Вы́зна (з 1923 году — Чырво́ная Слабада́) — мястэчка ў Беларусі, на рацэ Вызенцы.
Цэнтар сельсавету Салігорскага раёну Менскай вобласьці. Насельніцтва на 2018 год — 3879 чалавек. Знаходзіцца за 30 км ад Салігорску. Аўтамабільныя дарогі злучаюць мястэчка з Лунінцом, Слуцкам, Салігорскам.
Вызна лац. Vyzna | |||||
У цэнтры мястэчка | |||||
| |||||
Краіна: | Беларусь | ||||
Вобласьць: | Менская | ||||
Раён: | Салігорскі | ||||
Вышыня: | 156 м н. у. м. | ||||
Насельніцтва: | 3879 чал. (2018) | ||||
Часавы пас: | UTC+3 | ||||
Тэлефонны код: | +375 174 | ||||
Паштовы індэкс: | 223723 | ||||
СААТА: | 6250857905 | ||||
Нумарны знак: | 5 | ||||
Геаграфічныя каардынаты: | 52°51′10″ пн. ш. 27°10′40″ у. д. / 52.85278° пн. ш. 27.17778° у. д. 27°10′40″ у. д. / 52.85278° пн. ш. 27.17778° у. д. | ||||
± Вызна | |||||
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы |
Вызна — даўняе мястэчка гістарычнай Случчыны (частка Наваградчыны).
Упершыню Вызна ўпамінаецца ў XVI стагодзьдзі як вёска Слуцкага княства, што знаходзілася ў валоданьні Алелькавічаў. У 1612 годзе мястэчка перайшло да Радзівілаў.
У пачатку XVІI стагодзьдзя ў Вызьне дзейнічалі царква і капліца.
У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793 год) Вызна апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, дзе стала цэнтрам воласьці Слуцкага павету. Мясьціна сьпярша знаходзілася ў валоданьні Вітгештэйнаў, пазьней Гогенлёэ. У 1877 годзе згарэла царква Сьвятога Мікалая. У 2-й палове XIX стагодзьдзя ў мястэчку было каля 120 двароў.
Паводле вынікаў перапісу 1897 году, у Вызьне дзейнічалі царква, капліца і 2 юдэйскія малітоўныя дамы, працавалі пачатковая школа, народная вучэльня і лякарня. У канцы ХІХ — пачатку ХХ стагодзьдзяў у мястэчку дзейнічалі 2 сынагогі, працавала лякарня і 5 крамаў.
За часамі Першай сусьветнай вайны ў лютым 1918 году Вызну занялі войскі Нямецкай імпэрыі.
25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Вызна абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. Жыхары Вызьненскай воласьці атрымалі Пасьведчаньні Народнага Сакратарыяту БНР. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі мястэчка ўвайшло ў склад Беларускай ССР. За часамі Слуцкага збройнага чыну (1920 год) праз Вызну праходзіла лінія абароны Грозаўскага палку Беларускай Народнай Рэспублікі. Да здушэньня паўстаньня мясцовую ўладу ажыцьцяўлялі сілы БНР. У 1923 годзе бальшавікі пераназвалі мястэчка ў Чырвоную Слабаду. У 1924 годзе Вызна стала цэнтрам Чырвонаслабодзкага раёну. У 1938 годзе паселішча атрымала афіцыйны статус пасёлку гарадзкога тыпу. У Другую сусьветную вайну з 27 чэрвеня 1941 да 30 чэрвеня 1944 году мястэчка знаходзілася пад акупацыяй Трэцяга Райху.
З 1959 году Вызна знаходзілася ў складзе Старобінскага, з 1962 году — Любанскага, з 1965 году — Салігорскага раёну.
У мястэчку Вызьне у XIX—XX стагодзьдзях існавала даўняя традыцыя хадзіць у прошчу для ўшанаваньня месца, дзе паводле паданьня зьяўлялася Багародзіца. У маладзіковыя нядзелі вызьнянскія вернікі ладзілі малітоўную прошчу да сьвятой крыніцы і каменя-сьледавіка, які меў назву Божая Ножка. Паводле легенды, тут спачатку адной, а потым і другой жанчыне зьявілася Божая Маці.
У Вызьне дзейнічае царква Сьвятога Мікалая, арганізуецца каталіцкая парафія Ўзвышэньня Сьвятога Крыжа і Сьвятога Барнабы, апостала.
Прадпрыемствы харчовай, лясной і дрэваапрацоўчай прамысловасьці.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Вызна, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.