Вайскова-Паветраныя Сілы І Войскі Супрацьпаветранай Абароны Беларусі

Прызначаны для прыкрыцьця адміністрацыйных, ваенных, эканамічных цэнтраў Рэспублікі Беларусь і груповак яе войскаў ад удараў суперніка з паветра, а таксама для паразы аб’ектаў і войскаў суперніка й забесьпячэньня баявых дзеяньняў Сухапутных войскаў.

ВПС і ВСПА Беларусі
Эмблема ВПС і СПА РБ
Гады існаваньня	з 2001 г.
Краіна	Беларусь
Падпарадкаваньне	Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь
Уваходзіць у	Узброеныя сілы Рэспублікі Беларусь
Тып	Вайскова-паветраныя сілы й Войскі супрацьпаветранай абароны
Функцыя	Прыкрыцьцё гарадоў і войскаў ад удараў з паветра
Узбраеньне	Верталёты, самалёты, зэнітныя ракетныя комплексы
Дзейны камандзір	Алег Двігалёў

 

ВПС і войскі СПА Рэспублікі Беларусь маюць у сваім складзе наступныя роды войскаў:

• ВПС,
• зэнітныя ракетныя войскі,
• радыётэхнічныя войскі.
• спэцыяльныя войскі й службы

Арґанізацыйна, ВПС і войскі СПА ўключаюць:

• Заходняе апэратыўна-тактычнае камандаваньне,
• Паўночна-заходняе апэратыўна-тактычнае камандаваньне,
• вайсковыя часткі непасрэднага падначаленьня,
• вайсковыя часткі апэратыўнага, тэхнічнага й тылавога забесьпячэньня

• 61-я зьнішчальная авіябаза (Баранавічы, Берасьцейская вобласьць)
• 116-я штурмавая авіябаза (Ліда, Гарадзенская вобласьць)
• 50-я транспартна-баявая (зьмяшаная) авіябаза (Мачулішчы, Менскі раён)
• 181-я баявая верталётная авіябаза (Пружаны, Берасьцейская вобл.)

На красавік 2012 г. войскі супрацьпаветранай абароны Беларусі налічвалі звыш 500 вайскоўцаў і асобаў цывільнага пэрсаналу. Асабовы склад штодня падчас баявога дзяжурства суправаджаў звыш 400 паветраных суднаў. На ўзбраеньні стаялі аўтаматызаваныя сыстэмы кіраваньня «Бор», «Паляна-РБ» і «Рыф-Р» беларускай распрацоўкі і вытворчасьці.

Пазначэньне фармаваньня ці часьці	Узбраеньне й абсталяваньне	Месца разьмяшчэньня
Камандаваньне Ваенна-паветраных сілаў і войскаў СПА		Менск
Паўночна-заходняе апэратыўна-тактычнае камандаваньне		Мачулішчы
Заходняе апэратыўна-тактычнае камандаваньне		Баранавічы
61-я зьнішчальная авіябаза	Су-30 МІГ-29	Баранавічы
50-я зьмяшаная авіябаза	Іл-76АД Ан-12 Ан-26	Мачулішчы
116-я ґвардзейская Радомская Чырванасьцяжная штурмавая авіяцыйная база	Су-25 Су-25УБ	Ліда
206-ы цэнтар падрыхтоўкі лётнага складу	L-39	Ліда
483-я база аховы, абслугоўваньня й забесьпячэньня		Менск
8-я радыётэхнічная брыгада		Баранавічы
49-ы радыётэхнічны полк		Валер'янава
56-ы Тыльзыцкі асобны полк сувязі		Менск
83-ы асобны інжынэрна-аэрадромны полк		Бабруйск
1-ы зэнітна-ракетны полк		Горадня
15-я зэнітная ракетная брыгада	зэнітныя ракетныя комплексы «Тор-М2К» і «С-300»	Фаніпаль
29-я зэнітна-ракетная брыгада		Барысаў
56-я зэнітна-ракетная брыгада		Слуцак
115-ы зэнітна-ракетны полк		Берасьце
120-я Яраслаўская зэнітна-ракетная брыгада		Баранавічы
302-я зэнітна-ракетная брыгада		Даманава
377-ы зэнітна-ракетны полк		Полацак
825-ы зэнітна-ракетны полк		Полацак
927-ы цэнтар падрыхтоўкі й ужываньня бесьпілотных авіяцыйных комплексаў		Бяроза

Крыніцы

Тып	Вытворчасьць	Выява	Колькасьць	Нататкі
Самалёты
Баявыя самалёты
Су-27 Су-27УБ	СССР/   Беларусь		20 3	Беларуская мадэрнізацыя й рамонт
МІГ-29 / МІГ-29БМ МІГ-29УБ	СССР/   Беларусь		40 1	Беларуская мадэрнізацыя й рамонт з 2002 году
Су-25 Су-25УБ	СССР		70 6
Транспартныя самалёты
Іл-76М	СССР		4
Ан-26	СССР		6
Навучальныя самалёты
L-39	ЧССР		10
Верталёты
Транспартныя верталёты
Мі-8	СССР		125
Мі-6	СССР		29
Мі-26	СССР		14
Ударныя верталёты
Мі-24В	СССР		50
Выведвальныя верталёты
Мі-24К	СССР		8
Мі-24Р	СССР		8
СПА
С-300ПС	СССР		2 дывізіёна	Пастаўлены ў 2005—2006 гадах са складу УС РФ, аплата па бартары васьміосьнымі шасі МЗКТ-79221 для ракетных комплексаў РС-12М1 «Таполя-М»
С-125	СССР/   Беларусь			Печора-2Т/2ТМ, беларуская мадэрнізацыя
Бук	СССР		12 батарэяў
С-200	СССР		4 дывізіёны
ЗРК «Тор-М2»	Расея		3 батарэі	Са сьнежня 2011 г. у 120-й зэнітна-ракетнай брыгадзе (Баранавічы), у тым ліку на колавым шасі Менскага заводу колавых цягачоў.

 

Паводле афіцыйных дадзеных, апублікаваных у сьнежні 2007 году, з траўня 1997 году ў ВПС і ВСПА Беларусі не было ніводнага авіяцыйнага здарэньня. Катастрофа зьнішчальніка Су-27 у 2009 годзе стала, верагодна, першаю стратаю за 12 гадоў. Інфармацыя пра колькасьць лётных здарэньняў у 1990-я гады адсутнічае, вядомыя толькі некаторыя выпадкі.

• 23 траўня 1996 году падчас трэніравальнага палёту разьбіўся Су-27. Пілёт Уладзімер Карват адвёў падальную машыну ад населенага пункту й быў пасьмяротна ганараваны званьнем Героя Беларусі.
• 24 траўня 1997 году падчас трэніравальнага палёту разьбіўся Су-17, пілёт Сяргей Пагрэбан загінуў.
• 30 жніўня 2009 году падчас выступу на авіяцыйным шоў у Польшчы разьбіўся Су-27УБМ. Загінулі абодва чальцы экіпажа — палкоўнікі Аляксандар Марфіцкі й Аляксандар Жураўлевіч.
• 21 красавіка 2010 году падчас трэніравальнага палёту ва ўмовах абмежаванае бачнасьці адбылося сутыкненьне ў паветры двух самалётаў МІГ-29. Пілот аднаго з самалётаў катапультаваўся. Іншы самалёт пасьпяхова прызямліўся на базавым аэрадроме.
• 29 лістапада 2011 году поруч Пружанаў разьбіўся верталёт Мі-24, загінулі тры чалавекі.
• 12 чэрвеня 2012 году паблізу вёскі Навіны Наваградзкага раёну разьбіўся Су-25 116-й штурмавой авіяцыйнай базы; пілёт Мікалай Грыднеў загінуў.

• 12 верасьня 1995 году тры паветраныя шары, якія змагаліся за кубак Гордана Бэнэта, заляцелі ў беларускую паветраную прастору. Нягледзячы на той факт, што арґанізатары паведамілі беларускаму ўраду пра гонку яшчэ ў траўні й што пляны палётаў былі таксама прадстаўленыя, беларускія вайскова-паветраныя сілы зьбілі адзін паветраны шар. Загінулі двое амэрыканскіх грамадзянаў. З двух астатніх паветраных шароў адзін быў змушаны адразу экстрана прызямліцца, а іншы прызямліўся празь дзьве гадзіны пасьля здарэньня з прычыны пагаршэньня надвор’я. Экіпажы двух паветраных шароў былі аштрафаваны за ўезд у Беларусь бязь візы, а затым вызваленыя.
• 4 ліпеня 2012 году швэдзкі самалёт выляцеў з аэрадрому ў Пацюнах (Летува, Ковенскі раён), перасёк мяжу беларускае паветранае прасторы ў раёне Дзевянішак (побач з Салечнікамі ды Іўем), праляцеў над Івянцом і, па некаторых меркаваньнях, лятаў нават над Менскам. Паводле сьцьверджаньняў імаверных удзельнікаў інцыдэнту, лётчыкі скідвалі з самалёта пакеты з парашутамі, на якія былі прывязаныя цацкі ў выглядзе мядзьведзяў з улёткамі, што заклікалі да абароны свабоды слова ў Рэспубліцы Беларусь. Пілёты заўляюць, што ў выпадку затрыманьня беларускімі ўладамі яны плянавалі знайсьці прытулак у амбасадзе Швэцыі і што акцыя плянавалася цэлы год, таксама ў раёне Менску іх выклікалі дыспэтчары менскага аэрапорту. У мэтах пілётаў спачатку быў намер скінуць цацкі на рэзыдэнцыю прэзыдэнта Беларусі, але потым пілёты пабаяліся гэта рабіць.

Спачатку кіраўніцтва Беларусі адмаўляла факт парушэньня мяжы, але потым прызнала яго. 31 ліпеня 2012 г. Аляксандар Лукашэнка адправіў у адстаўку старшыню Дзяржаўнага памежнага камітэту Беларусі ґенэрал-маёра Ігара Рачкоўскага і камандуючага войскамі СПА Беларусі ґенэрал-маёра Дзьмітрыя Пахмелкіна. Да таго ж, Прэзыдэнт пазбавіў пасады й віцэ-прэм’ера Сяргея Румаса

• Ваенна-паветраныя сілы і войскі супрацьпаветранай абароны // Міністэрства абароны Беларусі
• Усё пра ВПС Беларусі (рас.)
• Эксплюатацыя ў 2007 годзе эскадры самалётаў Л-39 дазволіла Мінабароны Беларусі сэканоміць болей за 5 млрд рублёў (рас.)