Бе́зьдзеж — вёска ў Беларусі, каля Спораўскага возера.
Цэнтар сельсавету Дарагічынскага раёну Берасьцейскай вобласьці. Насельніцтва на 2010 год — 1058 чалавек. Знаходзіцца за 20 км на паўночны ўсход ад Дарагічына, за 130 км ад Берасьця, за 27 км ад чыгуначнай станцыі Дарагічын (лінія Берасьце — Гомель).
Безьдзеж лац. Bieździež | |
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы | |
Першыя згадкі: | 1409 |
Краіна: | Беларусь |
Вобласьць: | Берасьцейская |
Раён: | Дарагічынскі |
Сельсавет: | Безьдзескі |
Насельніцтва: | 1058 чал. (2010) |
Часавы пас: | UTC+3 |
Тэлефонны код: | +375 1644 |
Паштовы індэкс: | 225848 |
СААТА: | 1220804006 |
Нумарны знак: | 1 |
Геаграфічныя каардынаты: | 52°19′0″ пн. ш. 25°18′25″ у. д. / 52.31667° пн. ш. 25.30694° у. д. 25°18′25″ у. д. / 52.31667° пн. ш. 25.30694° у. д. |
± Безьдзеж | |
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы |
Безьдзеж — даўняе мястэчка гістарычнай Піншчыны (частка Берасьцейшчыны), на захадзе Палесься. Да нашага часу тут захаваліся царква Сьвятой Тройцы ў стылі барока (пацярпела ад маскоўскай перабудовы), касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы ў стылі клясыцызму і мэмарыяльная калёна ў гонар Канстытуцыі 3 траўня, помнікі гісторыі і архітэктуры XVII—XIX стагодзьдзяў.
На думку географа Вадзіма Жучкевіча, тапонім Безьдзеж складаецца з каранёвай часкі -дзед- (-дзеж-) і прэфіксу без- і, адпаведна, мае выразную этымалёгію ('безь дзядоў').
Першы пісьмовы ўпамін пра Безьдзеж датуецца 1409 годам, калі вялікі князь Вітаўт перадаў аднайменную воласьць касьцёлу Найсьвяцейшай Панны Марыі ў Новых Троках. У 1495 годзе паселішча значыцца ў даравальнай грамаце княгіні Марыі Алелькавіч і яе сына князя Васіля намесьніку пінскаму Фурсу.
У дакумэнтах за 1517—1518 гады ўпамінаецца маёнтак Безьдзеж, уладаньне канонікаў касьцёла ў Троках, прыводзяцца ягоныя межы. У 1561—1566 гадох Безьдзеж атрымаў статус мястэчка. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гадоў мястэчка ўвайшло ў склад Пінскага павету Берасьцейскага ваяводзтва.
Пад 1662 годам упамінаецца царква ў Безьдзежы. Да 1744 году ўтварылася рымска-каталіцкая парафія, якая ў 1781 годзе налічвала 510 вернікаў. 8 верасьня 1771 годзе прыхільнікі Барскай канфэдэрацыі пад камандаю гетмана вялікага Міхала Казімера Агінскага у бітве пад Безьдзежам прымусілі расейскі аддзел скласьці зброю. У 1784 годзе ў мястэчку збудавалі царкву Сьвятой Тройцы.
У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Безьдзеж апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, дзе стаў цэнтрам воласьці ў Кобрынскім павеце, Слонімскай губэрні (з 1797 году ў Літоўскай, з 1801 году ў Гарадзенскай губэрні). Пад 1806 годам значыцца як места, якое было цэнтрам ключа. У 1818—1820 гадох у Безьдзежы вялося будаваньне касьцёла Найсьвяцейшай Тройцы. У 1825 годзе ў мястэчку адкрылася школа, якая знаходзілася ў юрысдыкцыі Віленскага ўнівэрсытэту. Паводле рэвізіі 1857 году, Безьдзеж быў цэнтрам сельскай грамады. На 1886 год у мястэчку быў 121 двор, дзеялі 2 царквы, працавалі школа, заезны двор, 2 крамы.
За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Безьдзеж занялі войскі Нямецкай імпэрыі.
25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Безьдзеж абвяшчаўся часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі ён увайшоў у склад Беларускай ССР, у Пінскі павет («падраён») Баранавіцкага раёну. Паводле Рыскай мірнай дамовы 1921 году Безьдзеж апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе стаў цэнтрам гміны Дарагічынскага павету Палескага ваяводзтва. У гэты час у мястэчку было 254 двары. У 1930-я гады працавалі паштовая агенцыя, прадпрыемства вырабу мэталу.
У 1939 годзе Безьдзеж увайшоў у БССР. У гэты час тут было 365 двароў, працавалі школа, млын, каапэратыў. 12 кастрычніка 1940 году статус паселішча панізілі да вёскі, якая стала цэнтрам сельсавету Дарагічынскага раёну. З 25 чэрвеня 1941 да 17 ліпеня 1944 году Безьдзеж знаходзіўся пад акупацыяй Трэцяга Райху. На 1970 год у вёсцы было 479 двароў, працавалі сярэдняя школа, лякарня, аптэка, атэлье.
На 1995 год у Безьдзежы было 495 гаспадарак. 17 студзеня 1999 году ў вёсцы адкрыўся музэй народнай творчасьці «Безьдзескі фартушок». Пры доме культуры дзее ансамбль народнай песьні і музыкі «Сваякі». У 2000-я гады Безьдзеж атрымаў афіцыйны статус «аграгарадку».
У Безьдзежы працуюць сярэдняя школа, лякарня, дом культуры, 2 бібліятэкі, пошта.
Афіцыйная назва | Гістарычная назва |
Калгасная вуліца | Зьдзітаўская (?) вуліца |
Савецкая вуліца | Опальская (?) вуліца |
З урбананімічнай спадчыны Безьдзежу да нашага часу гістарычныя назвы захавалі вуліцы Дарагічынская, Паштовая і Хомская. Гістарычны Рынак ня мае афіцыйнай назвы.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Безьдзеж, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.