Uefa Avro 2024: 2024-cü ilin iyun-iyul aylarında Almaniyada baş tutacaq

UEFA Euro 2024 və ya UEFA EURO 2024) UEFA üzvü assosiasiyaların kişi milli komandaları üçün dörd ildən bir təşkil edilən UEFA Avropa Çempionatının 17-ci buraxılışı olacaq. 14 iyun - 14 iyul tarixlərində Almaniyanın 10 şəhərinin 10 stadionunda baş tutacaq turnirdə 24 milli yığma mübarizə aparacaq.

UEFA Avro 2024
Yarış məlumatları
Ev sahibi	Almaniya
Tarix	14 iyun — 14 iyul (31 gün)
Başlama tarixi	14 iyun 2024
Bitmə tarixi	14 iyul 2024
Komanda sayı	24 milli yığma
Stadion sayı	10 stadion
← 2020 2028 →
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Turnir üçüncü dəfədir ki, Almaniya ərazisində, ikinci dəfə isə yenidən birləşdirilmiş Almaniyada keçiriləcək. Bundan əvvəl 1988-ci ildəki turnir Qərbi Almaniyada keçirilmiş, Münhen şəhəri isə bir neçə ölkədə təşkil edilən Avro 2020-nin dörd oyununa ev sahibliyi etmişdir. Leypsiq şəhərinin turnirin keçiriləcəyi şəhərlər arasında olması turnirin ilk dəfə keçmiş Şərqi Almaniyada keçirilməsini təmin edəcək. Bununla da, Avro 2024 birləşmiş Almaniyanın tək ev sahibi ölkə qismində təşkilatçılıq çıxış etdiyi ilk turnir olacaq. Bu turnirdən sonra Avropa Çempionatları həmişəki dördillik rejimə qayıdacaq (bundan əvvəl turnirin 2020-ci ildə keçiriləcək versiyası COVID-19 pandemiyası səbəbilə 2021-ci ilə təxirə salınmışdı). Turnirin qalibi daha sonra 2025 CONMEBOL-UEFA Çempionları Kuboku matçında Kopa Amerika 2024 turnirinin qalibinə qarşı oynayacaq.

Finalda İngiltərəni penaltilər seriyasında məğlub edərək 2020-ci il turnirinin qalibi olan İtaliya hazırkı Avropa çempionudur.

Ev sahibinin seçimi

8 mart 2017-ci ildə UEFA namizədlik üçün son gün olaraq müəyyən olunan 3 mart 2017-ci il tarixindən əvvəl turnirə ev sahibliyi etmək niyyətinin yalnız iki ölkə – Almaniya və Türkiyə tərəfindən açıqlandığını elan etdi.

Ev sahibi 27 sentyabr 2018-ci ildə İsveçrənin Nyon şəhərində seçildi. Almaniya daha əvvəl Avro 2020-ni təkbaşına təşkil etməyi planlaşdırsa da, 2012-ci ilin mayına qədər hər-hansı qəti maraq göstərməmişdir.

Səsvermənin nəticələri

ölkə	Səslər
Almaniya	12
Türkiyə	4
Səs verməyib	1
Ümumi	17

Səsvermə sadə say çoxluğu sistemi ilə keçirilmiş, UEFA İcraiyyə Komitəsi ev sahibini müəyyən etmək üçün gizli səsvermə yolu ilə səs vermişdir. Səslər bərabər olduğu halda, həlledici səsi UEFA prezidenti verəcəkdi. İcraiyyə Komitəsinin 20 üzvündən ikisi səs vermək hüququna malik deyildi, biri iştirak etmədi və cəmi on yeddi səsvermə hüququna malik üzv qaldı.

Almaniya ev sahibi qismində turnirə avtomatik olaraq vəsiqə qazandı. Qalan 23 yer seçmə turnirlə müəyyən ediləcək. 10 təsnifat qrupunun qalibləri və ikinciləri turnirə birbaşa vəsiqə qazanacaq, qalan üç yer isə pley-off mərhələsi ilə müəyyən ediləcək. Pley-offdakı yerlər 2022/23 UEFA Millətlər Liqasında ən yaxşı çıxış edən və əsas seçmə turnir vasitəsilə vəsiqə qazanmamış komandalara veriləcək.

2022-ci il oktyabrın 9-da Frankfurtdakı Festhalledə UEFA Avro 2024-ün seçmə mərhələsinin püşkatma mərasimi keçirildi. Seçmə mərhələ 2023-cü ilin mart-noyabr aylarında, üç pley-off isə 2024-cü ilin martında keçiriləcək

Turnirə vəsiqə qazanan komandalar

Sıra	Komanda	Status	Tarix	Avropa Çempionatlarında iştirakı		Ən uğurlu çıxışı
1	Almaniya	Ev sahibi	27 sentyabr 2018	13	(1972, 1976, 1980, 1984, 1988, 1992, 1996, 2000, 2004, 2008, 2012, 2016, 2020)	Çempion
2	Belçika	F qrupunun qalibi	13 oktyabr 2023	6	(1972, 1980, 1984, 2000, 2016, 2020)	İkinci
3	Fransa	B qrupunun qalibi	13 oktyabr 2023	10	(1960, 1984, 1992, 1996, 2000, 2004, 2008, 2012, 2016, 2020)	Çempion
4	Portuqaliya	J qrupunun qalibi	13 oktyabr 2023	8	(1984, 1992, 1996, 2000, 2004, 2008, 2012, 2016, 2020)	Çempion
5	İspaniya	A qrupunun qalibi	15 oktyabr 2023	11	(1964,1980, 1984, 1988, 1996, 2000, 2004,2008, 2012, 2016, 2020)	Çempion
6	Şotlandiya	A qrupunun ikincisi	15 oktyabr 2023	3	(1992,1996, 2020)	Qrup üçüncüsü
7	Türkiyə	D qrupunun qalibi	15 oktyabr 2023	5	(1996, 2000, 2008, 2016, 2020)	Yarımfinal
8	Avstriya	F qrupunun ikincisi	16 oktyabr 2023	3	(2008, 2016, 2020)	1/8 final
9	İngiltərə	C qrupunun qalibi	17 oktyabr 2023	10	(1968, 1980, 1988, 1992, 1996, 2000, 2004, 2012, 2016, 2020)	İkinci
10	Macarıstan	G qrupunun qalibi	16 noyabr 2023	4	(1964, 1972, 2016, 2020)	Üçüncü
11	Slovakiya	J qrupunun ikincisi	16 noyabr 2023	2	(2016, 2020)	1/8 final
12	Albaniya	E qrupunun qalibi	16 noyabr 2023	1	(2016)	Qrup üçüncüsü
13	Danimarka	H qrupunun qalibi	17 noyabr 2023	9	(1964, 1984, 1988, 1992, 1996, 2000, 2004, 2012, 2016, 2020)	Çempion
14	Niderland	B qrupunun ikincisi	18 noyabr 2023	10	(1976, 1980, 1988, 1992, 1996, 2000, 2004, 2008 2012, 2020)	Çempion
15	Rumıniya	I qrupunun	18 noyabr 2023	5	(1984, 1996, 2000, 2008, 2016)	1/4 final
16	İsveçrə	I qrupunun ikincisi	18 noyabr 2023	5	(1996, 2004, 2008, 2016, 2020)	1/4 final
17	Serbiya	G qrupunun ikincisi	19 noyabr 2023	5	(1960, 1968, 1976, 1984, 2000)	İkinci
18	Çexiya	E qrupunun ikincisi	20 noyabr 2023	10	(1960, 1976, 1980, 1984, 1988, 1992, 1996, 2000, 2004, 2008, 2012, 2016, 2020)	Çempion
19	İtaliya	C qrupunun ikincisi	20 noyabr 2023	10	(1968, 1980, 1988, 1996, 2000, 2004, 2008, 2012, 2016, 2020)	Çempion
20	Sloveniya	H qrupunun ikincisi	20 noyabr 2023	1	(2000)	Qrup sonuncusu
21	Xorvatiya	D qrupunun ikincisi	21 noyabr 2023	6	(1996, 2004, 2008, 2012, 2016, 2020)	1/4 final
22		A pley-offunun qalibi
23		B pley-offunun qalibi
24		C pley-offunun qalibi

• Qalın şrift həmin il çempion olan komandanı göstərir. Kursiv turnirin keçirildiyi ölkəni göstərir.
• 1972-ci ildən 1988-ci ilədək Almaniya turnirlərdə Qərbi Almaniya adı ilə çıxış edib.

Rusiyanın diskvalifikasiya olunması

20 sentyabr 2022-ci il tarixində Xorvatiyanın Xvar şəhərində keçirilən UEFA İcraiyyə Komitəsinin iclasında Rusiyanın 2022-ci ilin fevralında Ukraynaya hücumu səbəbilə UEFA tərəfindən bütün Rusiya komandalarının UEFA turnirlərindən, Rusiya millisinin isə Avro 2024 turnirinin seçmə mərhələsindən kənarlaşdırılacağı təsdiqləndi. Bu qərarla, Rusiya 2000-ci ildən bəri ilk dəfə Avropa çempionatının final mərhələsində iştirak etməyəcəkdi.

Almaniyanın UEFA-nın Avropa çempionatının oyunları üçün minimum 30 000 yerlik tutum tələbinə cavab verən geniş stadion seçimi var idi.

Avro 2024 üçün seçilmiş on məkandan doqquzu 2006 FIFA Dünya Kuboku üçün istifadə edilmişdi: Berlin, Dortmund, Münhen, Köln, Ştutqart, Hamburq, Leypsiq, Frankfurt və Gelzenkirxen . 2006-cı ildə istifadə edilməyən, lakin əvvəllər 1974 FIFA Dünya Kuboku və UEFA Avro 1988 üçün istifadə edilmiş Düsseldorf onuncu məkan olacaq – əksinə, 2006-cı ildə ev sahibliyi edən Hannover, Nürnberq və Kayzerslautern şəhərləri (Hannover eyni zamanda 1974 və 1988-ci ildəki turnirlərə də ev sahibliyi etmişdi) bu dəfə istifadə edilməyəcək. Münhen eyni zamanda bir neçə ölkədə təşkil edilmiş UEFA Avro 2020 turnirinin ev sahibi idi və COVID-19 məhdudiyyətləri səbəbindən məhdud tamaşaçı önündə üçün Almaniyanın iştirakı ilə dörd oyuna ev sahibliyi edirdi.

Bremen və Mönxenqladbax daxil olmaqla müxtəlif stadionlar seçimdən kənarda qaldı. Məkanlar Almaniyanın bütün əsas bölgələrini əhatə etsə də, ən çox məkanın olduğu ərazi 4 ev sahibi şəhərin (Dortmund, Düsseldorf, Gelzenkirxen və Köln) yerləşdiyi Şimali Reyn-Vestfaliya əyalətindəki Reyn-Rur metropoliten bölgəsidir.

Berlin	Münhen	Dortmund	Ştutqart
Olimpiya stadionu (Olimpiastadion Berlin)	Alyans Arena (Fußball Arena München)	Siqnal İduna Parkı (BVB Stadion Dortmund)	MHPARena (Ştutqart Arena)
Tutum: 74,461	Tutum: 70,076	Tutum: 65,849	Tutum: 54,906
Gelzenkirxen			Frankfurt
Veltins-Arena (Arena AufŞalke)			Valdştadion (Frankfurt Arena)
Tutum: 54,740			Tutum: 54,697
Hamburq	Düsseldorf	Köln	Leypsiq
Folksparkştadion (Volksparkstadion Hamburg)	Merkur ŞpilArena (Düsseldorf Arena)	RheinEnergieStadion (Köln stadionu)	Red Bull Arena (Leyptsiq stadionu)
Tutum: 52,245	Tutum: 51,031	Tutum: 49,827	Tutum: 42,959

Final turnirinin püşkatma mərasimi 2 dekabr 2023-cü il, Mərkəzi Avropa Vaxtı ilə 18:00-da Hamburqdakı Elbfilarmoniyada keçiriləcək. Komandalar UEFA Avro 2024-ün seçmə mərhələsinin sıralamasına uyğun olaraq sıralanacaqlar. Ev sahibi Almaniya avtomatik olaraq 1-ci səbətə yerləşdiriləcək və A1 mövqeyinə yerləşdiriləcək. Üç pley-off qalibi püşkatma zamanı məlum olmayacaq və 2024-cü ilin martında keçirilməsi planlaşdırılan pley-off oyunlarında iştirak edən komandalar püşkatma üçün 4-cü səbətə yerləşdiriləcək.

• Səbət 1: Almaniya (Ev sahibi), 1–5-ci sıralarda yerləşən qrup qalibləri
• Səbət 2: 6–10-cu sıralarda yerləşən qrup qalibləri, 1-ci sırada yerləşən qrup ikincisi
• Səbət 3: 2–7-ci sıralarda yerləşən qrup ikinciləri
• Səbət 4: 8–10-cu sıralarda yerləşən qrup ikinciləri, A–C pley-offlarının qalibləri (püşkatma zamanı məlum olmayacaq)

Komandaların səpələnməsi

Komanda	Vəsiqə qazanma səbəbi	Səbət
Almaniya	* !Ev sahibi	1
Portuqaliya	J qrupunun qalibi	1
Fransa	B qrupunun qalibi	1 və ya 2
İngiltərə	C qrupunun qalibi	1 və ya 2
Belçika	F qrupunda ilk iki yerdən biri	1, 2 və ya 3
İspaniya	A qrupunda ilk iki yerdən biri	1, 2, 3 və ya 4
Şotlandiya	A qrupunda ilk iki yerdən biri	1, 2, 3 və ya 4
Türkiyə	D qrupunda ilk iki yerdən biri	1, 2, 3 və ya 4
Avstriya	F qrupunda ilk iki yerdən biri	1, 2, 3 və ya 4
Macarıstan	G qrupunda ilk iki yerdən biri	1, 2, 3 və ya 4
Slovakiya	J qrupunda ilk iki yerdən biri	3 və ya 4
Albaniya	E qrupunda ilk iki yerdən biri	1, 2, 3 və ya 4
A pley-offunun qalibi	A pley-offunun qalibi	4
B pley-offunun qalibi	B pley-offunun qalibi	4
C pley-offunun qalibi	C pley-offunun qalibi	4

Turnirin ilkin cədvəli 10 may 2022-ci ildə UEFA tərəfindən açıqlanıb. Cədvələ yalnız açılış matçı, yarımfinal və finalın başlama vaxtları daxil edilib.

Qrup qalibləri, ikincilər və üçüncü yeri tutan ən yaxşı dörd komanda 1/8 finala yüksələcək.

Bütün vaxtlar yerli olub, Mərkəzi Avropa Yay vaxtı ( UTC+2 ) ilə tənzimlənir.

Tay-brek

Qrup oyunlarının başa çatdırdan sonra iki və ya daha çox komandanın xalları bərabər olarsa, aşağıdakı tay-brek meyarları tətbiq edilir:

1. Sözügedən komandalar arasında keçirilən matçlarda ən çox xal toplayan komanda;
2. Sözügedən komandalar arasında keçirilən matçlarda vurulan və buraxılan qollar arasındakı fərq ən yüksək olan komanda;
3. Sözügedən komandalar arasında keçirilən matçlarda ən çox qol vuran komanda;
4. 1–3 nömrəli meyarların tətbiq olunmasından sonra hələ də bərabər göstəriciyə sahib olan komandalar qaldığı halda, meyarlar yalnız bu komandaları əhatə etmək şərtilə yenidən tətbiq edilir. Əgər bu prosedurdan sonra qərar verilə bilməzsə, 5–9 nömrəli meyarlar tətbiq olunur.
5. Bütün qrup matçlarında vurulan və buraxılan qollar arasındakı fərq ən yüksək olan komanda;
6. Bütün qrup matçlarında ən çox qol vuran komanda;
7. Qrup mərhələsinin son turunda iki komanda üz-üzə gəlirsə və hər iki komandanın xalları, eləcə də vurulmuş və buraxılmış qollarının sayı eynidirsə, bu matç heç-heçə ilə başa çatıbsa, bu komandaların qrupdakı yeri penaltilər seriyası ilə müəyyən edilir. (İkidən çox komandanın eyni sayda xalı olduğu halda, bu meyardan istifadə edilmir.);
8. Bütün qrup matçlarında ən aşağı intizam xalı (tək sarı vərəqə üçün 1 xal, iki sarı vərəqə nəticəsində alınan qırmızı vərəqə üçün 3 xal, birbaşa qırmızı vərəqə üçün 3 xal, sarı vərəqə və ardınca qırmızı vərəqə üçün 4 xal);
9. Əgər müqayisə ev sahibi Almaniyanı əhatə etmirsə, seçmə mərhələnin sıralamasında daha yüksək mövqe. Müqayisəyə Almaniya daxil olduğu halda isə püşkatma keçiriləcək.

A qrupu

  Əsas məqalə: UEFA Avro 2024 A qrupu

Yer	Komanda	O	Q	H	M	QT	QQ	QF	Xal	Təsnifat
1	Almaniya (E)	0	0	0	0	0	0	0	0	Birbaşa pley-offa vəsiqə qazanır
2	A2	0	0	0	0	0	0	0	0
3	A3	0	0	0	0	0	0	0	0	Sıralamadan asılı olaraq, pley-offa vəsiqə qazana bilər
4	A4	0	0	0	0	0	0	0	0

Almaniya   v A2

14 iyun 2024 Oyun 1	Almaniya	v	A2	Münhen
21:00		Ətraflı		Stadion: Allianz Arena

Almaniya   v A3

19 iyun 2024 Oyun 14	Almaniya	v	A3	Ştutqart
				Stadion: MHPArena

A4 v Almaniya  

23 iyun 2024 Oyun 25	A4	v	Almaniya	Frankfurt
				Stadion: Valdştadion

B qrupu

  Əsas məqalə: UEFA Avro 2024 B qrupu

C qrupu

  Əsas məqalə: UEFA Avro 2024 C qrupu

D qrupu

  Əsas məqalə: UEFA Avro 2024 D qrupu

E qrupu

  Əsas məqalə: UEFA Avro 2024 E qrupu

F qrupu

  Əsas məqalə: UEFA Avro 2024 F qrupu

Üçüncü pillədəki komandaların sıralaması

Pley-off mərhələsində normal vaxtın sonunda hesab bərabər olarsa, hər biri 15 dəqiqəlik 2 hissə olmaqla əlavə vaxt oynanılır. Əlavə vaxtdan sonra da bərabərlik davam edərsə, matç penaltilər seriyası ilə həll olunur.

UEFA Avro 1984-dən etibarən hər turnirdə olduğu kimi, üçüncü yer uğrunda oyun yoxdur.

1/8 final mərhələsində qrup üçüncülərinin rəqiblərinin müəyyən olunması hansı qruplardan çıxan üçüncülərin pley-offa vəsiqə qazanmasından asılı olaraq müəyyənləşir:

1/8 final mərhələsi

1/4 final mərhələsi

Yarım-final mərhələsi

Final

 

Loqo və şüar

Rəsmi loqo 5 oktyabr 2021-ci ildə Berlində Olimpiya Stadionunda keçirilən mərasimdə təqdim olundu. Loqoda ətrafında 24 iştirakçı ölkəni təmsil edən 24 rəngli dilimlə Anri Delone Kuboku təsvir edilib. Dilimlərin əmələ gətirdiyi ellips həm də Berlin Olimpiya Stadionunun formasını əks etdirir. Bundan əlavə, ev sahibliyi edən on şəhərin hər birinin aşağıdakı görməli yerləri əks etdirən özünəməxsus loqosu var:

• Berlin : Brandenburq qapısı
• Köln : Köln kafedralı
• Dortmund : Dortmund U-Qülləsi
• Düsseldorf : Schlossturm, Rheinturm və Reykni çayı
• Frankfurt : Römer
• Gelzenkirxen : Revier musiqi teatrı
• Hamburq : Elbfilarmoniya
• Leypsiq : Millətlər Döyüşü Abidəsi
• Münhen : Münhen kafedralı
• Ştutqart : Ştutqart teleqülləsi

Turnirin rəsmi şüarı “Futbolda birləşin. Avropanın ürəyində birləşin." (orj. "United by Football.Vereint im Herzen Europas."). Şüar müxtəlifliyi və inklüzivliyi təşviq edir.

Maskot

UEFA AVRO 2024-ün rəsmi maskotu 20 iyun 2023-cü ildə Gelzenkirxendə Almaniya və Kolumbiya milli komandaları arasında yoldaşlıq oyununda təqdim olundu. Maskot şalvar geyinmiş oyuncaq ayıdır. Maskotun adını seçmək üçün "Albärt", "Bärnardo", "Bärnheart" və "Herzi von Bär" variantları ilə ümumi səsvermə təşkil edildi. Nəticələr iyulun 5-də açıqlandı və maskotun adı 32% səslə "Albärt" olaraq elan edildi.

Sponsorluq

Rəsmi beynəlxalq sponsorlar:

UEFA-nın aşağıdakı sponsorluq tərəfdaşları var idi:

• Adidas
• Alibaba Group ( Alipay və WorldFirst)
• Atos
• Coca-Cola
• Engelbert Strauss
• Hisense
• Lidl
• Rexona
• Vivo Mobile

Rəsmi milli sponsorlar:

• Bitburger
• Deutsche Bahn
• Deutsche Telekom
• Erqo Group
• Wiesenhof

Topps turnirin rəsmi stiker və kart kolleksiyası tərəfdaşıdır. Bu əməkdaşlıq eyni zamanda Panininin UEFA ilə 1976-cı ildə başlayan əməkdaşlığına son qoymuşdur.

Yayımçılar

Beynəlxalq Yayım Mərkəzi (IBC) Almaniyanın Leypsiq şəhərindəki Leypsiq Ticarət Sərgisinin salonunda yerləşəcək.