Бабёр: від баброў

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Бобр (неадназначнасьць), Бабры (неадназначнасьць).

Паўвадзяная жывёліна, жыве на рэках, старыцах, некаторых азёрах і каналах з багатай узьбярэжнай расьліннасьцю. Жыве сем’ямі ў норах або «хатачках» вышынёй да 3 мэтраў і дыямэтрам у падставы да 12 мэтраў. Будуе плаціны, часам даўжынёй да 100—200 мэтраў.

Бабёр
Бабёр рачны эўрапейскі
Клясыфікацыя
Царства	Жывёлы (Animalia)
Тып	Хордавыя (Chordata)
Падтып	Хрыбетныя (Vertebrata)
Надкляса	Чатырохногія (Tetrapoda)
Кляса	Сысуны (Mammalia)
Падкляса	Зьвяры (Theria)
Інфракляса	Пляцэнтарныя (Placentalia)
Атрад	Грызуны (Rodentia)
Падатрад	Castorimorpha
Сямейства	Бабровыя (Castoridae) Hemprich, 1820
Род	Бабёр (Castor) Linnaeus, 1758
Від	Бабёр звычайны
Бінамінальная намэнклятура
Castor fiber Linnaeus, 1758
Арэал
Бабёр на Віківідах  Бабёр у Вікісховішчы ITIS 573165 ·

Найбольш распаўсюджаны падвід — Бабёр рачны эўрапейскі. Даўжыня цела 66—92 сантымэтры, хваста — 22—34 сантымэтры, вага цела да 30 кіляграмаў. Афарбоўка сьветлая (каштанава-бурая, сьветла-бурая) або цёмная (чорна-бурая, амаль чорная). Цёмныя бабры характэрныя для басэйнаў Сожу й Нёмана. Пальцы задніх канечнасьцяў злучаныя плавальнай перапонкай. Хвост плоскі, пакрыты цёмна-шэрымі рагавымі шчыткамі. Зубы ў бабра растуць (рэгенэруюць) усё жыцьцё, таму што ён сточвае іх аб цьвёрдыя пароды дрэваў. Палавая паўнавартасьць наступае на трэцім годзе жыцьця. Гон (шлюбны сэзон) — у студзені-лютым. Бабраняты (ад двух да пяці) зьяўляюцца ў красавіку-траўні. Сілкуецца травяністымі й дрэўнымі расьлінамі. На зіму робіць падводныя запасы корму.

 

У мінулым зьяўляўся важкім аб’ектам паляваньня. Косткі бабра знойдзеныя пры раскопках гарадзішчаў VI—XII стагодзьдзяў. Вядомыя граматы XIV—XVI стагодзьдзяў, выдадзеныя манастырам і прыватным асобам на ўгодзьдзі з бабровымі гонамі (месцамі адлову баброў) каля Полацку, Маладэчна, Слуцку. У XVI стагодзьдзі статутамі ВКЛ былі вызначаныя меры па ахове баброў. У 18 стагодзьдзі бабёр яшчэ быў распаўсюджаны на Прыпяці, Піне, Бярэзіне, Ясельдзе, Сьвіслачы, да сярэдзіны XIX стагодзьдзя захаваўся толькі на Бярэзіне й паўднёвых прытоках Прыпяці, да пачатку XX стагодзьдзя амаль цалкам зьнік (засталіся невялікія селішчы на Бярэзіне, Сожы й Нёмане). У 1925 годзе ў мэтах захаваньня і павелічэньня беларускай папуляцыі бабра быў створаны Бярэзінскі запаведнік. У 1931—1932 гадах было ўлічана 54 бабровыя «хатачкі», у 1933 — 95, у 1947 — 147.

Выключаны з Чырвонай кнігі Рэспублікі Беларусь. У Бабруйску ў 2006 годзе быў пастаўлены помнік бабру. У 2009 г. у Беларусі налічвалася 62,9 тыс. рачных баброў.

Сямейства бабровыя (Castoridae)

• вымерлыя роды: †Agnotocastor, †Neatocastor, †Anchitheriomys, †Propalaeocastor, †Oligotheriomys, †Palaeocastor, †Capacikala, †Pseudopalaeocastor, †Euhapsis, †Fossorcastor, †Priusaulax, †Eucastor, †Microdipoides, †Nothodipoides, †Monosaulax, †Prodipoides, †Dipoides, †Castoroides, †Procastoroides, †Trogontherium, †Boreofiber, †Euroxenomys, †Youngofiber, †Asiacastor, †Chalicomys, †Steneofiber, †Zamolxifiber, †Romanofiber, †Schreuderia, †Sinocastor, †Hystricops
• род бабёр (Castor)
  • від бабёр звычайны (Castor fiber)
  • від бабёр канадзкі (Castor canadensis)
  • вымерлыя віды: †C. californicus, †C. neglectus, †C. praefiber