Ільля́ Фё́даравіч Капіе́віч (каля 1651, Ляхавічы, Вялікае Княства Літоўскае — 23 верасьня 1714, Масква, Маскоўская дзяржава) — друкар, асьветнік, пісьменьнік беларускага паходжаньня.
Ільля Капіевіч | |
Капэрта Белпошты, 2001 год. Мастак — Мікола Рыжы. | |
Асабістыя зьвесткі | |
---|---|
Нарадзіўся | каля 1651 або 1651 |
Памёр | 23 верасьня 1714 або 4 кастрычніка 1714 |
Літаратурная дзейнасьць | |
Род дзейнасьці | друкар, перакладнік, пісьменьнік, паэт |
Нарадзіўся хутчэй за ўсё на Случчыне (або ў Амсьціславе). Навучаўся ў Слуцкай кальвінісцкай школе. З прычыны зямельных спрэчак зь езуітамі мусіў зьехаць зь Вялікага Княства Літоўскага. Трапіў у Галяндыю, дзе заняўся выдавецкай дзейнасьцю. У Галяндыі сустракаўся з маскоўскім гаспадаром Пятром I. У час вялікага расейскага пасольства ў Галяндыі як знаўца многіх моваў быў настаўнікам Пятра I. У 1700 годзе заснаваў у Амстэрдаме друкарню.
З пачатку XVIII стагодзьдзя жыў у Маскве.
Мае вялікую заслугу ў распрацоўцы графалягічнай сыстэмы, зробленай на аснове шрыфта Францішка Скарыны з улікам літараў лацінскай абэцэды. У 1708 годзе літары гэтай сыстэмы як грамадзянскія (нецаркоўныя) зацьвердзіў маскоўскі гаспадар Пётар I дзеля расейскай мовы. Да гэтага часу імі карыстаюцца беларусы, расейцы, украінцы, баўгары, сэрбы і македонцы. Мовазнаўца Ян Станкевіч назваў гэты шрыфт капіеўкаю.
У 1699—1706 гадох у Амстэрдаме выдаў каля 20 кніг асьветніцкага характару, якія ўпершыню выйшлі расейскай мовай: арытмэтыку, расейска-лаціна-нямецкі, расейска-лаціна-галяндзкі слоўнікі, падручнікі. У сваіх «Уводзінах у граматыку славянарасейскую або маскоўскую. Да ўжытку навучэнцам маскоўскай мовы» (1706 год) засьведчыў называньне расейскай мовы «маскоўскай мовай».
Склаў канкарданс да Бібліі, пераклаў Катэхізыс. Пераклаў і выдаў байкі Эзопа. Аўтар першай на расейскай мове мапы зорнага неба.
23 сьнежня 2013 году Менскі гарадзкі Савет дэпутатаў ухваліў Рашэньне № 386, якім прысвоіў імя Ільлі Капіевіча вуліцы ў мікрараёне Магістар. Гэтая вуліца ідзе ад вуліцы Агінскага да вуліцы Кірылы Тураўскага.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Ільля Капіевіч, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.