De Human Development Index, kortweg HDI, is en Index dor för, wie dat mit de Minschen in de verscheden Länner up de Welt geiht un steiht.
De HDI warrt vun 1990 af an in den Human Development Report vun dat Programm to'n Vörankamen vun de Vereenten Natschonen (UNDP) rutbröcht.
0,800–1,000 (temlich hoog) 0,700–0,799 (hoog) 0,550–0,699 (middel) | 0,350–0,549 (sied) keen Daten |
De HDI is to'n groten Deel vun den Ökonomen Mahbub ul Haq ut Pakistan utfunnen wurrn. Dor hett he eng mit den Ökonomen un Dräger vun den Nobelpries Amartya Sen ut Indien un den Weertschopswetenschoppler un Politiker Meghnad Desai ut Grootbritannien bi tosamenarbeit'.
Anners as bi de Weltbank ehrn Lännervergliek warrt nich bloß up dat Bruttobinnenlandprodukt (BBP), ümrekent up jeden Inwahner vun dat Land in KKV-$ (Koopkraftverglieken) keken, man dor weert de Levensduer in'n Döörsnitt rinrekent, dorto de Andeel vun de Inwahners, de lesen un schrieven könnt un ok de Andeel vun de Inwahners, de nah School gaht. De Faktor Levensduer in'n Döörsnitt warrt as Henwies nahmen, wie dat mit de Vörsorg üm de Gesundheit steiht, mit noog Eten un Drinken un mit Hygiene. De Faktor Bildung steiht, just so, as dat Inkamen, för dat, wat de Lüde lehrt hefft un wie se mitmaken könnt bi de Politik un bi allens, wat dat Leven in ehrn Land utmaken deit.
As unnersten Grenzweert is 1987 de leegste Weert fastleggt wurrn, de in de ganze Welt to finnen weer. De böverste Grenz is dorgegen bloß man en Weert, de to wünschen weer.
Deelindex | unnern Grenzweert | bövern Grenzweert | Andeel an'n Index | |
---|---|---|---|---|
A | Levensduer in'n Döörsnitt vun de Geboort af an | 25 Johre | 85 Johre | 33 % |
B1 | Wieveel vun de Groten könnt lesen un schrieven | 0 % | 100 % | 22 % |
B2 | Wieveel gaht alltohopen na School | 0 % | 100 % | 11 % |
C | Würkliche Koopkraft pro Inwahner | 100 USD | 40.000 USD | 33 % |
Denn warrt de HDI as döörsnittlichen Weert vun de Deelindizes A, B un C fastleggt. De Grenzwerten sünd so utsöcht, dat de hööchste Weert, de mööglich is 1 is un de leegste 0.
De UNDP deelt de Länner na den HDI-Weert in dree Gruppen up:
This article uses material from the Wikipedia Plattdüütsch article Human Development Index, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Der Inhalt ist verfügbar unter CC BY-SA 4.0, sofern nicht anders angegeben. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Plattdüütsch (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.