22 Август: көнө

Йыл аҙағына тиклем 131 көн ҡала.

22 август
Аҙна көнө	Йәкшәмбе, Дүшәмбе, Шишәмбе, Шаршамбы, Кесаҙна, Йома һәм Шәмбе
22 август Викимилектә

  Халыҡ-ара
  Милли

•   Рәсәй Федерацияһы: Дәүләт флагы көнө.

  Һөнәри

• 1864: 1-се Женева конвенцияһына ҡул ҡуйыла.
• 1865: Уильям Шепперд шыйыҡ һабынға патент ала.
• 1921: РСФСР составында Коми (Зырян) автономиялы өлкәһе ойошторола.
• 1989: Ҡаҙаҡ ССР-ында (1991 йылдан Ҡаҙағстан Республикаһы) ҡаҙаҡ теле дәүләт теле итеп иғлан ителә.
• 1990: «Эхо Москвы» радиостанцияһы тәүге тапҡыр эфирға сыға.
• 2012: Рәсәй рәсми нигеҙҙә Бөтә донъя сауҙа ойошмаһына инә.

Башҡортостан менән бәйле шәхестәр

0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

• Громаков Владимир Яковлевич (1935), инженер-төҙөүсе, дәүләт, хужалыҡ һәм йәмәғәт эшмәкәре. 1960 йылдан «Салауатстрой» тресында мастер, төҙөлөш идаралығы начальнигы, 1967 йылдан трестың баш инженеры, 1971 йылдан — идарасыһы. 1977 йылдан Башҡорт АССР-ының Төҙөлөш буйынса баш идаралығы начальнигы, 1988 йылдан — Башҡорт АССР-ының Төҙөлөш һәм төҙөлөш материалдары сәнәғәте хеҙмәткәрҙәре профсоюзының республика комитеты рәйесе, 2002—2003 йылдарҙа — рәйес урынбаҫары. Башҡорт АССР-ының 10-сы һәм 11-се саҡырылыш Юғары Советы депутаты. РСФСР-ҙың атҡаҙанған төҙөүсеһе (1985). СССР-ҙың Дәүләт премияһы лауреаты (1979). Ленин (1981), Октябрь Революцияһы (1974) ордендары кавалеры. Сығышы менән хәҙерге Ростов өлкәһенең Новошахтинск ҡалаһынан.

1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

• Гәрәев Гәрәй Сәлим улы (1916—1989), зоотехник, Миәкә районының элекке хужалыҡ эшмәкәре. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. I һәм II дәрәжә Ватан һуғышы һәм Ҡыҙыл Йондоҙ ордендары кавалеры.
• Кәлмәтов Марс Рахматулла улы (1946), сәнәғәт, муниципаль һәм дәүләт хеҙмәте ветераны. 1991—1995 йылдарҙа Өфөләге «Электроаппарат» заводы директоры; 1995—2003 йылдарҙа Өфө ҡалаһы Киров районы хакимиәте башлығы; Рәсәй Федерацияһының дүртенсе саҡырылыш (2003—2007) Дәүләт думаһы, Башҡортостан Республикаһының беренсе (1995—1999) һәм икенсе (1999—2003) саҡырылыш Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай депутаты. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған машина эшләүсеһе (1990). Почёт ордены кавалеры. Бүздәк районының почётлы гражданы. Сығышы менән ошо райондың Табанлыкүл ауылынан.

2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

• Солтанов Вәсим Хафиз улы (1887—06.1977), XX быуат башы яҙыусыһы, уҡытыусы. Сәйәси золом ҡорбаны.
• Хәсәншин Данил Дәүләтша улы (1937), композитор, 1973 йылдан СССР Композиторҙар союзы ағзаһы. Рәсәй Федерацияһының (1998) һәм Башҡорт АССР-ының (1989) атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре.
• Кашапова Ләлә Мөхәмәтдин ҡыҙы (1952), ғалим-педагог, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Педагогия фәндәре докторы (2007), профессор (2012), Рәсәйҙең Тәбиғи фәндәр академияһы ағза-корреспонденты. Рәсәй Федерацияһының халыҡ мәғарифы (1995) һәм Башҡортостан Республикаһының (2004) мәғариф отличнигы. Сығышы менән Шаҡша станцияһы ҡасабаһынан (хәҙер Өфө ҡалаһы составында).
• Хәкимов Хилғәт Хәким улы (1947), педагог, муниципаль хеҙмәткәр. 1998—2005 йылдарҙа Нуриман район хакимиәтенең мәғариф бүлеге начальнигы. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған халыҡ мәғарифы хеҙмәткәре.
• Ноғманова Илүзә Ҡаһарман ҡыҙы (1972), бейеүсе, юғары мәктәп уҡытыусыһы. 1990—2013 йылдарҙа Фәйзи Ғәскәров исемендәге дәүләт академия халыҡ бейеүҙәре ансамбле солисы, Башҡортостан Республикаһының халыҡ артисы (2009).

3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

• Рим Сыртланов (1908—13.09.1979), башҡорт театр һәм кино актёры, 1928—1972 йылдарҙа Мәжит Ғафури исемендәге Башҡорт дәүләт академия драма театры артисы. 1955 йылдан СССР Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы. РСФСР‑ҙың атҡаҙанған (1955), Башҡорт АССР‑ының халыҡ (1954) артисы. «Почёт Билдәһе» ордены кавалеры (1946).
• Заһиҙуллина Люциә Нурый ҡыҙы (1943), ғалим-биотехнолог. Техник фәндәр докторы (2002).

4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар

• Аҡназаров Зәкәриә Шәрәфетдин улы (1924—2.04.2000), СССР-ҙың комсомол, партия һәм дәүләт эшмәкәре. 1962—1986 йылдарҙа Башҡорт АССР-ы Министрҙар Советы Рәйесе. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. СССРҙың 6—9‑сы саҡырылыш Юғары Советы, РСФСР-ҙың 10-сы һәм 11‑се саҡырылыш Юғары Советы, Башҡорт АССР-ының 4—11‑се саҡырылыш Юғары Советы депутаты. 1966—1971 йылдарҙа КПСС‑тың Үҙәк ревизия комиссияһы ағзаһы. Ике Ленин (1971, 1984), Октябрь Революцияһы (1981), ике Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ (1957, 1966) һәм Халыҡтар дуҫлығы (1974) ордендары кавалеры. Өфө ҡалаһының почётлы гражданы.
• Шутенко Антонина Петровна (1939), Стәрлебаш районының педагогик хеҙмәт ветераны. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған уҡытыусыһы (1987).

Дөйөм исемлек

• 1855: Александр Чехов, Рәсәй империяһы прозаигы, публицист, мемуарсы, Антон Чеховтың ағаһы.
• 1860: Пауль Нипков, Германия инженеры, телевидение өлкәһендә уйлап сығарыуҙар авторы.
• 1910: Исаак Шмарук, СССР кинорежиссёры, Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы.
• 1920: Рэй Брэдбери, АҠШ-тың фантаст яҙыусыһы.
• 1920: Дентон Кули, АҠШ хирургы, ауырыуға беренсе булып йөрәк яһалма ҡуйыусы (1969).
• 1950: Наталья Егорова, СССР һәм Рәсәйҙең театр һәм кино актёры, режиссёр һәм педагог, Рәсәй Федерацияһының халыҡ артисы (2002).
• 1975: Родриго Санторо, Бразилия киноактёры.
• 1995: Дуа Липа, Британия йырсыһы, модель һәм йырҙар авторы, сығышы менән Косовонан.

• 1978: Ҡорбанғәлиев Мөхәмәтғәбделхәй Ғәбиҙулла улы, дин әһеле, Башҡорт милли хəрəкəте эшмәкәре.