1. Jänner: Datum

Jänner isch dr 1. Dag vum Gregorianische Kalender, dodermit blybe no 364 (in Schaltjohr 365) Däg bis zum Änd vum Johr.

Fyrtig

Tradizionell wörd a däm Tag im westliche Kulturruum s Neujohr gfyred.

Was isch bassiert?

1700: Dr Zar Peter dr Groß ersetzt di byzantinisch Johreszellig, wu bis dert z Russland gulte het mit dr Zellig ab dr Erschaffig vu dr Wält, dur dr julianisch Kaländer mit dr Johreszellig ab dr Geburt Christi.
1739: Dr Jean-Baptiste Charles Bouvet de Lozier entdeckt s Kap Circoncision uf dr Bouvetinsle.
1804: Haiti wird unabhängig vu Frankrych.
1891: Uf dr Grundlag vum Helgoland-Sansibar-Verdrag wird Dytsch-Oschtafrika e dytsch „Schutzgebiet“.
1902: D Schwyzerische Bundesbahne wäre grindet.
1912: D Republik China wird grindet.
1948: In dr Schwyz wird d Alters- un Hinterlosseneversicherig (AHV) yygfiert.
1956: Sudan wird unabhängig vu Egypte un Großbritannie.
1962: Samoa wird unabhängig vu Neiseeland.
1966: Dr Jean Bedel Bokassa ibernimmt mit eme Militerbutsch gege dr David Dacko d Regierig in dr Zäntralafrikanische Republik.
1979: Dr Kanton Jura wird de 26. Kanton vo de Schwiz.
1984: Brunei wird unabhängig vu Großbritannie.
1993: D Tschechoslowakei wird in di beede Staate Tschechischi Republik un Slowakischi Republik dailt.
2000: In dr Schwyz dritt di nei Bundesverfassig in Chraft.
2007: Rumänie un Bulgarie wäre Mitglider vu dr Europäische Union.
2011: S Schwyzer Radio (SR DRS) un s Schwyzer Färnseh (SF) wären as Unternäme unter em Name «Schweizer Radio und Fernsehen (SRF)» zämegschlosse.
2014: Dr Nationalpark Schwarzwald wird grindet.

Uf d Wält chuu

1484: Huldrych Zwingli, Schwyzer Reformator
1655: Christian Thomasius, dytsche Philosoph
1896: Hermann Schilli, dytsche Zimmermann un Buurehuusforscher
1914: Edith Picht-Axenfeld, dytschi Cembalischti, Pianischti un Organischti
1926: Robert Descharnes, franzesische Fotograf un Filmmacher
1931: Gianuario Carta, iteliänische Politiker
1957: Tignous, franzesische Cartoonischt
1972: Yan Greub, Schwyzer Romanischt
1988: Christina Bauer, franzesisch-norwegischi Volleyballspileri

Gstorbe

1748: Johann Bernoulli, Schwyzer Mathematiker
1985: Hermann Reutter, dytsche Komponischt
2010: Lhasa de Sela, US-amerikanischi Sängeri
2012: Madeleine Will, elsässischi Organischti un Kumpenischti
2016: Sigrun Mattes, dytschi Mundartschauspileri un Fasnachteri
2019: Pio Corradi, Schwyzer Kameramann
2020: Martin Bundi: Schwyzer Historiker und Politiker

Nationalfyrtig

Weblink

Commons: 1. Jänner – Sammlig vo Multimediadateie

This article uses material from the Wikipedia Alemannisch article 1. Januar, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Dr Inhalt isch verfiegbar unter CC BY-SA 4.0, wänn nyt andersch aagee isch. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Alemannisch (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.