Makay Foksi

Naitini i 1871 amihecaan, iraay ko naitiniay i Kanata(加拿大)hananay a kanatar, to matayaray mipat’enakay tosowal no Kawas ci Makay(馬偕) ami rakowi to riyaar atainy i Taywan(台灣), marawod ko pangkiw no mihecaan mafana’ to ami sano payrang(河洛/台語) a somowal, ami patenak to sowal no Kawas, malawod ko cecay a mihecaan i, mirakowi to kalolotok ato kalo’alo a taira i Towcen(頭城) no Yilan(宜蘭) hananay a niyalo’ , saworakat sanay ko tayal nira ami rahci mitilid to likisi(歷史) no Taywan itini tora 19~20 mihecaan, tadamaan ko pitilid nira to kalomaamaan no rengos ato kilang, ato sota', ato kolotamtamdaw no Taywan hananay.

Makay Foksi (馬偕博士)

Itini i kalolomia’mia’d nira ami sarakarakat a tayra icowaco:wa i, micomod to kasanialo’ ami patenak to sowal no Kawas, ato amiadah to ciadadaay, ato mipatireng topicodadan, iraay amatidi nira ko kalo’orip no Yincoming(原住民), aca topipatileng nira to sa’ayaway a pina’angan to kalomaamaan a Powokan(博物館) hananay, adihay ko pihamham nira to i Taywanay a damdaw, aca ma’osaw ira ama tilid ko kafahekaan a demak a kimmad.

Itini i rolay ni Makay(馬偕) a matayal i, caay to komamasa’osi ko hakowaay toko miadahan nira to adada no tileng ato mihinoman nira to faloco’ no kolotamtamdaw, tagasa i ka’ayaw no paday nira a ciadada to tata^akay to aycen(癌症) no takoraw nira, a tangasa to a caay kaga’ay ninga a caciyaw, nikaorira paci^ci sacingra a pakaynien nira i tilid a nipasifana’ to minanamay a damdaw, tangasa i 1901.06.02 a mihcaan ato folad ato romi’ad i, itira cingra i Tangsoy(淡水) a mapatay, ami rahci toya misowalan nira to「ngaay a matodoh, mikikaka toka pohed 」(寧願燒盡、不願銹壞).

Itini tora pikiningan toka kapatayan aromia’d ni Makay foksi(馬偕博士) i, matiyatona sano pairangay a misangaan nira a ‘olic kosapa rikor ami pahapinang to polong no ‘olip nira :

「Toninian polong toka olahan no mako a Taywan. Polongen ako ami pafeli itini tisowanan. Toninian polong toka olahan no mako a Taywan. Polong kaolahan ako masahetoay to itini. Itini i ‘owu’owulan ama’alaw ako ko karoloto. Pakayni i ’owu’owulan amanengneng ako ko enar. Mitapar to tapelik no riyal pasayla ira:ay to niaro’ . Tadamaan ko olah nomako ami tatapal. Caayko mamiliyas ko faloco ako to Taywan. O polong no ‘orip no mako saheto saan on miso. Caaiko mamiliyas ko faloco’ ako to Taywan. O lipahak no faloco’ nomako saheto saan ono miso. Nanay itini i tolas no ‘rip no mako. Naitini i pisariyariyaw no tapelik no riyar ama soni. Naitini i pingiyangi no ‘adingo no ‘aol ato kilang. Pakakera to katangasaan no ‘orip ako aminokay. Tadakaolahan polong no faloco’ ako Taywan. Ya ! 」

Naitini tora ‘olic mahapinang toko faloco’ nira to olah tonian sota noniyaro’ , matiyato o ninian mitiridan ni Makay Hakasi(馬偺博士) a ‘olic, polong no ‘olip nira a mapatorod i tini i Taywan, tangasa itolas no sasela’an ningra.

6 Folad 2 lomi’ad, mapolong kita ami kansa to naitiniay i Kanata(加拿大) a tada Taywan a damdaw ci Makay Foksi(馬階博士) !

O mitiridan naitini i 《Kaolahan Taywan》a Facebook to wangye(網頁)

O ’orip ni Makay Foksi(馬偕博士的一生)

Ci Makay foksi hanany o so’linay a ngangan ningar i Caoce.Kelayseli.Makay(喬治·萊斯里·馬偕), o hofoc ningra a mihcaan i nai 1844.03.21-1901.06.02, itiniay Antaria no Kanata(加拿大.安大略) ko hofoc ningra, o nano Kanata(加拿大) a ciwrokiwkay(長老教會) ami ocolan a foksi, nano cayka so’linay a ising cingra, nikaolira nano minanamay to cingra tono ising afana’ ami tokad ato miadah to ciadadaay atamdaw. Naitini i ikol no 19seci(19世紀) hananay i, na tayniay to cingra i Taywan(台灣) ami patenak to sowal no Kawas ato mi adah to ciadadaay, mikihatiya aci Mayako(馬雅各) an kokaci ngangan ningra. Itini i Taywan i, ci Makay Hakasi(馬偕博士) roma ci Kay Foksi(偕牧師) hananay kopi pangangan i cingraan,  itini i cecay no ‘orip ningra i ma’deng a “ mikikakaay toka todoh, koka pohed ama rasawad”「 寧願燒盡,不願朽壞」(Rather burn out, than rust out), o tata’akay to saka ci’icer ningra a sowal i “O polong no ‘orip sahtoay ici Kiristoan”(攏是爲基督).

Sa’ayaway a ‘orip ni Makay(早期生活)

O laroma’an ni Makay haw i, naitiniay to mawmahay i Saselan a lotok no Sokelan(蘇格蘭高地薩瑟蘭) hananay, nawhani tonia misatapang toko kikay kokaro sakatayal i, ilaay ko kala’afas nangra to sela, sanaw ilakoka pilaliw ato kolaloma’an nangra a tayra i Kanata(加拿大), naitini 1830 amihcaan, ami salingato a mafolaw ko mato’asay nangra. Marawod ko 1844.03.21 mihecaan, itini cingra i Cola no Niwcin a Antaria no Kanata(加拿大安大略省牛津郡佐拉村) ama sofoc, tolo ko kaka ningra to fa’inayan, tosa ko kaka ningra to fafahian, o satelo:cay a wawa cingra i raloma’an, o wama sa ni Makay tora ci Caoce(喬治)(1799-1884) hananay i, nano itiraay i niyaro’ no cola(佐拉) hananay omi patilengay to “Lawmocaw kiwkay”「老木造教堂」(Old log Church) hananay kotayal ningra anca a mara ciwro no Ciwro kiwkay(長老教會). O ina ningra i, ci Helen(賀仁)(1801-1885), ora “Lawmocaw kiwkay”「老木造教堂」(Old log Church) hananay a kiwkay i, o nano malinahay nai 1832 mihcaan, na i rotok no Sokelan(蘇格蘭), o sa’ayaway a foksi nangra ci Macince(馬堅志) o naitiniay i Soklan(蘇格蘭), o nano itiraay a singkakoying(神學院) toya “ Tanektekay maritengay a Carwen(加爾文主義)” kopitoolan nangra, mafana’ay amatalaw to Kawas, ci’icelay ami pakafana’ ami asip to sowal no Kawas, omi pas’olinay to Tapang, o mafana’ay ami tengil to fangcalay a ngiha no faloco, omi dodoay topi ta’ongan to Kawas a lomi’ad, ato o maolahay ami patenak to sawal no Kawas.

O pitilid ni Makay(求學過程)

Toya masofoc ci Makay i 1844 amihcaan, caay ho karacecay ko cewlokiwkay no Kanata,

ya ci Macince(馬堅志) a foksi ko mala tapangay no cola(佐拉), cinngra komi kiw’ikay, mipa’icer cingra to niyalo’ ami seking tosakara singsi no nialo’ , o sayfo(政府) toko cacitodong apa lifong, itiyasato pakaara to 38 a siningay ko mara singsiay to sapipatenak to sowal no Kawas, itiya sato ami salingato ci Makay a romowad a tayra i Taywan.

Itini i 1850 amihcaan, 7 kotosi ni Makay i micomod i Foseto(胡士托) tono ka^mangay a picodadan, 1855 amihcaan i 11 kotosi mahrek to ko pitilid ningra, dodosato micomod to i Tolonto(多倫多) ami tilid tosakara singsi, 1858 amihcaan 14 kotosi ningra maherek to ko pitilid ningra tosakara singsi, 1859 amihcaan 15 kotosi misalingato to amara singsi i Maplewood ato Maitland hananay a picodadan no ka^mangay to 5-6 a mihcaan. 1866.9 amihcaan 21 kotosi ni Makay micomod haca i takalaway a pitilidan no Tolonto a Nose a singkakoing(多倫多大學諾士神學院), 1867.9 folad a mihcaan, tayra a mitilid i Amirika(美國) to Porinseton a Singkakoing(普林斯頓神學院), 1870.04.26 alomi’ad to mihcaan, maherek to ko pitilid ningra tora Singkakoing, patikor ami nokay tayra i Kanata(加拿大). 1870.8 toya folad a mihcaan, maocor ci Makay a tayra i Tolonto a New Market hananay a Kiwkay ama tayal, itini i 9 forad to 19 romi’ad misingsi cingra i Kanata a ciwrokiwkay(長老教會) tosakahadak a tayra i roma a kanatal ami patenak to sowal no Kawas, onianhaw i onira:saan a faloco kosaka pisingsi, itiya sato o harafinay to koya patireng no Kanataay a cowrokiwkay to pinapi:na amihcaan a palowad tosaka tayra iroma a kanatar amipatenak to sowal no Kawas sanay, nikaolira caay kadademak kora tayal nagra, awaay ho komi demakan nangra to

matiraay apisingsi ni Makay ama tayal, o harateng nangra amapolong i, o karacalohay

ci Makay a kapah saan, sanaw caay ka ringwaen nangra kopisingsi ningra, toya mitatara

ci Makay, tangasa i 11 afolad tayra cingra i takaraway a pitilidan no Aytingpaw no Ingkilis(英國愛丁堡) ami tilid, minanam a mara sito no tadaci’icelay a mipatengnakay to sowal no Kawas ci Tafo(達福) hananay a hakasi. 1871.04 a folad no mahcaan, marayap ni Makay ko tikami to naitiniay i ciwrokiwkay no Kanataay a tapang no patenakay to sowal no Kawas i loma a kanataran ci Rev. Professor William MacLaren, D.D. hananay, toya misingsian ningra to saka tara iroma a kanatar a patenak to sowar no Kawas, mipaca’ofay to ko tapang no kiwkay, tangasa i sifo’ no 6 afolad, itini i Koypeke(魁北克) ama sa’opo ko tatapangan no Kanata a ciwrokiwkay(長老教會), so’lin to ami ocor i cingraan a patayra i Ciwkok(中國), sanaw sakaramkam sa cingra a patiko aminokay i Kanata.

O lowad ami patennak.(宣教旅程)

1871.09.19 aromi’ad to mihcaan, o tapang no ciwrokiwkay i Kanata, longocen ningra ko i

Tolonto(多倫多) a kiwkayan a patileng ci Makayian a para Foksi. Yasa ci Makay caay kafa:na’ to Ciwkok(中國) ano masamaanay, sanaw misafaroco cingra ami cakay to kalo

codad no Ciwkok(中國), oya mitiridan ni Halese(華勒士) itira i Malaysiya(馬來西亞) tora pakaylaay to ma’oripay to kalomaamaan ihekal hananay a tilid i, maolah cingra amineneng, sanaw sowal sa “Pakayniay i tariyak no Tayliok(大陸) a kalokanatal tora marengaway ato ma’oripay to karomaama:an mahadak aca ko kasasiroma no rengaw nira, caay ka^ca o nano kalalias no kanatal a masasiloma saan haw ? ” onian ko ifalocoay ningra amararid.(suman. siwkolan 'amis)

Tags:

Makay Foksi (馬偕博士)Makay Foksi

🔥 Trending searches on Wiki Pangcah:

EcuadorParinFasoTilifiUruguayIranPicoiwi'an a lalanBakir IzetbegovićJohn MagufuliFuladMacedoniaMinowadGhanaRobert MugabeVenezuelaSpainTalacayFenglinGermanyOtofayCentral african republicTapangʉQaboos bin Said al SaidLanngdunCape TownDominica republicMikowanay to kalofinacadan a sa’opo^TurkeyJacob ZumaFiseIsingJigme Khesar Namgyel WangchuckCote d'ivoireCarl XVI GustafPololanCosta rigaEritreaHbun-sinqumiAntigua and barbudaBrazilHarald VBarbadosChinaLopasAlexander Van der BellenKazakhstanManacoMacky SallMayl’uxSurinameCiyaw-i-puQatarPitawHans-Adam IIArgentinaGeorgiaTomayMitapi’LaosFrancePuerto ricoFacidolKakawitMalakonac a kilangLesotho🡆 More