Болест

Болест (латински: morbus) — нарушување од нормалната животна дејност на организмот, придружено со структурни и функционални измени во него.

Болест
Болна девојка, слика на Микаел Петер Анкер

Видови болести

  • Според динамиката на протекување
    • перакутни - протекуваат за 1-3 денови, понекогаш за часови или дури минути; такви се повеќето тровења, некои алергични состојби, некои инфективни болести и др.;
    • акутни - протекуваат за 2-7 денови; така протекуваат повеќето воспалителни процеси и инфективни болести, и др.;
    • субакутни - протекуваат за 7-20 денови; така протекуваат некои бактериски и габични инфекции, и др.;
    • хронични - траат повеќе од 20 денови; така протекуваат повеќето автоимуни болести, габичните инфекции, и др.
  • Според локализацијата
    • општи (генерализирани) - го засегаат целиот организам; такви се речиси сите заразни и метаболитни болести, и др.;
    • месни (локални) - засегаат строго ограничени делови; општите промени во организмот се незначителни; такви се повеќето кожни болести, траумите (изгорувања, скршеници, исшачувања итн.) и др.

Предметот на медицината е настанувањето, развивањето, лечењето и профилактиката на болестите, секој дел од медицината изучува определен аспект на некоја група од болести. Основните медицински науки, коишто ги изучуваат болестите во целост, се:

Некои од познатите болести во секојдневието

  • Апсцес- Abscessus, новоформирана патолошка шуплина, обвиена со капсула по чија внатрешност се расположени епителни клетки - исполнета со гној, при локализирано гнојно воспаление.
  • Хепатит - воспаление на црниот дроб најчесто предизвикано од вирус или токсична материја
  • Хепатит А - воспаление на црниот дроб предизвикано од RNK вирус, од фамијлијата Picornaviridae, а најчесто се пренесува со ингестија на контаминирана храна и вода.
  • Хепатит Б - воспаление на црниот дроб предизвикано од DNK вирус ( Hepatitis B virus, од фамилијата Hepadnaviridae) кој опстојува во крвта и најчесто се пренесува преку сескуален контакт или трансфузија на инфицирана крв или крвни производи.
  • Хепатит Ц - воспаление на црниот дроб предизвикано од ретровирус (Hepatitis C вирус, од familijata Flaviviridae) кое има слични клинички манифестациии како Hapatitis B.
  • Рак - Cancer, болест која се одликува со неконтролирана клеточна делба, како и со способност на клетките на ракот да инвадираат други ткива, со директно растење или со миграција на клетките на далечни локализации.
  • Гастритис - воспаление на слузокожата на желудникот, кое настанува поради дејство на неинфективни (на пример при примена на нестероидни антиифламаторни лекови - аналгетици) или инфективни (на пример бактерии од родот на хелиобактер) агенси.
  • Настинка - Акутно вирусно воспаление на горнореспираторниот тракт
  • Заушки - Акутно воспаление на задвиличната плунковна жлезда

Болеста како тема во уметноста и во популарната култура

Болеста како тема во народното творештво

  • „Митре и чума“ — македонска народна песна.
  • „Гуга болна лежи“ — македонска народна песна.
  • „Девет години болен лежав“ - македонска староградска песна.
  • „Ајде болно лежи“ - македонска староградска песна.
  • „Ајде разболе се мојто либе“ - македонска народна песна.
  • „Разболела се Ирина мома“ - македонска народна песна.
  • „Катинка болна легнала“ - македонска народна песна.
  • „Три години болна лежам“ - македонска народна песна.
  • „Раболела се Калина“ - македонска народна песна.
  • „Калина грло болело“ - македонска народна песна.
  • „Болна лежала Стојанка“ - македонска народна песна.
  • „Болно лежит малој моме“ - македонска народна песна.
  • „Ленче бре, Ленче, попово ќерче“ - македонска народна песна.
  • „Ти се молам мајко ко ќе умрам“ - македонска народна песна.
  • „Боледувањето на Ѓерзелез“ (српски: Ђерзелезово боловање) - босанска народна песна.
  • „Болниот Јово и тамбурата“ (српски: Болани Јово и тамбура) - српска народна песна.
  • „Болниот и болеста“ (српски: Боник и болест) - српска народна приказна.

Болеста како мотив во книжевноста

  • „Болеста на Дениција“ - песна на македонскиот поет Петре М. Андреевски од 1968 година.
  • Подемот и падот на Паркинсоновата болест“ - роман на српскиот писател Светислав Басара.
  • „Ревматизам“ — песна на македонскиот поет Блаже Конески од 1974 година.
  • „Болест“ — песна на Блаже Конески од 1989 година.
  • „Госпоѓа во посета на болното дете на својата слугинка“ (хрватски: Gospođa u posjeti kod bolesnog djeteta svoje sluškinje) - песна на хрватскиот писател Мирослав Крлежа.
  • „Ај, на здравје!“ — песна на македонскиот поет Васил Куноски.
  • „И мечето има грип“ - расказ на македонската писателка Оливера Николова.
  • „Болест“ - поетски циклус на рускиот писател Борис Пастернак од 1918-1919 година.
  • „Џемперот на болниот“ - песна на Борис Пастернак.
  • „Жеравите на Сасаки“ — песна на македонскиот поет Видое Подгорец.
  • „Лоша постапка“ — песна на македонскиот поет Живко Ризовски од 1995 година.
  • „Моменти“ — песна на македонскиот писател Бошко Смаќоски.
  • „Од Болничкиот дневник“ - песна на рускиот поет Василиј Филипов.
  • „Болеста на Атанас Иваноски“ - расказ на македонскиот писател Живко Чинго од 1963 година.
  • „Оздравување на болниот“ - песна на македонскиот поет Ацо Шопов.

Болеста како тема во популарната музика

  • „Ширење на болеста“ (англиски: Spreading the Disease) — албум на американската хеви-метал група Антракс (Anthrax) од 1985 година.
  • „Време за разболување“ (англиски: Time to get ill) — песна на американската рап-група Бисти Бојс (Beastie Boys) од 1986 година.
  • „Лепрозен“ (англиски: The Leper) — песна на американската рок-група Дајносор (Dinosaur) од 1985 година.
  • „Болест“ (англиски: The Disease) — песна на британската рок-група Echo And The Bunnymen од 1981 година.
  • „Сè уште болен“ (англиски: Still ill) — песна на англиската рок-група Смитс (The Smiths) од 1984 година.
  • „Градска болест“ (англиски: City Sickness) — песна на рок-групата Тиндерстикс (Tindersticks) од 1993 година.
  • „Имам астма“ (англиски: I've Got Asthma) — песна на британската панк-рок група Тој долс (The Toy Dolls).
  • „Ерни имаше хернија“ (англиски: Ernie Had A Hernia) — песна на Тој долс.
  • „Шампион во сипаници“ (англиски: Smallpox Champion) — песна на американската рок-група Фугази (Fugazi) од 1993 година.

Наводи

Надворешни врски

Tags:

Болест Видови болестиБолест Некои од познатите болести во секојдневиетоБолест а како тема во уметноста и во популарната култураБолест НаводиБолест Надворешни врскиБолестЛатински јазик

🔥 Trending searches on Wiki Македонски:

Список на градови во Македонија по населениеВтора светска војнаПиреј (роман)Руски напади врз украинската инфраструктура (2022-денес)Вруток‘Рбетен столбЖелкиМакедонија (регион)Адријана АлачкиЈапонијаБегалкаМакедонски парламентарни избори (2024)Стар векСписок на градови во МакедонијаИзборни единици во МакедонијаГитараКокошкаАристотелПодѓаконВагинален исцедокМоликаКсенија ПајчинОпштина КичевоИнсектиГостиварГаличникМасонска ложаБик (хороскопски знак)ТромбозаЕвреиШар ПланинаРеченицаПриштинаСедум светски чуда на античкиот светЛегенда за ПреспаБелоушкаПланетаАнтарктикБозелЕлектричен автомобилДебело цревоЏек ЛондонГаличицаСтојна КостовскаДоксициклинСекула ПупиновскиСветлана МојсовЈосип Броз-ТитоТалат ЏафериРисПубертетБор (дрво)БогородицаСвети КирилСписок на македонски народни поговоркиКоличникПакистанСписок на македонски народни и староградски песниНикола ГруевскиКиро ГлигоровЧешкаСтара скопска чаршијаЗанаетчиство во Старата скопска чаршијаБиполарно растројствоДневникот на Ана ФранкМаксим ДимитриевскиСтобиГоце НиколовскиДунавТашко ГеоргиевскиСтив ЏобсПаркинсонова болестДеменцијаСојузни држави на САДУниверзитет „Св. Кирил и Методиј“ХолокаустСкржавецот (Плавт)Изборна единица 2🡆 More