Гана

Мяжуе з Тога, Буркіна-Фасо і Кот д’Івуарам. Уваходзіць у брытанскую Садружнасьць нацыяў.

Гана лац. Hana Republic of Ghana
Сьцяг Герб
Нацыянальны дэвіз: «Freedom and Justice» («Свабода і справядлівасьць»)
Дзяржаўны гімн: «God Bless Our Homeland Ghana»
Афіцыйная мова	ангельская
Сталіца	Акра
Найбуйнейшы горад	Акра
Форма кіраваньня прэзыдэнт віцэ-прэзыдэнт	рэспубліка Нана Акуфа-Ада Джон Драмані Магама
Плошча  • агульная  • адсотак вады	81-е месца ў сьвеце 238 535 км² 3,5
Насельніцтва  • агульнае (2009)  • шчыльнасьць	48-е месца ў сьвеце 23 837 000 99,9/км²
СУП  • агульны (2009)  • на душу насельніцтва	55 месца ў сьвеце $34,214 млрд $1571
Валюта	Ганскі сэдзі (GHS)
Часавы пас	GMT (UTC+0)
Незалежнасьць — ад Вялікабрытаніі	6 сакавіка 1957
Аўтамабільны знак	GH
Дамэн верхняга ўзроўню	.gh
Тэлефонны код	+233

На тэрыторыі сучаснай Ганы першыя эўрапейцы зьявіліся ў XV стагодзьдзі. У той час тут існавалі некалькі племянных і дзяржаўных утварэньняў, самым вялікім зь якіх было Ашанці. У 1482 годзе на ўзьбярэжжы першымі высадзіліся партугальцы, а ў 1631 годзе — англічане.

За тэрыторыю Ганы вялася даволі жорсткая барацьба, якая да 1901 году скончылася ўсталяваньнем поўнага брытанскага кантроля над гэтай тэрыторыяй.

У 1940-х гадах пачалася вызваленчая барацьба ўзначаленая Квамэ Нкрумэ, якая скончылася абвяшчэньнем незалежнасьці 6 сакавіка 1957 году. Квамэ Нкрумэ пачаў праводзіць у краіне рэформы накіраваныя на павялічэньне дзяржаўнага сэктара эканомікі, зьнешняя палітыка кіравалася на СССР і Кітай.

У 1966 годзе Нкрума быў зьвергнуты ў выніку вайсковага перавароту. Пасьля гэтага зьмянілася некалькі вайсковых хунтаў і грамацкіх урадаў. У 1979 годзе да ўлады прыйшоў Джэры Раўлінг, які змог стабілізаваць эканамічнае становішча краіны і пабудаваць дэмакратычную сыстэму дзяржаўнай улады.

Гана зьяўляецца рэспублікай, якую ўзначальвае прэзыдэнт. Яму належыць уся выканаўчая ўлада. Парлямэнт краіны аднапалатны і ў наш час ў ім прадстаўлены дзьве партыі: Новая Патрыятычная Партыя і Народны Дэмакратычны Кангрэс.

Былы сакратар ААН Кофі Анан паходзіць з Ганы.

Гана падзелена на 10 рэгіёнаў, якія ў сваю чаргу падзелены на 138 акругаў:

 

Асноўны артыкул: Геаграфія Ганы

Гана мае выхад да Гвінэйскай затокі на некалькі градусаў паўночней экватара. Клімат краіны экватарыяльны. Самая высокая кропка краіны — Маўнт Афаджата (880 м). У Гане знаходзіцца возера Вольта — самае вялікае па плошчы штучнае возера ў сьвеце. Самая вялікая рака краіны — Вольта.

Сельская гаспадарка не атрымала значнага разьвіцьця. Асноўнай сельскагаспадарчай культураў зьяўляецца какава бабы, экспарт якіх складае 35% агульнага экспарту краіны. Гана зьяўляецца асноўным вытворцам гэтай сыравіны ў сьвеце. Для ўнутраных патрэбаў вырошчваюцца таксама: цытрусы, рыс, тытунь, кукуруза, бавоўна, проса, цукровы трысьнёг, гародніна.

Прамысловасьць зьвязана ў асноўным зь лесанарыхтоўкамі (35% тэрыторыі краіны займаюць трапічныя лясы).

Цяжкая прамысловасьць накіравана на забесьпячэньне патрэбаў здабываючай галіны. Існуюць радовішчы: золата, баксытаў, магнію і дыямэнтаў.

  Гана — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў