Balatong

An bunga kaini iyo an nasirbing pagkakan na an hitsura haralaba, naabot lampas 12 pulagada. An mga pisog taralay sa kalabaan kan bunga. An gabos na parte kan bunga pwedeng gulayon, iberdura sa sinabawan o putol-putolon panggisa sa anoman na luto.

Balatong (Phaselous vulgaris)
An balatong
Balatong na bunga
Sayantipiko na klasipikasyon
Kahadean:	Plantae
Klado:	Angiosperms
Klado:	Eudicots
Klado:	Core eudicots
Klado:	Rosids
Orden:	Fabales
Pamilya:	Fabaceae
Genus:	Phaseolus
Espesyes:	P. vulgaris
Ngaran binomyal
Phaseolus vulgaris L.
Sinonimo
Phaseolus aborigineus Burkart Phaseolus communis Pritz. Phaseolus compressus DC. Phaseolus esculentus Salisb. Phaseolus nanus L.

Dati mahiwas na nagtutubo ini sa Amerika Sentral asin sa Sud-Amerika alagad ngonyan lakop nang entero sa kinaban. An balatong pigtitinda nang de-lata, yelado, o labas na labas. Sa pagluto, ini pinapalomoy paggaga, pinapakala-kaga, prinipritos o kasalak bilang sangkap sa lutong karne o sira o pwede man ginigisa sa sibulyas asin sa lipotok na mushroom soup asin sa ibang restoran na Hapon sinisirbe an balatong ala tempura. Pwede man an balatong lutoon kasaralak an mais, karots o iba pang mga pisog.

An balatong tagob sa konsentrasyon kan inaapod na lectins asin pwedeng makaraot kun konsumohon na pangana sa salang paagi nin pagluto.

An balatong may duwang klase. Idtong natalubo na gobgob abot duwang pye an langkaw (Ingles, bush beans) asin ini tiso, dai naduko. An saro pang klase idtong nagbabalagon (Ingles, pole beans) asin kaipuhan an pasapotan ta sige sana an isog nagkukurapot sa anoman na pwedeng maporopotan.

•  
  Mga tubo kan balatong
•  
  Mga balatong na nailarawan sa Les plantes potagères (1891 Vilmorin-Andrieux et Cie catalog)
•  
  An buto kan balatong
•  
  An burak kan balatong
•  
  Tinitindang balatong sa saod kan Syudad nin Naga

 

• ejotes (México asin Centroamérica, nahuatlismo de éxotl)
• frijolitos , frijoles verdes (Nicaragua)
• vainicas (Costa Rica)
• habichuelas (Colombia, Cuba, Panamá, Canarias asin Andalucía)
• vainitas ( Ecuador, Perú, Bolivia, Venezuela asin República Dominicana).
• porotos verdes (Colombia asin Chile)
• chauchas (Argentina, Paraguay, Uruguay),
• judías verdes (España),
  • alubias verdes (Navarra),
  • bajoques (Valencia), bajocas (Murcia)
  • fréjoles (Asturias, León asin Zamora)
  • feixóns (Galicia)
  • frejones o fréjules (Salamanca asin Extremadura)
  • habichuelas (Andalucía asin Canarias)
  • habichuelitas o habichuelillas o habicholillas (Córdoba),
  • mongetes tendres (Cataluña),
  • vainas o vaines (norte kan Espanya),
  • fasoles (latín phaseolus),
  • vainas (País Vasco)
  • Caparrón verde (La Rioja)

Mga espesye: