ሱዳን
ሱዳን በይፋ የሱዳን ሪፑብሊክ (አረብኛ: السودان) ከአፍሪካ በስፋት ሦስተኛ ስትሆን በአህጉሪቱ ሰሜናዊ ምስራቅ ክልል ትገኛለች። ዋና ከተማዋ ካርቱም ነው። ከግብፅ ፣ ከቀይ ባሕር ፣ ከኤርትራ ፣ ከኢትዮጵያ ፣ ከደቡብ ሱዳን፣ ከመካከለኛው የአፍሪካ ሪፑብሊክ ፣ ከቻድ ፣ እና ከሊቢያ ጋር ድንበር ትካለላለች። የአባይ ወንዝ (ናይል) ሀገሪቱዋን ወደ ምሥራቅና ምዕራብ ይከፍላል። የአረብ ባህል ደንበኛ ሲሆን አብዛኛው ሕብዝ የእስልምና ዕምነት ተከታይ ነው።
| {{{ሙሉ_ስም}}} | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
| ብሔራዊ መዝሙር: نحن جند الله جند الوطن ናህኑ ጁንድ አላህ ጁንድ አል-ዋታን | ||||||
.svg) ሱዳን በደማቅ ሰማያዊ | ||||||
| ዋና ከተማ | ካርቱም | |||||
| ብሔራዊ ቋንቋዎች | አረብኛ | |||||
| መንግሥት ፕሬዝዳንት ጠቅላይ ሚኒስትር | ፌዴራላዊ ፕሬዝዳንታዊ ሪፐብሊክ ኦማር ሀሳን አህመድ አል-በሽር ባክሪ ሀሣን ሳለህ | |||||
| ዋና ቀናት ታኅሣሥ ፳፪ ቀን ፲፱፻፵፰ ዓ.ም. (ጃኑዋሪ 1, 1956 እ.ኤ.አ.) | ነፃነት | |||||
| የመሬት ስፋት አጠቃላይ (ካሬ ኪ.ሜ.) | 1,886,068 (16ኛ) | |||||
| የሕዝብ ብዛት የ2008 እ.ኤ.አ. ቆጠራ | 30,894,000 (አከራካሪ) | |||||
| ገንዘብ | የሱዳን ፓውንድ | |||||
| የሰዓት ክልል | UTC +3 | |||||
| የስልክ መግቢያ | +249 | |||||
| ከፍተኛ ደረጃ ከባቢ | .sd | |||||
ሱዳን ከግብፅ የተጣመረ ረዥም ታሪክ አላት። የመጀመሪያው የሱዳን እርስ በርስ ጦርነት ከ1955 እስከ 1972 እ.ኤ.አ. ከዚያም ሁለተኛው የሱዳን እርስ በርስ ጦርነት ከ1983 እስከ 2005 እ.ኤ.አ. ተከስቷል። በ1989 እ.ኤ.አ. በሰላማዊ መፈንቅለ መንግሥት ኦማር ሀሳን አህመድ አል-በሽር ሥልጣን ላይ የወጡ ሲሆን እራሳቸውን የሱዳን ፕሬዝዳንት ብለው ሾመዋል። የእርስ በርስ ጦርነቱ በሰላም ውል የቆመ ሲሆን ይህ ውል ያኔ የሀገሪቱዋ ደቡባዊ ክፍል ለነበረው ቦታ ራስን የመምራት መብት ሰጥቷል። በጃኑዋሪ 2011 እ.ኤ.አ. በተካሄደው ውሳኔ ሕዝብ (referendum) መሠረት በሱዳን ፈቃድ ደቡብ ሱዳን ሐምሌ ፪ ቀን ፳፻፫ ዓ.ም. ሉዓላዊ ሀገር ሆነች።
ዋና ከተማዋ ካርቱም የሱዳን የፖለቲካ፣ ባህል እና ንግድ ማዕከል ናት። የሀገሪቱዋ መንግሥት በይፋ ፌዴራላዊ ፕሬዝዳንታዊ ሪፐብሊክ ቢሆንም ስልጣን ላይ ያለው ብሔራዊ ኮንግረስ ፓርቲ (National Congress Party) በሁሉም የመንግሥት አካላት ላይ ባለው ጥብቅ ቁጥጥር ምክንያት በብዙ የዓለም አቀፉ ኅብረተሰብ ዘንድ መንግሥቱ አምባገነናዊ ተብሎ ይቆጠራል።
ማመዛገቢያ
This article uses material from the Wikipedia አማርኛ article ሱዳን, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki አማርኛ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.