ग्रह अइसन आकाशीय पिण्ड कय कहा जाला जवन कौनो तारा कय चक्कर लगावे। हम्मन कय सौर मण्डल कय तारा सूर्य होय जवने कै चक्कर लगावेवाला आठ ठु ग्रह हैं - बुध, शुक्र, पृथ्वी, मंगल, बृहस्पति, शनि, यूरेनस (अरुण) अउर नेपच्यून (वरुण)।
ग्रह कहाए खातिर कौनो पिण्ड में नीचे लिखल बिसेसता होवेक चाहीं:
पहिले प्लूटो कय भी ग्रह मानत रहे लेकिन सन् २००६ में एका ग्रहन कय कटेगरी से बाहर कई गय बौना ग्रह कय कटेगरी में शामिल कै गय।
बुध, शुक्र, पृथ्वी अव मंगल कय भीतरी ग्रह कहा जाला अव बाकी कय बाहरी अव बृहस्पति नियर ग्रह कहा जाला।
*बुध | *शुक्र | *पृथ्वी | *मंगल | °बृहस्पति | °शनि | °यूरेनस | °नेपच्यून | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
खगोलीय निशान[q] | |||||||||
सूर्य से औसत दूरी | कि॰मी॰ AU | 57,909,175 0.38709893 | 108,208,930 0.72333199 | 149,597,890 1.00000011 | 227,936,640 1.52366231 | 778,412,010 5.20336301 | 1,426,725,400 9.53707032 | 2,870,972,200 19.19126393 | 4,498,252,900 30.06896348 |
भूमध्यरेखीय व्यास | कि॰मी॰ | 2,439.64 0.3825 | 6,051.59 0.9488 | 6,378.1 1 | 3,397.00 0.53226 | 71,492.68 11.209 | 60,267.14 9.449 | 25,557.25 4.007 | 24,766.36 3.883 |
पृष्ठ क्षेत्र | कि॰मी॰2 | 75,000,000 0.1471 | 460,000,000 0.9010 | 510,000,000 1 | 140,000,000 0.2745 | 64,000,000,000 125.5 | 44,000,000,000 86.27 | 8,100,000,000 15.88 | 7,700,000,000 15.10 |
आयतन | कि॰मी॰3 | 6.083×1010 0.056 | 9.28×1011 0.87 | 1.083×1012 1 | 1.6318×1011 0.151 | 1.431×1015 1,321.3 | 8.27×1014 763.59 | 6.834×1013 63.086 | 6.254×1013 57.74 |
द्रव्यमान | कि॰ग्रा॰ | 3.302×1023 0.055 | 4.8690×1024 0.815 | 5.9742×1024 1 | 6.4191×1023 0.107 | 1.8987×1027 318 | 5.6851×1026 95 | 8.6849×1025 14 | 1.0244×1026 17 |
घनत्व | ग्राम/से॰मी॰3 | 5.43 | 5.24 | 5.515 | 3.940 | 1.33 | 0.70 | 1.30 | 1.76 |
भूमध्यरेखीय गुरुत्व | मीटर/सेकण्ड 2 | 3.70 | 8.87 | 9.81 | 3.71 | 23.12 | 8.96 | 8.69 | 11.00 |
पलायन वेग | कि॰मी॰/सेकण्ड | 4.25 | 10.36 | 11.18 | 5.02 | 59.54 | 35.49 | 21.29 | 23.71 |
घूर्णन काल | दिन | 58.646225 | −243.0187[h] | 0.99726968 | 1.02595675 | 0.41354 | 0.44401 | −0.71833[h] | 0.67125 |
कक्षीय काल | वर्ष | 0.2408467 | 0.61519726 | 1.0000174 | 1.8808476 | 11.862615 | 29.447498 | 84.016846 | 164.79132 |
चक्कर लगावे में औसत वेग | कि॰मी॰/सेकण्ड | 47.8725 | 35.0214 | 29.7859 | 24.1309 | 13.0697 | 9.6724 | 6.8352 | 5.4778 |
उत्केंद्रता (Eccentricity) | 0.20563069 | 0.00677323 | 0.01671022 | 0.09341233 | 0.04839266 | 0.05415060 | 0.04716771 | 0.00858587 | |
आनति (झुकाव) | कोण | 7.00 | 3.39 | 0 | 1.85 | 1.31 | 2.48 | 0.76 | 1.77 |
धुरी कय झुकाव | कोण | 0.0 | 177.3 | 23.44 | 25.19 | 3.12 | 26.73 | 97.86 | 29.58 |
औसत सतह तापमान | केल्विन | 440 - 100 | 730 | 287 | 227 | 152 [j] | 134 [j] | 76 [j] | 72 [j] |
औसत हवा कय तापमान | केल्विन | 288 | 165 | 135 | 76 | 73 | |||
वायुमण्डल कय संघटक | He Na+ P+ | CO2 N2 | N2 O2 | CO2 N2 Ar | H2 He | H2 He | H2 He CH4 | H2 He CH4 | |
ज्ञात उपग्रह कुल कय संख्या | 0 | 0 | 1 | 2 | 63 | 62 | 27 | 13 | |
वलय | No | No | No | No | Yes | Yes | Yes | Yes | |
Planetary discriminant[l][o] | 9.1×104 | 1.35×106 | 1.7×106 | 1.8×105 | 6.25×105 | 1.9×105 | 2.9×104 | 2.4×104 |
This article uses material from the Wikipedia अवधी article ग्रह, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). सामग्री CC BY-SA 4.0 के अधीन है जब तक अलग से उल्लेख ना किया गया हो। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki अवधी (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.