Os castellanos (en castellano castellanos) son os habitants de Castiella y un d'os components mes importants d'o pueblo espanyol.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Castellanos | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||
Castiella-Leyón 1.477.756 Castiella-La Mancha 2.041.631 Comunidat de Madrit 6.661.949 | ||||||||||||
| ||||||||||||
Castellano | ||||||||||||
Catolica romana | ||||||||||||
Leyoneses, aragoneses, andaluces | ||||||||||||
Mapa d'as arias de cultura castellana y as zonas d'influencia |
En un sentito historico serían castellanos tamién os habitants d'atras parz de l'antiga Corona de Castiella que fuoron repoblatas por castellanos diferenciando-sen d'os bascos, gallegos, asturianos, leyoneses, que mantenioron en mayor o menor mesura a suya identidat como pueblo diferent baixo os mesmos monarcas.
Por a suya importancia numerica, a posición central y a importancia de l'idioma como vehiclo de comunicación entre os diferents pueblos d'a peninsula, a Espanya unificata ha tendito a identificar-se con o pueblo castellano mes que con atros pueblos peninsulars, en especial dimpués d'a Guerra de Succesión Espanyola. D'esta traza os habitants de Castiella no fan distinción entre a suya identidat castellana y a suya identidat espanyola, como si que han feito siempreo os bascos u dende o sieglo XIX os catalans.
Os andaluces y murcians historicament s'han identificato como castellanos pero actualment no se gosan identificar como tals, por a suya posición periferica, por tener atros centros politicos, y haber desembolicato diferencias culturals.
Tamién dende as rechión_nativa1 perifericas d'o nord-este s'identifica "castellano" dende o punto de vista etnolingüistico con cualsiquier habitant d'Espanya que parle castellano como luenga materna. D'esta traza pueblos en un grau abanzato de perduga d'a luenga propia como os aragoneses, navarros y leyoneses son identificatos como castellanos por part d'os catalans y valencianos.
En un amplo territorio como Castiella os modos de vida tradicionals son muito variatos. En o medio rural castellano ye muito extendillata una agricultura cerealistica extensiva, y en o pasato una transhumancia de bestiar ovín destinato a la producción lanera (a Mesta), controlata por a monarquía. Tamién bi ha zonas de vinyas y oliverals. De fueras d'en o Reino de Murcia, en os territorios habitatos historicament por os castellanos no s'ha desembolicato una agricultura mediterrania de reganos d'a mida d'a Huerta Valenciana u a val d'Ebro.
A etnochenesi d'o pueblo castellano se troba entre l'alta Edat Meya y a baixa Edat Meya tierras d'o norte d'a provincia de Burgos y sud de Cantabria, que representaban a muga oriental d'o Reino Astur-Leyonés, repoblato baixo unas condicions especials con labradors militarizatos que se rechiban por un dreito propio diferent a lo "Fuero Chuzgo" d'o resto d'o reino. A tierra de Castiella se constituyó en condau, y s'independizó d'o Reino de Leyón, pa dimpués convertir-se en un reino independient.
O Reino de Castiella creixió muito en os sieglos que duró a reconquiesta, y con a ocupación d'o centro y sud d'a Peninsula Iberica os castellanos se convertioron en o principal grupo etnolingüistico u nación d'esta peninsula. Os mozarabes d'a meseta sud s'asimoloron a los castellanos.
Con a unificación d'as coronas de Castiella y Aragón a fins d'o sieglo XV os castellanos representoron por o suyo peso demografico o pueblo mes important politica y culturalment d'os estatos baixo a sobiranía d'os reis d'Espanya, y dende ixe inte a historia d'os castellanos ye enreligata con a historia d'Espanya. A creyacioń d'a Universidat de Salamanca creya foco de cultura castellana y en castellano en o sud d'o Reino de Leyón contribuye a castellanizar cultural y lingüisticament a los leyoneses locals, que son entre meyo d'os leyoneses d'a norte y d'os estremenyos d'orichen y luenga leyonesa. En o sieglo XVI avanza tamién a castellanización lingüistica, cultural y politica d'os aragoneses d'a val d'Ebro y as comunidaz aragonesas.
This article uses material from the Wikipedia Aragonés article Castellanos, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). O texto ye disponible baixo a Creative Commons Attribution/Share-Alike License; puede que sigan d'aplicación atros termins. Se veiga as Condicions d'uso ta más detalles. Wikipedia ye una marca rechistrada d'a Wiki Du học, una organización sin animo de lucro. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Aragonés (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.