Andalucía

	Andalucía
	Comunidat autonoma d'Espanya
Bandera	Escudo
	Himno: Himno d'Andalucía
Entidat; • Estato	Comunidat autonoma; Espanya
Capital	Sevilla
Subdivisions	8 provincias
Idioma oficial	Castellano
Superficie; • Total	Pos. 2 de 19; 87 268 km²
Población; • Total (2018); • Densidat	Pos. 1 de 19; 8 409 738 hab. ; 94,95 hab/km²
‎Chentilicio	Andaluz/a
ISO 3166-2	ES-AN
President	Juanma Moreno
Estatuto d'autonomía	30 d'aviento de 1981; 19 de marzo de 2007
Fiesta nacional	28 de febrero
	;
	Pachina web oficial

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Por o sud a muga ye o mar, l'Oceano Atlantico y a Mar Mediterrania, con una costa de bels 910 km.

Ye a segunda comunidat autonoma espanyola mes gran y ocupa o primer puesto en a lista d'as rechions por población.

Toponimia

O nombre Andalucía se deriva d'a parola arabe Al-Andalus (الأندلس). Lo toponimo al-Andalus ye testimoniau per primera vegada per inscripcions en monedas cudidas en 716 per o nuevo gubierno musulmán d'Iberia. Istas monedas, clamadas dinars, yeran inscritas tanto en latín como en arabe. A etimolochía d'o nombre al-Andalus s'ha derivau tradicionalment d'o nombre d'os vandalos. Dende lo decenio de 1980, una serie de proposadas han desafiado ista afirmación. Halm, en 1989, derivó o nombre d'un termin gotico, *landahlauts, y en 2002, Bossong suchirió la suya derivación d'un sustrato prerromán.

Cheografía

O relieu d'Andalucía ye formau per tres unidaz fundamentals:

Sierra Morena: a buega natural entre la plana castellana y Andalucía, con una altaria maxima de poquet mas de 1300 m.
As cordeleras Beticas (Penibetica y Subbetica) paralelas a la mar Mediterrania. Comprende entre atras Sierra Nevada, an se troba a cota mas alta d'a peninsula Iberica: a tuca Mulhacén (3.478 m).
A val de Guadalquivir: un territorio cuasi plano que s'ubre en o Golfo de Cádiz a lo sudueste.

Clima

Andalucía ye adintro d'o dominio climatico mediterranio, con hibiernos pleviosos y veranos ixucaus y calidos. Lo relieu accidentau produz fuertes variacions, con islas de clima de montanya en as sierras mas elevadas (Sierra Nevada, Sierra de Gádor) y comarcas de tendencia mas continental (vega de Granada). As precipitacions disminuyen d'ueste enta l'este; o puesto que recibe mas precipitacions ye a Cordelera de Grazalema (2.218 mm anyals) y lo menos plevioso ye lo Cabo de Gata, que a la suya vegada ye lo puesto mas ixuto d'Europa (con 117 mm anyals). A temperatura meya anyal d'Andalucía ye superior a los 16 °C, encara que con variacions cheograficas, oscilando entre los 18,5 °C en Malaga dica los 15,1 °C en Baeza. Lo mes mas fredo ye chinero y lo mas caloroso ye agosto.

División administrativa

Andalucía ye dividita en ueito provincias:

Almería, (701.688 habitants en o 2014).
Cádiz, (1.240.175 habitants en o 2014).
Cordoba, (795.718 habitants en o 2014).
Granada, (919.455 habitants en o 2014).
Uelba, (519.229 habitants en o 2014).
Chaén, (659.033 habitants en o 2014).
Malaga, (1.652.999 habitants en o 2014).
Sevilla, (1.871.399 habitants en o 2014).

Politica

A Chunta d'Andalucía ye la institución en que s'organiza l'autogobierno d'a Comunidat Autonoma d'Andalucía. Ye integrada per: o president d'a Chunta d'Andalucía que ye lo supremo representant d'a comunidat autonoma y lo representant ordinario de l'Estau en a mesma. A suya esleción tien puesto per o voto favorable d'a mayoría absoluta d'o Pleno d'o Parlamento d'Andalucía y lo suyo nombramiento corresponde a lo rei. O president actual d'a Chunta ye Juan Manuel Moreno Bonilla.

Veyer

Rechión de Granada.

Referencias

Vinclos externos

Se veigan as imáchens de Commons sobre Andalucía.
Pachina web oficial d'a Chunta d'Andalucía.

Comunidatz autonomas d'Espanya

Andalucía -

Aragón -

Prencipau d'Asturias -

Islas Balears -

Canarias -

Cantabria -

Castiella-La Mancha -

Castiella y Leyón -

Catalunya -

Extremadura -

Galicia -

Comunidat de Madrit -

Rechión de Murcia -

Navarra -

País Basco -

La Rioja -

País Valenciano

Ciudatz autonomas

Ceuta -

Melilla

Plazas de Sobiranía

Chafarinas - Penyón de Vélez de la Gomera - Penyón d'Alhucemas

This article uses material from the Wikipedia Aragonés article Andalucía, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). O texto ye disponible baixo a Creative Commons Attribution/Share-Alike License; puede que sigan d'aplicación atros termins. Se veiga as Condicions d'uso ta más detalles. Wikipedia ye una marca rechistrada d'a Wiki Du học, una organización sin animo de lucro. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Aragonés (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.