L bzw.
Dialäkt: Züridütsch |
l isch dr zwölfti Buechschtabe vom latiinische Alphabet und i de meischte Schpraache en Konsonant. Dr Buechschtabe L hät i düütsche Texte e durchschnittlichi Hüüfigkeit vo 3,44%. Er isch demit dr elfthüüfigschti Buechschtabe i düütsche Texte.
L isch en tönende Gleit- oder Zitterluut (Liquida) und isch als so eine so nah mit de Vokale verwandt, dass es sogar wie en Vokal silbebildend uuftrete chann, biischpiilswiis im düütsche Wort Handel (sprich handl). Es git au es tonloses l, zum Biischpiil im Düütsche nach s und t. Usserdem chann mer je nach dr Schtellig vo dr Zunge underscheide:
Allne Arte vo l isch gmeinsaam, dass d Zungeschpitze s Muul nach vorne zue i dr Mitti abschperrt wie bi dr Bildig vo d und t, während d Luft siitwärts a de beide Bagge entlang verbiischtriicht.
S l isch sehr hüüfig us r entschtande, wo i de indogermanische Schpraache ursprünglich ellei vorhande gsii isch. Im Sanskrit gits es bsundere Zeiche für s vokalische l, au i dr tschechische Schpraach chunnt l als Vokal vor.
Proto-semitische Ochsenkittel | Phönizisches Lamed | Griechisches Lambda | Etruskisches L | Latiinisches L |
Im proto-semitische Alphabet schtellt dr Buechschtabe en Ochseknittel daar - en mit Stachle versehene Schtock, wo Ochse demit aatribe worde sind. Druus hät sich im phönizische Alphabet s Lamed (Ochseknittel) entwicklet, wo für de Luutwert [l] gschtande isch.
Is griechische Alphabet isch s Lamed als Lambda übernaah worde und hät ebefalls de Luutwert [l] ghaa. Am Aafang isch s Lambda no sehr ähnlich zum Lamed zeichnet worde, als Strich mit Aasatz, bis zum klassische Griechisch hät sich druus dänn d Dach-Form vom hütige Lambda entwicklet.
D Etrusker händ vo de Grieche no di archaischi Form mit Aasatz übernaah und händ sie wiiter verwendet. Die Form isch au vo de Römer übernaah worde. Nachdem d Schriibrichtig vom Latiinischen gwechslet hät, isch s L nach rechts orientiert, suscht aber ohni Änderige biibhalte.
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „L“ vu de dütsche Wiki Alemannisch. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |
This article uses material from the Wikipedia Alemannisch article L, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Dr Inhalt isch verfiegbar unter CC BY-SA 4.0, wänn nyt andersch aagee isch. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Alemannisch (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.