Ві́льня, Віле́йка (лет.
Vilnia) — рака ў Беларусі і Летуве, левы прыток ракі Вяльлі. Цячэ ў Гарадзенскай вобласьці .Даўжыня 82 км. Вадазбор 633 км².
Вільня лац. Vilnia | |
Рака Вільня каля места Вільні | |
Агульныя зьвесткі | |
---|---|
Выток | каля в. Кемянаў |
Вусьце | Вяльля |
Краіны басэйну | Беларусь, Летува |
Вобласьці | Гарадзенская вобласьць і Віленскі павет |
Даўжыня | 82 км |
Сярэднегадавы сьцёк | 5,63 м³/с |
Плошча басэйну | 633 км² |
На рацэ стаяць места Вільня і гістарычнае мястэчка Лаварышкі.
Гідронім Вільня мае славянскае паходжаньне. Магчыма, ад беларускага дыялектавага слова вільня 'улукаткі, крутня, месца, дзе трэба круціцца, віляць на абмежаванай тэрыторыі' (напрыклад, ісьці па балотных купінах ды іншым); 'віляньне'. Пад уладай Савецкай Расеі ў рэчышчы палітыкі летувізацыі расейскі лінгвіст-балтыст Уладзімер Тапароў зьвязваў назву ракі з сугучнымі летувіскімі словамі vilnis 'хваля', vieloti 'зьвівацца', vėlė 'душа памерлага', Velinas 'валадар царства памерлых' (пазьней — 'чорт'). Некаторыя летувіскія дасьледнікі таксама зьвязваюць гідронім зь vilnis, аднак географ Вадзім Жучкевіч зьвяртае ўвагу на тое, што гэтая водная назва ня мела б ніякага сэнсу. Пагатоў такога значэньня ня мае ніводная водная назва ні на адной зь вядомых моваў. Разам з тым, паводле мовазнаўцы Вінцука Вячоркі, гіпатэтычны балтыйскі субстратавы фон беларускай мовы не адкідае магчымасьці балтыйскага паходжаньня гідроніму.
Паводле францускага лінгвіста-германіста Раймонда Шмітляйна, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў, назва Вільні ўтварылася ад гоцкага імя Williniu або Wilennus.
Пачынаецца на паўночны захад ад вёскі Кемянаў Ашмянскага раёну, на працягу 13 км у вярхоўі цячэ граніцай Астравецкага і Ашмянскага раёнаў Беларусі зь Летувой, астатнія 69 км тэрыторыяй Летувы. Упадае ў раку Вяльлю ў месьце Вільні.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Вільня (рака), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.