Xilafət (ərəb.
Adı | Paytaxtı | İlləri | Ərazisi | Əvvəlki dövlətlər | Sonraki dövlətlər | Xəlifələri (sülalələr) |
---|---|---|---|---|---|---|
Ərəb xilafəti | 630–656: Mədinə 656–661: Əl Kufə 661–754: Dəməşq 754—762: Əl Kufə 762–836: Bağdad 836–892: Samərra 892–1258: Bağdad 1259–1517: Qahirə | 630–1517 | Abbasilər xilafəti | Sasanilər Dövləti Bizans İmperiyası Qəssanilər Vestqot krallığı Qafqaz Albaniyası Xarəzm Soqdiana | İdrisilər Aqlabidlər Tahirilər Tulunoğulları Osmanlı xilafəti (Osmanlı İmperiyası). | Raşidi xəlifələr Əməvilər Abbasilər |
Raşidi xilafət | 630–656: Mədinə 656–661: Əl Kufə | 630–661 | Sasanilər Dövləti Bizans İmperiyası | Əməvilər xilafəti | Raşidi xəlifələr | |
Əməvilər xilafəti | 661–750: Dəməşq | 661–750 | Raşidi xilafət | Abbasilər xilafəti Kordova əmirliyi | Əməvilər | |
Abbasilər xilafəti | 750–762: Dəməşq 762–836: Bağdad 836–892: Samərra 892–945: Bağdad | 750–945 | Əməvilər xilafəti | Buveyhilər | Abbasilər | |
Buveyhilər tərəfindən idarə olunan Abbasilər xəlifələri | Paytaxt və xəlifələrin iqamətgahı 945–1055: Bağdad | 945–1055 | Abbasilər xilafəti | Böyük Səlcuq İmperiyası | Şahənşahı əl-əzəm malik əl-muluk — Buveyhilər. Xəlifələr-Abbasilər | |
Səlcuqilər əsarəti altında Abbasilər xəlifələri (Böyük Səlcuq İmperiyası) | Paytaxt — 1043–1051:Rey 1051–1118:İsfahan 1118–1194: Həmədan (qərb) 1118–1153: Mərv (şərq) xəlifələrin iqamətgahı — 1055–1124: Bağdad | 1055–1124 | Buveyhilər | Abbasilər xilafəti | "Şərq və Qərb hökümdarları" — Səlcuqlular. Xəlifələr-Abbasilər. | |
Abbasilər xilafəti | 1124–1127: Bağdad | 1124–1127 | Böyük Səlcuq İmperiyası | Zəngilər dövləti | Abbasilər | |
Zəngilərin himayəsi altında Abbasilər xəlifələri (Zəngilər dövləti). | 1127–1174: Bağdad | 1127–1174 | Abbasilər xilafəti | Əyyubilər sultanlığı | Abbasilər | |
Əyyubilərin himayəsi altında Abbasilər xəlifələri (Əyyubilər sultanlığı). | 1174–1194: Bağdad | 1174–1194 | Zəngilər dövləti | Abbasilər xilafəti | Abbasilər | |
Abbasilər xilafəti | 1194–1258: Bağdad | 1194–1258 | Əyyubilər sultanlığı | Elxanilər dövləti | Abbasilər | |
Sürgündə olan Abbasi xəlifələri Misir sultanının sığınacağında (Məmlük dövləti) | Paytaxt və xəlifələrin iqamətgahı — 1259–1517: Qahirə | 1259–1517 | Əyyubilər | Osmanlı İmperiyası | Məmlük sultanları — Bahrilər, Burcilər. Xəlifələr-Abbasilər. | |
Osmanlı İmperiyası | 1299–1329: Söğüt 1329–1365: Bursa 1365–1453: Ədirnə 1453–1922: İstanbul | 1517–1923 | Rum sultanlığı Bizans İmperiyası Serbiya despotluğu | Türkiyə Misir sultanlığı Hicaz Krallığı Əsir əmirliyi Yəmən Mütəvəkkili krallığı Suriya Ərəb Krallığı Mesopotamiya (mandat ərazi) Qərbi Ermənistan İdarəsi Pont Respublikası Britaniyanın Fələstin mandatı | Osmanlılar | |
Türkiyə | Paytaxt — Ankara xəlifələrin iqamətgahı — İstanbul | 1923–1924 | Osmanlı İmperiyası | 3 mart 1924-cü ildə Osmanlı xilafəti tamamilə dağıldı. 1924-cü ildə Osmanlı xilafətinin ləğvi davamlı xəlifələr zəncirinə son qoydu. Qahirə və Məkkədə keçirilən konfranslar bu qurumun rolunu müəyyənləşdirə bilmədi və müasir Türkiyədə yaranan dünyəvilik tendensiyası tədricən qalan müsəlman dünyasında güclənməyə başladı. | Xəlifə Əbdülməcid. Türkiyə Respublikasının Prezidenti — Mustafa Kamal Atatürk. |
Adı | Paytaxtı | İlləri | Ərazisi | Əvvəlki dövlətlər | Sonraki dövlətlər | Xəlifə |
---|---|---|---|---|---|---|
Kordova xilafəti | Kordova | 929–1031 | Kordova əmirliyi | Tayfa | Əməvilər | |
İdrisilər xilafəti | 786–828: Tlemsen 828–985: Fəs | 786–985 | Abbasilər xilafəti | Kordova xilafəti | İdrisilər | |
Fatimilər xilafəti | 909–969: Mehdiyə 969–1171: Qahirə | 909–1171 | Abbasilər xilafəti | Əyyubilər Əlmüvəhhidilər | Fatimilər | |
Əlmüvəhhidilər xilafəti | 1145–1147: Sevilya 1147–1269: Mərrakeş | 1121–1269 | Fatimilər xilafəti | Hafsilər xilafəti | Əlmüvəhhidilər | |
Hafsilər xilafəti | Tunis | 1229–1574 | Əlmüvəhhidilər xilafəti | Osmanlı İmperiyası | Hafsilər | |
Sokoto xilafəti | 1804: Qudu 1804–1850: Sokoto 1850: Birnin Konni 1851–1902: Sokoto 1903: Burmi | 1809–1903 | Şimali Nigeriya və Kamerun | Nigeriya protektoratı | Sokoto xəlifələri | |
Mehdi xilafəti | Əl Obeyd | 1881–1898 | Misir xədivliyi | İngiltərə-Misir Sudanı | Abdullah ibn Məhəmməd | |
Hicaz Krallığı | Məkkə | 1923–1924 | Osmanlı İmperiyası | Necd və Hicaz | Hüseyn ibn Əli əl-Haşimi | |
İraq Şam İslam Dövləti | Raqqa (29.06.2014–16.06.2017) Məyadin (16.06.2017–14.10.2017) Əl-Kəym (14.10.2017–26.10.2017) Əbu Kamal (26.10.2017–4.11.2017) Rava (İraq) (4.11.2017–17.11.2017)Həcin (4.11.2017 — hal hazırkı) | 2014 — ? | Suriya, Əfqanıstan, Yəmən | Livan (2017-ci ilə qədər), Liviya (2016-cı ilə qədər), Suriya (2019-cu ilə qədər), İraq (2017-ci ilə qədər), Yəmən, Somali (2016-cı ilə qədər), Nigeriya (2016-cı ilə qədər) və Əfqanısta ərazilərinin bir hissəsi | Əbu İbrahim əl-Haşimi əl-Kuraşi |
This article uses material from the Wikipedia Azərbaycanca article Xilafət, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Azərbaycanca (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.