Тегьран

Тегьра́н (парс تهران‎ — , къватӀ.

[tʰehˈɾu:n]; ) — тахшагьар ва бищун кӀудияб Ираналъул шагьар ва Азиялъул чӀахӀиял шагьараздасан цояб. Цого цӀар бугеб останалъул административияб марказ, ва гьединго пачалихъалъул сиясияб, экономикияб, транспортияб, дармилгун-финансазул ва маданияб центр.

Шагьар
Тегьран
парс تهران
Тегьран
Тегьран
ТегьранТегьран
ТегьранТегьран
Байрахъ Герб
Байрахъ Файл:Tehran Logo.png
Пачалихъ Иран
Икълим Тегьран
Координатал HGЯO
Жанисеб бикьи 22 муниципалияб округ
Мэр
Председатель
Пируз Ханачи
МухӀсен Хашеми Рафсанжани[en]
КьучІ лъуна 6 азарсон н. эр. цебе
Площад 707 (1500) км²
майданалъул борхалъи 1200 м
Расмияб мацІ Парс мацӀ|Парс (фарси)
Халкъалъул къадар 8 846 782 чи (2012)
Гъунки 21 283 чи/км²
Агломерация 13 422 366 (КӀудияб Тегьран)
Миллатал Парсал, азарбижанал, мазандаранал, курдал, арминиял, гӀарабал, бахтиарал, ассириял
Динал Бусурбаби (96%), насраниял,
бахаи, иудеял, зартуштиял
Этнохороним Техрани́ (ц.къ), техраниа́н (гӀ. къ.)
СагІтил рачел UTC+3.30, риидал UTC+4.3
Телефоналъул код +98 21
Почалъул индексал 13ххх-15ххх
Код INSEE 75056 ва 75101—75116
Расмияб сайт tehran.ir (парс.)
Картаби рихьизаризе/рахчизе
Тегьран (Иран)БахӀрейнКъатӀарГӀуманКувейтТурцияЭрминистанАзарбижанТуркменистанАфганистанПакистанГӀиракъСагІудиязул ГІарабияЦолъарал ГIараб ИмараталКаспий ралъадПарс заливОрмуз проливГӀуман заливЮжный ХорасанЙаздСистан ва БалучистанКерманХурмузганПарсБушерХурасан-РезавиШималияб ХурасанГулестанМазандаранСемнанТегьранАлбурзКъумЧехармехаль и БахтиарияКохгилуйе и БойерахмедХузестанИламЛурестанЦентральный останИсфагьанГиланАрдебильКъазвинХамаданКерманшагьКурдистанВосточный АзербайджанЗенджанЗападный Азербайджан
Тегьран (Иран)
ТӀанкӀ
Тегьран
ТӀанкӀ

Шагьар буго пачалихъалъул шималияб рахъалда, Эльбурс мугӀрузул щобил гӀодоблъиялда ва Каспий ралъадалъул рагӀалдаса 90 км жунуб рахъалдехун.

Этимология

Тегьран 
Тегьран, настагӀликъ хатӀалда каллиграфикияб хъвай-хъвагӀи

«Тегьран» (парс تهران‎) абураб цӀаралъул магӀнаялда сверухъ чанго теория буго.

Шагьаралъул расмияб сайталда рекъон, гьелъул цӀар лъугӀун буго кӀиго рагӀиги жубан: «тӀину» (تهтегь) ва басралъараб «лабаллъи» (رانран) абурал рагӀабаздасан. Гьединлъидал, «Тегьран» — تهران абураб цӀар букӀине бегьула «мегӀералъул лабаллъиялъул ахалъиян» абураб жо. Ва гьеб теория бищунго унголъиялда аскогӀанасеблъун батула, щайгурелъул, унго-унгоялъ Тегьран шагьар буго Точал абураб мегӀералъул жунубияб лабалъиялъул ахада.

География

Тегьран 
Тегьраналъул севералдехун бугеб мегӀер

Гьава-бакъ

Тарих

НекІсияб Тегьран

Тегьран 
Гулестан кӀалгӀаялда бугеб «Карим-ханил бокӀон» («Хелват-е Карим-хан»), 1759 сон

Къажаразул, Пехлеви ва Иран пачалихъазул тахшагьар

Тегьран 
Тегьраналъул конференция, 1943 сон

Халкъ

Тегьран 
Тегьраниял кафеялда хӀухьбахъулел, 2008 с.

2012 сонил рикIкIеналда рекъон Тегьраналда гIумру гьабула 8 846 782 чияс.

МацІал

Тегьран 
Мукъадасав Саркисил собор, ААК

Дин

Административияб бикьи

Тегьран 
Тегьраналъул административияб бикьи      Шагьрестаназул гІорхъаби      Шагьаралъул округазул гІорхъаби

Большая часть Тегерана располагается на территории шахрестана Тегеран. В генеральном плане 1968 года под юрисдикцию столичной мэрии было отведено 1800 км². За пределами этих границ строительство было запрещено, поскольку оставшаяся равнинная земля использовалась для сельскохозяйственных нужд. Но с течением времени сельские поселения превратились в города-спутники Тегерана: Рей, Эсламшахр, Дарсанабад, Акбарабад, Кудс, Шахрияр и другие. В 1996 году границы города перешли пределы шахрестана Тегеран, в городскую черту были включены районы в шахрестанах Шемиранат (север), Рей (юг) и Эсламшахр (юго-запад).

Тегеран поделён на 22 городских округа. Общая площадь этих округов составляет 707 км². Последними (в 1991 году) в состав Тегерана вошли 21-й и 22-й округа (крупнейший), «растянув» город почти на 50 км.

Мухъал

Тегьран 
Илагьийе абураб Тегьраналъул севералда бугеб мухъ

Шагьриял округал гурого Тегьран бикьун буго 112 мухъалда (нагьийе). Гьел мухъазул жедерго администрациял гьечІо, гьел ккола гІицІго тарихиял, ай, администратиял гурел, рикьалаби. Гьезул гІемерисезул мухІканго чІезарурал гІорхъабицин гьечІо. ГІемер батула цо мухъ чанго округалда гъорлъ рикІкІунебги. Бищун чІахІиял мухъазадаса ккола:

  • ГІаббас-Абад[en]
  • Амирабад
  • Афсарийе
  • Багъ-Фейз
  • Базар
  • Багьарестан
  • Ванак
  • Веленжак
  • Гейтарийе
  • Гиша[en]
  • ГолхІакъ
  • Гумрок
  • Дарабад
  • Дарраке
  • Дарашт
  • Даррус
  • Дарбанд
  • Джавадийе
  • Жамаран
  • Жаннатабад
  • Жумгьури
  • Зафаранийе
  • Иордан
  • Йефтабад
  • Лавизан
  • Назиабад
  • Нармак
  • Ниараван
  • Олимпияб росу
  • Паменар
  • Парке шагьр
  • Пасадаран
  • Пунак
  • Рей
  • СагІадатабад
  • Сейед-Хандан
  • Садикъийе
  • Таджриш
  • Тегьранпарс
  • Тегьрансар
  • Фарманийе
  • ХІасанабад
  • Шемиран
  • Шагьрара
  • Шагьре-зиба
  • Шагьраке-гъарб
  • Халип:D-
  • Илагьийе
  • Ихтиярийе
  • Юсефабад

Шагьаралъул управление

Экономика

Россиялъул компаниял

Тегьраналда чанго аслияб къагІидаялъ нартгун-газалъул ва атомнияб энергитикаялда хурхарал Россиялъул компания хІалтІула.

Транспорт

Тегьран 
Гьиммат шоссе
Тегьран 
Такси

Маданият

Рихьизе бакІал

    Вали-ГІаср бульвар
Тегьран 
Вали-ГІасралда бутик

Шагьарал-ваццал

Панарамаби

Тегьран къасе (панорама)
Тегьран къад (панорама)
Тегьран къад ихталил къоялъ (панорама)
Тегьран къад тӀубанго роцӀцӀараб къоялъ (панорама)
Тегьран къад накӀкӀлъараб къоялъ (панорама)

ХIужаби

РегIелал

Библиография

  • Emerson, Charles. 1913: In Search of the World Before the Great War (2013) Тегьран 20 цоги дунялалъул кIудиял шагьарзда данде борцун хъвараб тIехь; гь. 309–24.
Цеве вукІарав:
Шираз
Ираналъул (Парсалъул) тахшагьар
с 1795
Хадув вачІарав:
Гьанже бугеб

Халип:Азиялъул тахшагьарал

Tags:

Тегьран ЭтимологияТегьран ГеографияТегьран ТарихТегьран ХалкъТегьран Административияб бикьиТегьран ЭкономикаТегьран ТранспортТегьран МаданиятТегьран Шагьарал-ваццалТегьран ПанарамабиТегьран ХIужабиТегьран РегIелалТегьран БиблиографияТегьранАзияИранПарс мацӀТахшагьарТегьран (остан)Файл:Tehran.ogg

🔥 Trending searches on Wiki Авар:

Булач-нуцал IЧӀондокь12 мартГрек мацӀРосуКванхидалъГъадайчІиЖагънабЧачаналӀЧинихъМагIарул мацI1898ГьаракІуни росдал боКанадаялъул хундуз2001 сонТушЧудулобАллагьЦІумада мухъГъараколоб5 НоябрСуниКвадратияб километрХъирим14312020 сонШотаварБалъхъалКаспиялъухъГьоцІалъ росдал боЭлизабет IIАвар мацӀЧӀар жамагӀатЖажадаГьимерсоХӀариколоХушати30 мартБехе Тала1971Хунзахъ росдал боРихьуни1892БалдукьНанибикаКъедиШамахаИсландияКъехIросуСуракъат I2022 сонТранслативМазадаГӀуманХириясул ГІалибекГъачикьЦӀолбокьАлександр ВишневскийАлмахъМайданскоеЦIаракиЛъанлъари25 мартИранМугъал-росуПарижМахӀачхъалаГІалиев, МухІамадил ГІадаллоЛатив2012 сонБашликент🡆 More