Winter: Jahreszeit

Je nodäm, eb dr Winter uf dr Nord- oder dr Sidhalbchugle herrscht, wird unterschide zwisch em Nordwinter un em Sidwinter. Dr Nordwinter findet glychzytig mit em Sidsummer statt.

D Johreszyte entstehn, wel d Ärdrotation nit in dr Ebeni vu dr Umlaufbahn um d Sunne erfolgt, sundern um 23,4° gnaigt isch. Doderdur lige Sid- un Nordpol im Wächsel als e halb Johr im Sunneliecht, un dr Zenitstand vu dr Sonne wächslet im Johreskrais zwisch em sidlige un em nerdlige Wändekrais. An dr geografische Pol herrscht e halbes Johr lang d „Polarnacht“, in dr Nechi vu dr Polarkrais goht si ne baar Däg bis Wuche.

 

Astronomisch fangt dr Winter mit dr Wintersunnewändi aa, em Zytpunkt, wu d Sunne sänkrächt iber em Wändekrais vu dr andere Ärdhelfti stoht un d Däg am chirzeschte sin:

• uf dr Nordhemisphäre am 21. oder 22. Dezämber un
• uf dr Sidhemisphäre am 21. Juni.

Derno wäre d Däg wider lenger un d Nächt chirzer. Dr Winter hert uf mit dr Friehjohrs-Dag-un-Nacht-Glychi am

• 20. Merz oder in dr Nacht zum 21. Merz uf dr Nordhalbchugle un am
• 22. oder 23. Septämber fir d Sidhalbchugle.

Dr Winter goht dodermit 89 Däg uf dr Nordhalbchugle un 93 Däg uf dr Sidhalbchugle.

Wel d Umlaufbahn vu dr Ärd um d Sunnen um 1,7 Prozänt vun ere Kraisbahn abwycht, sin di vier Johreszyte nit ganz glych lang. D Nordwinter sin wäg dr Sunnenechi (Perihel am 3. Jänner) e weng chirzer un milder wie d Sidwinter.

Meteorologisch fangt dr Nordwinter am 1. Dezämber aa un dr Sidwinter am 1. Juni, wel d Meteorologe bi dr Johresyzte alliwyl volli Monet zelle.

Phänologisch cha dr Winteraafang zimli vum astronomische abwyche un hangt unter anderem ab vu dr Kontinäntalitet vum Klima.

• Wynächte
• Silveschter
• Neijohr
• Berchtoldstag
• Dreichenig

• Joachim Herrmann: dtv-Taschenbuch Astronomie, S. 41–44 (Jahreszeiten), 15. Auflage, München 2005.
• Julius Bartels: Fischer-Lexikon Geophysik (Jahreszeiten, Wetter), Frankfurt 1960.

•   Commons: Winter – Sammlig vo Multimediadateie
•   Winter im dütschsprochige Wikisource
  

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Winter“ vu de dütsche Wiki Alemannisch. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.