Dr Stanisław Herman Lem (ⓘ/?; * 12.
September">12. Septämber 1921 z Lemberg, dertemol Pole; † 27. Merz 2006 z Krakau) isch e polnische Philosoph, Essayischt un Science-Fiction-Autor gsii.
Dr Stanisław Lem isch as Suhn vun ere polnisch-jidische Arztfamilie uf d Wält chuu, syy Vater isch Hals-Nase-Ohre-Arzt gsii. Dr Stanislaw Lem het e bhieteti Chindhait gha un het vu 1940 bis 1941, noh dr Bsetzig vu Lemberg dur sowjetischi Druppe, Medizin an dr Universitet Lemberg studiert.
Dur dr Zweet Wältchrieg sin syni Studie unterbroche wore. Dr Lem, wu mit gfelschte Bapyrer syni jidisch Härchumft het chenne verhaimlige, het im Chrieg as Hilfsmechaniker un Schwaißer fir e dytschi Firma gschafft, wu Altmatrial uffgschafft het. Dr Lem isch e Mitglid gsii vum Widerstand gege di dytsch Bsatzigsmacht. Wu am Änd vum Chrieg Pole zum zwaite Mol vu dr Rote Armee eroberet un dur d Sowjetunion kontrolliert woren isch, het er wytergamcht mit syym Studium z Lemberg, het aber, wu syy Haimetstadt an d Sowjetunion gfallen isch, anne 1946 mieße uf Krakau zie.
An dr Jagiellone-Universitet z Krakau het er syy Medizinstudium zum dritte Mol wider ufgnuu. Do het er zwische 1948 und 1950 am Konserwatorium Naukoznawcze as Forschigsassischtänt gschafft bim Dr. Mieczysław Choynowski an Brobläm vu dr aagwändete Psychologi. Um die Zyt het in syre Freizyt er au aagfange mit Schrybe vu Gschichte. Anne 1948 isch syy erschte Roman Szpital Przemienienia (dt. Die Irrungen des Dr. Stefan T.) entstande.
Dr Lem het s Zertifikat fir e abgschlosse Studium iberchuu, bim letschte Exame het er sich aber gwaigeret, Antworte im Sinn vum Lyssenkoismus z gee, wel er dää abglähnt het. D Briefer hän e wäge däm durgheie loo un är het nit as Militerarzt chenne schaffe.
„D Armee het alli myni Frynd gnuu, nit fir ai oder zwai Johr, nai, fir immer.“
Dr Lem het derno in dr Forschig gschafft un het sich allmee uf Schryybe verlait.
Anne 1951 isch syy erschte Roman Astronauci (dt. Der Planet des Todes, au as Die Astronauten bekannt) vereffetligt wore. Syy erschtgschribene Roman Der Mensch vom Mars vu 1946 isch Buechform erscht 1989 erschine. Im Johr 1953 het er d Dr. Barbara Leśniak ghyrote, e Radiologi. 1982, wu z Pole s Chriegsrächt verhängt woren isch, het dr Stanisław Lem syy Haimetland verloo un het z Wescht-Berlin am Wisseschaftskolleg gschafft. Ai Johr speter isch er uf Wien gange. Dert het er Der Flop un Fiasko gschribe. Zruckgchehrt uf Pole isch er erscht anne 1988.
Dr Stanisław Lem isch Mitglid vum polnische Schriftstellerverband gsii, vum P.E.N.-Club un, syt 1972, vum Komitee Polen 2000, wu unter dr Fäderefierig vu dr polnische Akademi vu dr Wisseschafte stoht. Syt 1994 isch er Mitglid vu dr PAU (Polska Akademia Umiejętnośc, "Polnischi Akademi vu dr Chänntnis") gsii.
Dur syyni utopische Wärch het sich dr Lem dr Ruef erworbe, ain vu dr greschte Schriftsteller in dr Gschicht vu dr Science-Fiction-Literatur z syy. Syyni Churzgschichte, Roman un Essay zaichne sich vor allem dur e große Ideeärychtum un fantasivolli sprochligi Neischepfige uus. D Kritik an dr Machbarkait un em Verstoh vu dr tächnische Entwicklig im Kontext vu philosophische Diskurs sin e zäntrale Bstanddail vu syyne Wärch.
„Verlage, die mich in einer mit Science-fiction etikettierten Schublade eingeschlossen haben, taten dies hauptsächlich aus merkantilen und kommerziellen Gründen, denn ich war ein hausbackener und heimwerkelnder Philosoph, der die künftigen technischen Werke der menschlichen Zivilisation vorauszuerkennen versuchte, bis an die Grenzen des von mir genannten Begriffshorizontes.“
Em Stanisław Lem syni Biecher sin bishär in 57 Sproche ibersetzt wore un hän e Uflag vu iber 45 Millione ghaa.
Am 27. Merz 2006 isch dr Lem noch ere lengere Chranket in ere Klinik z Krakau im Alter vu 84 Johr gstorbe. Syy Grab lyt uf em Salwator-Chilchhofe z Krakau.
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Stanisław_Lem“ vu de dütsche Wiki Alemannisch. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |
This article uses material from the Wikipedia Alemannisch article Stanisław Lem, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Dr Inhalt isch verfiegbar unter CC BY-SA 4.0, wänn nyt andersch aagee isch. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Alemannisch (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.