Аляксандар Вашкоўскі

У пачатку 1860-х чалец Варшаўскай мескай адміністрацыі. У лютым 1863 году перадаў паўстанцам партыю зброі і штабных мапаў, а ў чэрвені таго ж году — зарганізаваў перадачу грашовых сродкаў Часоваму нацыянальнаму ўраду (па-польску: Kasа Głównej Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu Królestwa Polskiego) прызначаных для Дзяржаўнага скарбу Расейскай імпэрыі (3,5 мільёну злотых ды 500 тысячаў рублёў). Быў апошнім начальнікам гораду Варшава, выконваў свае абавязкі з 10 сьнежня 1863 па 19 сьнежня 1864 году. Быў выпадкова арыштаваны 19 сьнежня 1864 году на вуліцы Выборчай (па-польску: Ulica Elektoralna w Warszawie). Ён разумеў, што заняпад паўстанцкага руху незваротны, але, нягледзячы на тое, выдаваў указы, друкаваў адозвы, ствараючы эфэкт прысутнасьці паўстанцкай мескай адміністрацыі ў Варшаве. Ён ня меў пэўнага месца жыхарства, ночыў у будынку млына ў раёне Солец (па-польску: Solcu), днём чытаў газэты ў кавярнях. Сьвядома не зьбіраўся выяжджаць з гораду.

Пазбаўленьне волі адбываў у 10 павільёне Варшаўскай цытадэлі. Ён быў павешаны 17 лютага 1865 году разам з Эмануілам Шафарыкам. Гэта было апошняе публічнае пакараньне паўстанцаў у Варшаве.

 

Постаці Вашкоўскага прысьвечана апавяданьне Ўладзіслава Тарлецкага «Dwie głowy ptaka», якое апублікавана ў 1978 годзе ў зборніку апавяданьняў, прысьвечаных Студзеньскаму паўстаньню «Twarze 1863».

У гонар Аляксандра Вашкоўскага названа адна з вуліцаў Варшавы.

• Stefan Król, Cytadela Warszawska, Książka i Wiedza, Warszawa 1978, s. 138.  (пол.)
• Praca zbiorowa pod redakcją Grażyny Kieniewiczowej i Aliny Sokołowskiej Od Agrykoli do Żywnego. Mały słownik patronów ulic warszawskich Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza Warszawa 1968 s. 184  (пол.)
• Вашкоўскі Аляксандр у Internetowa encyklopedia PWN(недаступная спасылка)  (пол.)
• Вашкоўскі Аляксандр у Encyklopedia WIEM  (пол.)
• Вашкоўскі Аляксандар у Encyklopedia Internautica  (пол.)