з Рагожна)
2. Багорыя — Bogoria
3. Вадвіч — Wadwicz
4. Ciołek
5. Dębno
6. Даліва — Doliwa
7. Даленга — Dołęga
8. Drya
9. Działosza
10. Gierałt — Osmoróg
11. Godziemba
12. Грыф — Gryf
13. Grzymała
14. Зарэмба — Zaremba
15. Jelita (герб прыняў Гердут, надзялялі кашталян радамскі Кляменс з Мокрска і кашталян вісьліцкі Флярыян з Корытніцы)
16. Копач — Топач — Kopacz — Topacz
17. Корчак — Korczak
18. Kot Morski
19. Kuszaba
20. Ляліва — Leliwa (герб прыняў ваявода віленскі Войцех Манівід, adoptowali wojewoda krakowski Jan Tarnowski i Jadwiga z Leżenic)
21. Ліс — Lis (герб прыняў кашталян троцкі Сунігайла)
22. Лебедзь — Łabędź (герб прыняў Галігунт Goligunt, надзяляў Dziersław ze Skrzynna)
23. Ладзьдзя — Łodzia
24. Наленч — Nałęcz (герб прыняў літоўскі баярын Качан, надзялялі ваявода пазнанскі Сэндзівуй з Астрогу і судзьдзя пазнанскі Мікалай з Чарнкова)
25. Nowina (герб прыняў літоўскі баярын Мікалай Бейнар, надзяляў Мікалай зь Сепна)
26. Адравонж — Odrowąż
27. Ogończyk
28. Окша — Oksza
29. Ossoria
30. Pierzchała (герб прыняў літоўскі баярын Даўкша, надзялялі добжынскі кашталян Пётар з Улашчова і Генрык з Радоміна)
31. Побуг — Pobóg (герб прыняў літоўскі баярын Рало (Rało), надзялялі Якуб Конецпольскі і Пётар з Папова)
32. Pomian (герб прыняў Станіслаў Сак)
33. Порай — Poraj
34. Półkozic
35. Равіч — Rawicz
36. Роля — Rola
37. Суліма — Sulima (герб прыняў літоўскі баярын Радывіл (Rodywił), надзяляў паланэцкі кашталян Станіслаў Гамрат з Клімунтовіч)
38. Сыракомля — Syrokomla
39. Szreniawa
40. Сьвінка — Świnka
41. Сякера — Topór (герб прыняў літоўскі баярын Ян Бутрым)
42. Трубы — Trąby (герб прыняў Крысьцін Осьцік (Krystyn Ościk) з Кернова, надзяляў арцыбіскуп гнезьненскі Mikołaj Trąba)
43. Trzaska
44. Wężyk (герб прыняў Канчан з Суковіч)
45. Задора — Zadora (герб прыняў Шчэдыбор Валімунтавіч (Szedybor Wolimuntowicz), ваявода троцкі; надзяляў Зьбігнеў з Бжэзя, маршалак Каралеўства Польскага)
46. Яніна — Janina
47. Ястрабец — Jastrzębiec (герб прыняў Ян Няміра ці Нямір, надзяляў біскуп кракаўскі Войцех Ястшэмбец Wojciech Jastrzębiec)