Бэрн: сталіца Швайцарыі

Горад зьяўляецца пятым паводле колькасьці насельніцтва ў краіне. Бэрн таксама зьяўляецца цэнтрам кантону Бэрн. Афіцыйнай мовай гораду зьяўляецца нямецкая, але асноўнай гутарковай мовай зьяўляецца алеманскі швайцарскі нямецкі дыялект, які мае назоў бэрнская нямецкая мова.

Бэрн
ням. Bern
Герб Бэрну
Дата заснаваньня:	1191
Краіна:	Швайцарыя
Кіраўнік:	Алек фон Графэнрыд[d]
Плошча:	51,62 км²
Насельніцтва (2012)
колькасьць:	127 515 чал.
шчыльнасьць:	2470,26 чал./км²
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Тэлефонны код:	031
Паштовы індэкс:	3000, 3001, 3003, 3004, 3005, 3006, 3007, 3008, 3010, 3011, 3012, 3013, 3014, 3015, 3018, 3019, 3020, 3024, 3027, 3029, 3030
Нумарны знак:	BE
Геаграфічныя каардынаты:	46°56′52.73″ пн. ш. 7°26′50.75″ у. д. / 46.9479806° пн. ш. 7.4474306° у. д. / 46.9479806; 7.4474306 7°26′50.75″ у. д. / 46.9479806° пн. ш. 7.4474306° у. д. / 46.9479806; 7.4474306
Бэрн на мапе Швайцарыі Бэрн
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://www.bern.ch/

У 1983 годзе гістарычны стары горад цэнтру Бэрна стаў аб’ектам Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКО і Бэрн ўваходзіць у лік дзесяці лепшых у сьвеце гарадоў зь лепшай якасьцю жыцьця, паводле зьвестак на 2010 году.

Горад быў заснаваны ў 1191 годзе герцагам Бэрхтольдам V фон Цэрынгенам. Існуе шмат як навуковых, гэтак і народнаэтымалягічных вэрсіяў паходжання назвы гораду. Па адной з апошніх зь іх горад названы ў гонар мядзьведзя (ням. Bär), які быў першай жывёлай злоўленай у гэтых мясьцінах падчас паляваньня заснавальніка места Бэрхтольда фон Цэрынгена. Таксама існуе вэрсія аб пераносе з Італіі назвы Вэрона (італ. Verona) з пераапрацоўкай яе ў Бэрн; перанос матывуюць існаваньнем роднасных сувязей мясцовых фэадалаў з вэронскімі. Найбольш верагоднай у гэты час лічыцца паходжанне назвы Бэрн ад кельцкага bren 'гара' ці brena 'шчыліна'.

Першапачаткова горад быў пабудаваны з дубовага лесу, але ў 1405 годзе пажар зьнішчыў драўляныя будынкі, было зьнішчана каля 550 дамоў, загінула каля 100 чалавек. Пасьля ў горадзе пабудавалі каменныя будынкі, самыя старыя зь іх датуюцца XVI—XVII стагодзьдзямі. Горад хутка пераўтварыўся ў буйны гандлёвы цэнтар, захапіў многія тэрыторыі. Быў адным з удзельнікаў Швайцарскай Канфэдэрацыі. У 1848 годзе стаў сталіцай Швайцарыі.

Бэрн ляжыць на Швайцарскім плято ў кантоне Бэрн, трохі на захад ад цэнтру Швайцарыі і ў 20 км на поўнач ад Бэрнскіх Альпаў. Сельская мясцовасьць вакол Бэрна была сфармавана ледавікамі падчас апошняга ледніковага пэрыяду. Сам жа горад быў пабудаваны на пагорыстым вучастку ў асяродзьдзі ракі Аарэ, але перарос натуральныя межы ў XIX стагодзьдзі. Бэрн пабудаваны на вельмі няроўнай паверхні.

• Афіцыйны сайт

Гэта — накід артыкула па геаграфіі. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.