A Republica de Panamá (en castellano Republica de Panamá) ye un país, o mas meridional d'America Central.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Se troba situato en o istmo que conecta Norteamerica y Sudamerica, mugar a o norueste con Costa Rica, a o sudeste con Colombia, a o norte con a Mar Caribe y a o sud con l'oceano Pacifico. A suya capital ye a Ciudat de Panamá. Os espanyols explororon Panamá y creyoron asentamientos en o sieglo XVI, durando a suya presencia dica 1821 cuan s'independizó y s'unió a Nueva Granada, Ecuador, y Venezuela - formando a Republica d'a Gran Colombia. Cuan ista se disolvió en 1830, Panamá continó fendo parti de Colombia. Con o refirme d'os Estaus Unius, Panamá s'independizó de Colombia en 1903. A Canal de Panamá fue construyito entre 1904 y 1914 por incheniers d'as Fuerzas Armatas estausunidenses. En 1977, se sinyó un alcuerdo por o que se transferiría de tot o control d'a Canal por parti d'os Estaus Unius a o gubierno de Panamá antis de rematar o sieglo.
Republica de Panamá República de Panamá | |||||
| |||||
Himno nacional: Himno Nacional de Panamá | |||||
Capital • Población | Panamá 1.787.832 | ||||
Forma de gubierno President Vicepresident | Republica presidencialista Juan Carlos Varela Isabel Saint Malo | ||||
Independencia | d'Espanya 28 de noviembre de 1821 de Colombia 3 de noviembre de 1903 | ||||
Superficie • Total • % augua Mugas | Posición 115º 78.200 km² 2,9% 555 | ||||
Población • Total • Densidat | Posición 129º 4.405.813 44 hab/km² | ||||
Chentilicio | Panamenyo/a |
Os ingresos provenients d'os peaches que se pagan en a canal representan actualment una parti important d'o PIB d'o país. Panamá representa a tercera u cuatrena mayor economía d'America Central y tien o mayor creiximiento economico y a mayor renta per capita d'ista rechión. En 2010 Panamá se trobaba en a 4ena posición entre os países latinamericans en termins de desembolique humán, y a 54ena en tot o mundo.
En 2010 Panamá yera a segunda economía mas competitiva de Latinamerica seguntes l'Index de Competitividat Global d'o Foro Economico Mundial (FEM).
Panamá tien a mayor selva pluvial d'o hemisferio occidental fueras d'a selva amazonica, trobando-se-ie una gran variedat de plantas tropicals, animals y muixons - beluns d'os cuals no se pueden trobar en garra atro puesto d'o mundo.
A suya población ye de 4.405.813 habitants en una superficie de 78.200 km², con una densidat de población de 44 hab./km².
Panamá se divide politicament en 9 provincias y 3 comarcas indichenas de ran provincial. As provincias, a la vegada, son integratas por 75 municipios y istos en 620 correchimientos, d'os cuals dos son comarcas indichenas a o ran de correchimiento.
As provincias son:
As comarcas indichenas con ran provincial son:
As comarcas indichenas con ran de correchimiento son:
A Republica de Panamá ye una fraixa istmica con un superficie total de 75.517 km². Os puntos mas elevatos son o vulcán Barú con 3.475 m, o tozal de Fábrega amb 3.375 m, o Itamut con 3.280 m y o Echandi con 3.163. As islas prencipals son Coiba, Del Rey y Cebaco. Os lacos mas grans son o Gatun con 423,15 km² y o Bayano con 185,43 km². O río mas important d'o territorio debito a o suyo impacto en a economía ye o Chagres, vital ta o funcionamiento d'a canal y Panamá.
Panamá forma un puent natural que une os subcontinent norteamericán y sudamericán. A caracteristica dominant d'a topografía d'o país ye a sierra central que forma a división continental. Ista división no fa pas parti d'as grans cordeleras de Norteamerica y nomas amán d'a muga de Colombia as sierras se relacionan con o sistema d'os Andes de Sudamerica. A sierra que divide o país ye a Sierra de Talamanca amán d'a muga de Costa Rica. Mas enta l'este se converte en a Sierra de Bascará y a porción amanata a la canal a sobén se diz a Sierra de Veraguas; en o suyo conchunto todas as sierras se conoixen como a "Sierra Central".
Panamá se troba en a rechión tropical y un tercio d'a suya superficie ye cubierta de selvas tropicals, mientres que a resta s'ha convertito en territorio ta o cautivo y a ganadería en a rechió semiarida d'a peninsula d'Azuero. O clima d'o país ye calido y humedo, pero moderato debito a os ocians.
En 2008 Panamá teneba una población de 3,45 millons d'habitants. A mayoría d'a población, o 70% ye mestiza, mientres que o 20% ye amerindia u orichinarios d'as islas d'o Caribe u d'as dos ascendencias y un 10% ye d'ascendencia europea. A población amerindia incluye siet grupos indichenas: os emberá, os wounaan, os guayamí, os buglé, os kuna, os naso y os bribri. Mas d'a metat d'a población vive en a capital, a ciudat de Panamá y a suya aria metropolitana. O país ye o menos poblato de toz os países castellanoparlants.
A cultura y os costumbres son mas que mas caribenyos y espanyols. O castellano ye a luenga oficial y mas important. Alto u baixo un 40% d'a población parla o criollo, a mayoría en a ciudat de Panamá y as islas d'a costa d'o nord-este. L'anglés se parla amplament en a costa y en os ambitos profesionals y de negocios.
(Pib)2011 = 30,676 millones de $(u.s.)(balboas) ppa 2011 = 9,006.95 $(u.s.)(balboas) 10.5% de crecimiento interanual activos del centro bancario internacional para el el cierre del año 2011 fue de: $81,675 millones% (u.s.) (balboas). grado de inversion BBB.
Panamá partecipa en os Chuegos Olimpicos de Verano dende 1928.
Estaus d'America Central |
---|
Belize | Costa Rica | El Salvador | Guatemala | Honduras | Nicaragua | Panamá |
Estaus d'America d'o Norte |
---|
Antigua y Barbuda | Bahamas | Barbados | Belize | Canadá | Chamaica | Costa Rica | Cuba | Dominica | Republica Dominicana | El Salvador | Estaus Unius | Grenada | Guatemala | Haití | Honduras | Mexico | Nicaragua | Panamá | Sant Cristofo y Nieus | Santa Lucia | Sant Vicent y as Granadinas | Trinidad y Tobago |
Dependencias: Anguila | Aruba | Bermudas | Islas Vírchens Britanicas | Islas Caimán | Clipperton | Curaçao | Groenlandia | Guadalupe | Martinica | Montserrat | Isla Navassa | Puerto Rico | Saint-Barthélemy | Saint-Martin | Saint-Pierre y Miquelon | Sint Maarten | Islas Turcas y Caicos | Islas Vírchens d'os Estaus Unius |
This article uses material from the Wikipedia Aragonés article Panamá, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). O texto ye disponible baixo a Creative Commons Attribution/Share-Alike License; puede que sigan d'aplicación atros termins. Se veiga as Condicions d'uso ta más detalles. Wikipedia ye una marca rechistrada d'a Wiki Du học, una organización sin animo de lucro. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Aragonés (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.