Белшына Бабруйск: беларускі футбольны клюб з Бабруйску

З 2024 году выступае ў Першай лізе чэмпіянату Беларусі. У 1993—2016 гадах удзельнічаў у Найвышэйшай лізе чэмпіянату Беларусі (акрамя 2005 і 2007—2009 гадоў). Да 1995 году называўся «Шыньнік». Чэмпіён Беларусі (2001), трохразовы ўладальнік Кубка Беларусі (1997, 1999, 2001). Хатні стадыён — «Спартак».

Белшына Бабруйск
Поўная назва	Бабруйскі футбольны клюб «Белшына»
Заснаваны	1976
Горад	Бабруйск, Беларусь
Стадыён	Спартак Умяшчальнасьць: 3709
Генэральны дырэктар	Віталь Былінін
Галоўны трэнэр	Міхаіл Марціновіч[d]
Чэмпіянат	Першая ліга
· 2023	Найвышэйшая ліга, 15 месца (паніжэньне)
Афіцыйны сайт

Першая футбольная каманда ў Бабруйску была заснавана ў 1922 годзе. У 1976 годзе Беларускі шынны камбінат стаўся заснавальнікам каманды «Шыньнік», ператворанай у 1996 годзе ў «Белшыну». Двойчы, у 1978 і 1987 гадох, «Шыньнік» станавіўся чэмпіёнам БССР па футболе. У 1976, 1980 і 1986 гадох клюб станавіўся срэбраным прызэрам рэспубліканскага першынства. У 1979 годзе «Шыньнік» стаў уладальнікам Кубка БССР, а ў 1977, 1980 і 1991 гадох выходзіў у фінал турніру. У 1988 годзе клюб стаў уладальнікам Кубка сэзону БССР, а ў 1992 годзе быў фіналістам гэтага спаборніцтва. У 1977 і 1979 гадох «Шыньнік» браў удзел у розыгрышы Кубка СССР сярод камандаў калектываў фізкультуры.

У сувэрэнных турнірах чэмпіянату й Кубка краіны другой паловы 1990-х гадоў і пачатку трэцяга тысячагодзьдзя «Белшына» была ў ліку несумнеўных лідэраў беларускага футболу. Найвышэйшым дасягненьнем клюбу ў нацыянальным чэмпіянаце Беларусі зьяўляецца званьне чэмпіёна, якое было здабыта ў 2001 годзе. А да гэтага клюб у 1997 годзе станавіўся срэбраным, а ў 1996 і 1998 гадох — бронзавым прызэрам чэмпіянату краіны.

У складзе «Белшыны» гуляў шэраг футбалістаў, якія прадстаўлялі свой клюб у нацыянальнай зборнай Беларусі: Андрэй Хлебасолаў, Уладзімер Путраш, Дзьмітры Балашоў, Андрэй Хрыпач, Аляксандар Сяднёў і Валер Шанталосаў. Найбольшую колькасьць матчаў у Найвышэйшай лізе чэмпіянатаў Беларусі за клюб правёў Эдуард Градабоеў, маючы на сваім рахунку 249 матчы за клюб. На працягу пяці сэзонаў на межы стагодзьдзяў клюб атрымліваў права прадстаўляць краіну на міжнароднай арэне, аднак за чатырнаццаць гульняў у эўрапейскіх турнірах, толькі двойчы атрымаўшы перамогі.

Паводле вынікаў сэзону 2006 году бабруйская каманда выбыла ў Першую лігу. У першынстве 2007 году адразу тры каманды выходзілі ў Найвышэйшую лігу, аднак «Белшына» заняла толькі чацьвертае месца й ня здолела прабіцца ў наймацнейшы дывізіён краіны. Наступны сэзон клюб скончыў на трэцяй пазыцыі, якая таксама не давала магчымасьці атрымаць пуцёўку ў найвышэйшы дывізіён. Толькі ў сэзоне 2009 году «Белшына» здолела выйсьці ў дывізіён вышэй, стаўшы пераможцам розыгрышу Першай лігі.

Тады ў 2009 годзе каманду ачоліў малады спэцыяліст Аляксандар Сяднёў. У Найвышэйшай лізе каманда здолела замацавацца ў сярэдзіне табліцы, рабіла стаўку пераважна на маладых гульцоў, якія не прабіліся ў іншых клюбах, а таксама на ўкраінскіх футбалістаў. Гэтак, у сэзоне 2011 году сярод найлепшых бамбардзіраў былі гульцы «Белшыны», як то Ягор Зубовіч, Дзьмітры Коўб і Максім Лісавы, якія пазьней перайшлі ў больш статусныя клюбы. У канцы 2011 году Аляксандар Сяднёў прыняў прапанову ўзначаліць менскае «Дынама», замест яго галоўным трэнэрам стаў Сяргей Яромка. У ліпені 2012 году Сяднёў быў звольнены з «Дынама» й неўзабаве зноў узначаліў «Белшыну». У сэзоне 2013 году бабруйская каманда ішла ў сярэдзіне табліцы, аднак на момант падзелу каманд на дзьве шасьцёркі апынулася ў ніжняй палове й страціла шанцы на высокія месцы. У сваёй шасьцёрцы атрымлівала перамогу за перамогай і ўпэўнена заняла 7 месца, на што не паўплывала нават зьняцьцё 6 пунктаў за невыкананьне рашэньняў АБФФ.

Сэзон 2014 году каманда правяла няўдала, хутка апынулася ў ніжняй палове й скончыла сэзон на 10 месцы з 12 удзельнікаў. У 2015 годзе «Белшына» таксама лічылася аўтсайдэрам, але ў выніку пасьпяхова рушыла па дыстанцыі й нават прэтэндавала на прызавыя месцы, у выніку скончыла сэзон на чацьвертым радку, што пры пэўных раскладах давала права на ўдзел у Лізе Эўропы. Па заканчэньні сэзону галоўны трэнэр Аляксандар Сяднёў абвесьціў аб сваім сыходзе.

У студзені 2016 году новым галоўным трэнэрам быў прызначаны памочнік Сяднёва Віталь Паўлаў, які заявіў пра тое што каманда захавае большасьць гульцоў складу. Аднак літаральна праз тыдзень стала вядома аб тым, што да клюбу праяўляюць цікавасьць расейскія інвэстары з кампаніі «СТМ-Спортмэнэджмэнт», якія пастанавілі скласьці канкурэнцыю лідэрам беларускага футболу. Замест Паўлава трэнэрам стаў расеец Уладзімер Яжураў, амаль цалкам быў абноўлены склад, былі запрошаныя дасьведчаныя беларускія футбалісты, а таксама маладыя расейскія, шэраг аргентынскіх і іншых замежных футбалістаў. Але станоўчых вынікаў клюбу бракавала. У чвэрцьфінале Кубка Беларусі «Белшына» саступіла наваполацкаму «Нафтану», а ў чэмпіянаце захрасла ў сярэдзіне табліцы. У траўні па фінале Кубка Беларусі вольнае месца ў Лізе Эўропы атрымала жодзінскае «Тарпэда-БелАЗ», пакінуўшы бабруйскі клюб па-за эўракубкамі. Яшчэ ў красавіку каманду паводле сямейных абставінаў пакінуў Яжураў, кіраваць трэнавальным працэсам застаўся ягоны памочнік Вячаслаў Герашчанка, а ў чэрвені футбалісты пачалі пакідаць клюб. У ліпені 2016 году супрацоўніцтва з расейскімі інвэстарамі, якія гэтак і ня здолелі дасягнуць паразуменьня зь мясцовымі кіраўнікамі, было спыненае, амаль усе прывезеныя футбалісты пакінулі Бабруйск (многія зь іх далучыліся да новага інвэстарскага праекту — беоасьцейскага «Дынама»). Галоўным трэнэрам зноўку быў прызначаны Віталь Паўлаў, які хутка зьбіраў каманду з гульцоў Першай лігі й тых, хто ня меў практыкі й іншых клюбах. З новым складам «Белшына» стала выступаць яшчэ горш і апусьцілася ўніз табліцы, а паводле вынікаў сэзону заняла перадапошняе месца й выбыла ў Першую лігу.

Напрыканцы 2016 году Паўлаў перайшоў на працу ў «Слуцак», а «Белшыну» ачоліў Уладзімер Гольмак. Аднак ён ужо ў чэрвені 2017 году пакінуў каманду, выконваць абавязкі галоўнага трэнэра да сканчэньня сэзону застаўся ягоны памочнік Эдуард Градабоеў. Каманда праваліла сэзон у Першай лізе, заняўшы толькі пятае месца. У 2018 годзе галоўным трэнэрам стаў Георгі Кандрацьеў. «Белшына» доўгі час змагалася за выхад у Найвышэйшую лігу з мазырскай «Славіяй» і менскім «Энэргетыкам-БДУ», аднак у выніку саступіла ім. У кастрычніку Кандрацьеў быў адпраўлены ў адстаўку, каманду зноў узначаліў Градабоеў, аднак ён выправіць сытуацыю ня здолеў і «Белшына» фінішавала трэцяй. У студзені 2019 году на пасаду галоўнага трэнэра быў запрошаны Юры Пунтус, які здолеў згуртаваць баяздольны склад. «Белшына» хутка апынулася сярод лідэраў і змагалася за першы радок з «Смалявічамі». У верасьні 2019 году Пунтус прыняў прапанову ўзначаліць жодзінскае «Тарпэда-БелАЗ», пасьля чаго на чале «Белшыны» зноў стаў Эдуард Градабоеў, які завяршыў справу й выкіраваў бабруйчанаў у Найвышэйшую лігу.

У 2020 годзе «Белшына» пераважна захавала першалігавы склад, істотна не ўзмацніўшыся, і ў выніку хутка апынулася сярод аўтсайдараў. У траўні 2020 году Эдуард Градабоеў быў адпраўлены на адпачынак, каманду замест яго ачоліў ягоны памочнік Дзьмітры Мігас. Пазьней Градабоеў вярнуўся да кіраўніцтва, але ў чэрвені канчаткова быў адпраўлены ў адстаўку. Дзьмітры Мігас зноў стаў на чале каманды, але ня выратаваў яе ад 15 месца й вылету ў дывізіён ніжэй.

У пачатку 2021 году амаль цалкам абнавіўся склад каманды. У лютым 2021 году новым галоўным трэнэрам стаў Віталь Паўлаў, але на працягу большай часткі сэзона 2021 году ён не працаваў з камандай, якой кіраваў ягоны памочнік Альбэрт Рыбак. Не зважаючы на дрэнны старт, хутка бабруйская каманда далучылася да лідэраў. У траўні 2021 году ФІФА пастанавіла накласьці клюбу трансфэрную забарону, бо «Белшына» да таго часу не разьлічылася з запазычанасьцю перад сваім былым легіянэрам часоў расейскіх інвэстараў. Забарона на трансфэры была скасаваная ў канцы ліпеня. У другой палове сэзону бабруйская дружына змагалася за першае месца, але ў выніку скончыла сэзон другой, усё ж такі падвысіўшыся да Найвышэйшай лігі.

У лютым 2022 году Паўлаў і Рыбак памяняліся пасадамі, і апошні ўзначаліў каманду. «Белшына» здолела захаваць сваіх лідэраў і пасьля дрэннага старту ў сэзоне 2022 году стала зарабляць пункты, часам паказваючы неблагую гульню, хоць каманда й не ўздымалася вышэй сярэдзіны табліцы на працягу ўсяго чэмпіянату. За некалькі тураў да фінішу, гарантаваўшы сабе месца ў элітным дывізіёне на наступны сэзон, бабруйская каманда завяршыла турнір на 12 радку.

11 траўня 2023 года паводле вынікаў справы аб дамоўных матчах клюб быў пакараны пазбаўленьнем 10 пунктаў у чэмпіянаце 2023 году, а таксама 5 пунктаў у чэмпіянаце 2024 году. Таксама клюб атрымаў штраф і дыскваліфікацыі шматлікіх гульцоў і прадстаўнікоў трэнэрскага штабу. У дадатак быў ануляваны вынік матчу 30-га тура 2022 году з салігорскім «Шахцёрам» (1:4). Абедзьвюм камандам былі прысуджаныя тэхнічныя паразы. 22 траўня 2023 году «Белшына» была пазбаўлена яшчэ аднага пункта ў чэмпіянаце 2023 году. У выніку каманда апынулася ў канцы табліцы, дзе змагалася зь іншымі аштрафаванымі клюбамі — «Шахцёрам» і «Энэргетыкам»-БДУ. Няўдалая сэрыя бабруйчанаў у канцы турніру адкінула іх на перадапошні радок, а ў выніку сваёй перамогі ў апошнім туры «Энэргетык-БДУ» абышоў «Белшыну», якая скончыла сэзон на апошнім месцы і накіравалася ў Першую лігу.

• Чэмпіён БССР 1978, 1982 гадоў.
• Чэмпіён Беларусі 2001 году.
• Срэбраны прызэр чэмпіянату Беларусі 1997 году.
• Бронзавы прызэр чэмпіянату Беларусі 1996, 1998.
• Уладальнік Кубка Беларусі 1997, 1999, 2001.

Актуальны на 15 красавіка 2024 году

№ Пазыцыя Імя Год нараджэньня 1   Бр Даніла Сокал (ар. Славія) 2001 2   Аб Аляксей Матлах 2000 3   Аб Ільля Ўдодаў 2000 4   Аб Уладзіслаў Салановіч 1999 5   Аб Максім Кацынель 2005 6   Аб Мікіта Ганчароў 2005 7   Нап Ільля Сень 1999 8   ПА Вадзім Бальбух (капітан) 1993 9   ПА Уладзіслаў Балотнікаў 2004 10   ПА Валеры Патароча 1996 11   Нап Станіслаў Ламака 2002 13   Бр Уладзіслаў Дрозд 2007 14   ПА Уладзіслаў Давыдаў 1999

№ Пазыцыя Імя Год нараджэньня 19   Аб Мікіта Сакалоўскі 2002 20   Нап Уладзіслаў Кабачэўскі (ар. Іслач) 1998 21   Нап Мікіта Голуб 1997 22   ПА Дзьмітры Дзенісенка 2004 24   Бр Мікіта Пацэнка 2002 29   ПА Максім Саматой 2001 38   ПА Ібраіма Сары 2000 44   Аб Ігар Тыманюк 1994 70   ПА Дата Чарткоеў 1999 77   ПА Кірыл Малых 2006 88   Аб Юры Гаўрылаў 2002 —   Нап Яан Гузаў 2004

Чэмпіянат і Кубак Беларусі

Сэзон	Ліга	Месца	Г	В	Н	П	РМ	Пкт	Кубак
2012	Найвышэйшая	7	30	7	9	14	26–40	30	1/4
2013	Найвышэйшая	7	32	15	8	9	42–38	47	1/4
2014	Найвышэйшая	10	32	8	8	16	42–56	32	1/4
2015	Найвышэйшая	4	26	12	7	7	39–19	43	1/4
2016	Найвышэйшая	15	30	5	10	15	34–45	25	1/16
2017	Першая	5	30	14	7	9	56–30	47	1/16
2018	Першая	3	28	18	5	5	59–23	59	1/4
2019	Першая	1	28	21	5	2	74–22	68	1/16
2020	Найвышэйшая	15	30	5	6	19	34–71	21	1/16
2021	Першая	2	33	19	6	8	69–42	63	1/16
2022	Найвышэйшая	12	30	6	12	12	37–50	30	1/4
2023	Найвышэйшая	15	28	3	5	20	21–61	3	1/16

Удзел у эўракубках

Сэзон	Кубак	Раўнд		Клюб	Дома	У гасьцях
1997—1998	Кубак кубкаў	к/р		Садам Талін	4:1	1:1
		1 раўнд		Лякаматыў Масква	1:2	0:3
1998—1999	Кубак УЭФА	1 к/р		ЦСКА Сафія	1:3	0:0
1999—2000	Кубак УЭФА	к/р		Амонія Нікасія	1:5	0:3
2001—2002	Кубак УЭФА	к/р		Ружамбэрак	0:0	1:3
2002—2003	Ліга чэмпіёнаў	1 к/р		Портадаўн	3:2	0:0
		2 к/р		Макабі Хайфа	0:1	0:4

• Дзьмітры Мігас (з чэрвеня 2020 году)
• Эдуард Градабоеў (верасень 2019 году — чэрвень 2020 году)
• Юры Пунтус (студзень — верасень 2019 году)
• Эдуард Градабоеў (в. а., кастрычнік 2018 году — студзень 2019 году)
• Георгі Кандрацьеў (студзень — кастрычнік 2018 году)
• Эдуард Градабоеў (в. а., чэрвень — сьнежань 2017 году)
• Уладзімер Гольмак (студзень — чэрвень 2017 году)
• Віталь Паўлаў (ліпень — сьнежань 2016 году)
• Вячаслаў Герашчанка (в. а., красавік — ліпень 2016 году)
• Уладзімер Ежураў (студзень — красавік 2016 году)
• Аляксандар Сяднёў (ліпень 2012 году — сьнежань 2015 году)
• Сяргей Яромка (студзень — ліпень 2012)
• Аляксандар Сяднёў (да 2011)

• Афіцыйны сайт (рас.)