Menslike Seksuele Gedrag: Manier waarop mense hulle seksualiteit ervaar en uitdruk.

Menslike seksuele gedrag of menslike seksuele aktiwiteit is die manier waarop mense hulle seksualiteit ervaar en uitdruk.

    Hierdie artikel handel oor seksuele praktyke en verwante sosiale aspekte. Vir breër aspekte van seksuele gedrag, sien Seksualiteit.

Mense raak by ’n verskeidenheid seksdade betrokke, wat wissel van aktiwiteite wat op hulle eie gedoen word (byvoorbeeld masturbasie) tot dade met ’n ander persoon (byvoorbeeld seksuele omgang, niepenetrerende seks, orale seks en vele ander) in wisselende patrone en frekwensies en om ’n verskeidenheid redes.

Seksuele prikkeling lei gewoonlik tot seksuele opwekking en fisiologiese veranderings in die geprikkelde persoon. Sommige hiervan is ooglopend en ander subtieler. Seksuele gedrag kan ook optrede of aktiwiteite insluit wat daarop gemik is om die seksuele belangstelling van ’n ander persoon te wek of die ander persoon se sekslewe op te kikker, soos strategieë om ’n seksmaat te kry (om iemand die hof te maak) of persoonlike interaksies tussen twee mense (soos voorspel of BDSM). Seksuele aktiwiteit kan volg op seksuele prikkeling.

Menslike seksuele gedrag het sosiologiese, bewussyns-, emosionele, gedrags- en biologiese aspekte; dit sluit persoonlike samebinding (bonding), die deel van emosies, die fisiologie van die voortplantingstelsel, die geslagsdrang, seks en seksuele gedrag in al sy vorme in.

In sommige kulture word seks slegs binne die huwelik as aanvaarbaar beskou. Sommige seksdade is universeel of in sommige lande onwettig, terwyl ander in sekere gemeenskappe as teen die norm beskou word. Twee voorbeelde van dade wat in feitlik alle gemeenskappe as kriminele oortredings beskou word, is verkragting en seks met ’n minderjarige.

Soorte dade

Menslike Seksuele Gedrag: Soorte dade, Paringstrategieë, Stadiums van fisiologiese prikkeling tydens seksuele stimulasie 
Seks in die sendelingposisie.
Menslike Seksuele Gedrag: Soorte dade, Paringstrategieë, Stadiums van fisiologiese prikkeling tydens seksuele stimulasie 
’n BDSM-paartjie, met die vrou wat die man aan 'n halsband rondlei.

Seksuele gedrag kan op ’n paar maniere geklassifiseer word: dade waarby net een persoon betrokke is, (outo-erotiek) soos masturbasie, of twee of meer persone soos vaginale seks, anale seks, orale seks of wedersydse masturbasie. Penetrerende seks tussen twee mense kan as seksuele omgang beskryf word, maar definisies wissel. As meer as twee mense seks het, kan dit as groepseks of ’n orgie beskryf word. Outo-erotiese seks kan die gebruik van dildo's, vibrators, anale proppe (butt plugs) en ander seksspeelgoed insluit, hoewel dit ook saam met ’n seksmaat gebruik kan word.

Seksuele aktiwiteit kan ook geklassifiseer word volgens die geslag en seksuele oriëntasie van die deelnemers, sowel as die verhouding tussen die deelnemers. Die verhoudings kan byvoorbeeld wees getroudes, lewensmaats, los seks of anonieme seks. Seksdade kan beskou word as konvensioneel of aweregs (kinky); laasgenoemde kan insluit fetisjisme, parafilie of BDSM. Fetisjisme neem baie vorme aan en kan ’n begeerte na sekere liggaamsdele wees, soos naeltjies, voete of groot borste. Die voorwerp kan skoene, stewels, onderklere of leerartikels wees. Sommige niekonvensionele outo-erotiese praktyke kan gevaarlik wees, soos erotiese asfiksiasie, of versmoring, en selfvasbinding. Die moontlikheid van beserings of selfs die dood wat bestaan as twee mense dié soort seksdade beoefen, raak veel groter in die geval van outo-erotisme weens die isolasie en die gebrek aan hulp in geval van ’n probleem.

BDSM is ’n verskeidenheid erotiese praktyke en seksuele rolvertolkings wat vasbinding, oorheersing en onderwerping, sadomasochisme en ander soorte interpersoonlike dinamika insluit. Vasbinding behels die inperking van die liggaam of gees. Die dominante persoon in die verhouding of daad neem beheer oor van die "onderdanige" persoon; laasgenoemde wil hê emand moet hom of haar beheer.

Seksuele aktiwiteit kan konsensueel wees, wat beteken albei partye stem daartoe in en is ouer as die wetlike vereiste, of dit kan onder dwang plaasvind, wat gewoonlik verkragting of seksuele aanranding genoem word. In verskillende kulture en lande kan sekere seksdade onwettig wees wat betref die ouderdom, huwelikstatus of ander faktore van die seksmaats, of dit kan as teen die sosiale norme of seksuele moraal beskou word.

Paringstrategieë

In evolusionêre sielkunde en gedragsekologie is menslike paringstrategieë ’n stel optredes wat individue gebruik om seksmaats aan te trek, te selekteer en te behou. Dit oorvleuel met voortplantingstrategieë, wat ’n breër stel optredes behels soos die tydsbepaling van voortplanting en die kompromis tussen die kwaliteit en kwantiteit van ’n nageslag.

In vergelyking met ander diere is menslike paringstrategieë uniek wat kulturele veranderlikes soos die huweliksinstelling behels. Mense kan maats soek met die bedoeling om ’n intieme langtermynverhouding, huwelik of vriendskap te vorm. Die menslike behoefte aan kameraadskap (companionship) is een van die sterkste menslike dryfvere. Dit is ’n ingebore eienskap van die menslike natuur en kan verband hou met die seksdrang.

Stadiums van fisiologiese prikkeling tydens seksuele stimulasie

Menslike Seksuele Gedrag: Soorte dade, Paringstrategieë, Stadiums van fisiologiese prikkeling tydens seksuele stimulasie 
Hierdie Indiese Kama Soetra-illustrasie, wat ’n vrou bo-op ’n man uitbeeld, wys die man se ereksie, wat een van die fisiologiese reaksies op seksuele prikkeling by mans is.

Die fisiologiese reaksies tydens seksuele stimulasie is redelik dieselfde by mans en vroue, en daar is vier stadiums.

  • Tydens die opwindingstadium neem spierspanning en bloedvloei in en om die geslagsorgane toe, die hartklop en asemhaling raak vinniger en die bloeddruk styg. Mans en vroue ervaar ’n seksgloed op die vel van die bolyf en gesig. ’n Vrou se vagina raak gewoonlik gesmeer en haar klitoris swel. ’n Man se penis word styf.
  • Tydens die platostadium neem die hartklop en spierspanning verder toe. ’n Man se blaas sluit om te keer dat sy urine en semen meng. ’n Vrou se klitoris kan effens terugtrek en daar is nog smering, opswelling en spierverstywing.
  • Tydens die orgasmestadium raak asemhaling uiters vinnig en die bekkenspiere ondergaan ’n reeks samestrekkings. Beide mans en vroue ervaar vinnige siklusse van sametrekkings van die laer bekkenspiere en vroue ervaar dikwels vaginale sametrekkings; hierdie ondervinding kan uiters genotvol wees, maar rofweg 15% van vroue ervaar nooit ’n orgasme nie en die helfte beweer hulle maak dit na. ’n Groot genetiese komponent word verbind met hoe dikwels ’n vrou ’n orgasme kry.
  • Tydens die resolusiestadium ontspan die spiere, bloeddruk daal en die liggaam keer terug na sy russtadium. Hoewel algemeen gesê word vroue ervaar nie ’n refraktêre tydperk nie en kan dus meer as een orgasme in ’n kort tyd hê, beweer sommige bronne beide mans en vroue ervaar ’n refraktêre periode ná ’n orgasme en verdere stimulasie veroorsaak dus nie seksuele opwinding nie. Hierdie tydperk kan van minute tot dae duur en is gewoonlik langer vir mans as vir vroue.

Seksuele disfunksie is die onvermoë om soos die gemiddelde gesonde mens emosioneel of fisiek op seksuele stimulasie te reageer; dit kan verskillende stadiums beïnvloed in die seksueleresponssiklusse, wat begeerte, opwinding en orgasme is. In die media word seksuele disfunksie gewoonlik met mans verbind, maar in werklikheid kom dit meer algemeen by vroue voor (43 teenoor 31 persent).

Sielkundige aspekte

Menslike Seksuele Gedrag: Soorte dade, Paringstrategieë, Stadiums van fisiologiese prikkeling tydens seksuele stimulasie 
Seksuele verkenning, soos uitgebeeld in ’n erotiese skets deur Thomas Rowlandson.

Seksuele aktiwiteit kan bloeddruk en algehele stresvlakke verlaag. Dit kan spanning verlig, ’n mens se bui verbeter en moontlik ’n uiterse ontspanningsgevoel skep, veral ná die seksdaad. Uit ’n biochemiese perspektief veroorsaak seks die vrystelling van endorfiene en verhoog dit vlakke van witbloedselle, wat die immuunstelsel verbeter. ’n Studie wat in die tydskrif Biological Psychology gepubliseer is, het beskryf hoe mans wat die vorige nag seks gehad het, beter op stresvolle situasies gereageer het; dit het voorgestel as ’n mens gereeld seks het, is hy gereeld ontspanne, en wanneer ’n mens meer ontspanne is, kan hy stresvolle situasies beter hanteer.

Motivering

Mense het om ’n groot verskeidenheid redes seks. Hoewel die primêre evolusionêre doel van die seksdaad voortplanting is, het navorsings onder universiteitstudente gewys mense het om vier hoofredes seks: fisieke aantrekking, as ’n middel tot ’n doel, om ’n emosionele verbintenis te verdiep en om onsekerheid te verminder.

Die meeste mense het seks vanweë die plesier wat hulle uit die prikkeling van hulle seksualiteit kry, veral as hulle ’n orgasme kan hê. Seksuele prikkeling kan ook verkry word uit voorspel, deur te flirt, uit fetisjisme en BDSM, of uit ander erotiese aktiwiteite. Meestal het mense seks vanweë ’n seksuele begeerte wat geskep word deur ’n ander persoon, tot wie hy aangetrokke voel; hulle kan egter ook seks hê vir fisieke bevrediging sonder om tot die persoon aangetrokke te voel, soos met los of geleentheidseks.

’n Mens kan met iemand seks hê vir geldelike gewin of om voordeel uit die situasie te trek. ’n Man en vrou kan seks hê bloot ter wille van bevrugting. Daar is bewyse dat seksuele aktiwiteit ’n groot rol speel in die interaksie van sosiale spesies. Die Amerikaanse evolusionêre bioloog Joan Roughgarden en in haar boek Diversity, Gender, and Sexuality in Nature and People voorgestel dit geld ewe veel vir mense as vir diere. Sy verken die doel van seksuele aktiwiteit en demonstreer baie funksies word deur dié aktiwiteit vervul, insluitende ’n verbintenis tussen ’n paartjie of ’n groep, die oplossing van dispute en voortplanting.

Frekwensie

Die frekwensie van seksuele akwtiwiteit kan wissel van nul (selibaat) tot 15 of 20 keer per week. In die VSA is die gemiddelde frekwensie van seksuele omgang onder getroude pare twee tot drie keer per week. Daar word algemeen erken dat vroue ná hulle menopouse ’n afname in die frekwensie van seksuele omgang beleef en dat die gemiddelde frekwensie van seks met ouderdom afneem.

Die ouderdom waarop adolessente seksueel aktief raak, wissel van kultuur tot kiltuur en van tyd tot tyd. Die eerste seksdaad van ’n adolessent kan beskou word as ’n mylpaal of verandering in hulle status, soos die verlies van hulle maagdelikheid of onskuld. Jongmense mag wettiglik seks hê wanneer hulle seksueel meerderjarig raak.

Gesondheid en veiligheid

Seksuele aktiwiteit is ’n ingebore fisiologiese funksie, maar nes ander fisieke aktiwiteite hou dit risiko's in. Daar is vier hoofrisiko's by seksuele aktiwiteit: onbedoelde swangerskap, die opdoen van ’n seksueel oordraagbare infeksie, fisieke beserings en sielkundige beserings.

Onbedoelde swangerskap

Enige aktiwiteit waardeur semen in die vrou se vagina beland, soos tydens omgang of selfs net kontak van semen met die vulva, kan tot swangerskap lei. Om die risiko van onbedoelde swangerskap te verlaag gebruik baie mense voorbehoedmiddels soos die Pil, ’n kondoom, diafragma of sterilisasie. Die doeltreffendheid van die verskillende soorte voorbehoedmiddels wissel aansienlik.

Seksueel oordraagbare infeksies

Menslike Seksuele Gedrag: Soorte dade, Paringstrategieë, Stadiums van fisiologiese prikkeling tydens seksuele stimulasie 
’n Opgerolde kondoom vir mans.

Seksuele aktiwiteit waarin daar velkontak of blootstelling aan ’n ander persoon se liggaamsvog of slymvlies is, hou die gevaar van seksueel oordraagbare infeksies, of geslagsiektes, in. ’n Mens kan nie altyd agterkom of jou seksmaat ’n geslagsiekte het nie, soos as hulle nie simptome toon nie.

Die risiko van geslagsiektes kan verlaag word deur veilige seks te beoefen, soos met ’n kondoom. Albei maats kan hulle vir geslagsiektes laat toets voordat hulle seks het. Die uitruil van liggaamsvog is nie altyd nodig om ’n geslagsiekte op te doen, soos om platluise (crabs) te kry, nie. Platluise word gewoonlik tussen die skaamhare aangetref, maar soms ook tussen ander growwe soorte hare soos wenkbroue, onderarmhare en baarde.

Sommige geslagsiektes soos MIV/vigs kan ook opgedoen word deur die gebruik van spuitnaalde wat deur ’n besmette persoon gebruik is.

Oriëntasie

Heteroseksualiteit

Menslike Seksuele Gedrag: Soorte dade, Paringstrategieë, Stadiums van fisiologiese prikkeling tydens seksuele stimulasie 
’n Bordeel in ’n openbare bad, omstreeks 1475.

Heteroseksualiteit is die romantiese of seksuele aangetrokkenheid tot die teenoorgestelde geslag. In baie lande, veral waar godsdiens ’n sterk invloed op sosiale beleide het, dien huwelikswette die doel om mense aan te moedig on net binne die huwelik seks te hê.

Heteroseksualiteit kan ook aan ander wette onderworpe wees, soos ’n verbod op seksuele misbruik, seks met ’n minderjarige, seks in die openbaar of seksuele aktiwiteit in ruil vir geld (prostitusie). Hoewel dié wette gewoonlik op alle mense van toepassing is, kan hulle verskil vir hetero- en homoseksuele of net op homoseksualiteit van toepassing wees.

Seksuele praktyke kan monogaam (met een vrou) of poligaam (met verskeie vroue) wees. Verskillende godsdiens- en politieke bewegings probeer ook soms om ’n verandering in seksuele praktyke teweeg te bring, byvoorbeeld in hofmakery of die huwelik, maar in die meeste lande vind veranderings stadig plaas.

Homoseksualiteit

Menslike Seksuele Gedrag: Soorte dade, Paringstrategieë, Stadiums van fisiologiese prikkeling tydens seksuele stimulasie 
’n Ottomaanse miniatuurskildery uit die boek Sawaqub al-Manaquib wat homoseksuele seks uitbeeld.

Homoseksualiteit is die romantiese of seksuele aangetrokkenheid tot dieselfde geslag. Mense met ’n homoseksuele oriëntasie kan op verskeie maniere uiting aan hulle seksualiteit gee, of dit kan hulle gedrag op verskillende manier beïnvloed. Navorsing wys baie gay mans en lesbiese vroue soek, en het, langdurige verhoudings. Volgens ’n opname was tussen 40% en 60% van gay mans en tussen 45% en 80% van lesbiese vroue tydens die opname in ’n verhouding.

Dit is moontlik vir iemand wat hoofsaaklik heteroseksueel is om in seksdade met iemand van dieselfde geslag betrokke te raak, byvoorbeeld wedersydse masturbasie in wat beskou kan word as normale heteroseksuele tienerontwikkeling. Dikwels word gesê gay of lesbiese mense wat voorgee hulle is heteroseksueel, en dus hulle ware oriëntasie wegsteek, is "in die kas". As hulle hulle ware oriëntasie aan ander bekend maak, kan gesê word hulle het "uit die kas geklim" of "geval".

Mense wat seks met iemand van dieselfde geslag het, is nie noodwendig homoseksueel nie; soms is iemand van die teenoorgestelde geslag byvoorbeeld nie beskikbaar nie (soos in tronke). In ander gevalle kan mense met iemand van dieselfde of die teenoorgestelde geslag eksperimenteer voordat hulle hulle seksuele oriëntasie bepaal. Ondanks stereotipes is daar feitlik geen seksuele aktiwiteit wat uitsluitlik homoseksueel is nie, behalwe miskien die vryf van die vulva of penis teen dié van ’n ander persoon.

Bi- en panseksualiteit

Mense wat romanties of seksueel tot albei geslagte aangetrokke voel, word biseksueel genoem. Panseksualiteit (ook bekend as omniseksualiteit) kan ook as biseksualiteit verstaan word. Dit word gekenmerk deur ’n aantrekking tot persone sonder inagneming van hulle genderidentiteit of biologiese geslag. Sommige panseksuele beweer hulle is "genderblind".

Ander sosiale aspekte

Algemene houdings

Alex Comfort et al. noem drie moontlike sosiale aspekte van seksomgang, wat mekaar nie noodwendig uitsluit nie: reproduktief (vir voortplanting), relasioneel (om ’n verhouding te versterk) en rekreasioneel (vir ontspanning). Die ontwikkeling van die voorbehoedpil en ander doeltreffende maniere van geboortebeperking in die middel en laat 20ste eeu het mense al hoe meer in staat gestel om hierdie drie funksies te skei, hoewel hulle steeds in ’n groot mate oorvleuel. ’n Vrugbare paartjie kan byvoorbeeld seks hê met voorbehoedmiddels om plesier daaruit te put (rekreasioneel) en om ’n emosionele band te smee (relasioneel), en dit maak hulle verhouding stabieler en berei hulle voor om eendag met ’n gesin te begin (reproduktief).

Godsdiens en etiek

Die Khajuraho-tempelkompleks in Indië is bekend vir sy erotiese kuns.

Die meeste wêreldgodsdienste probeer die morele kwessies behandel wat spruit uit seksualiteit in die gemeenskap en menslike interaksies. Elke groot godsdiens het morele kodes ontwikkel vir sake soos seksualiteit, moraal, etiek, ensovoorts. Hoewel hierdie morele kodes nie seks direk hanteer nie, probeer hulle om die situasies te reguleer wat kan aanleiding gee tot seksuele belangstelling en om mense se seksuele aktiwiteite en praktyke te beïnvloed. Die uitwerking van godsdienstige kodes is egter soms beperk. Hoewel die meeste godsdienste byvoorbeeld seks buite die huwelik afkeer, word dit algemeen beoefen. Dit het egter wel ’n invloed op mense se houdings oor sake soos hoe mense praat, aantrek en hulle gedra.

Andersyds meen sommige mense plesier is genoeg regverdiging vir seks. Hedonisme is ’n denkskool wat reken plesier is die enigste intrinsiek goeie doel van die lewe.

Seksuele etiek, moraal en norme hou ook verband met ander sake soos eerlikheid, wetlikheid, getrouheid en instemming. Sommige dade word in sekere gebiede as onwettig, of seksmisdade, beskou al vind dit plaas tussen twee konsensuele volwassenes (voorbeelde sluit in wette teen sodomie en bloedskande).

Sommige mense wat in ’n verhouding is en seks buite die verhouding wil wegsteek, kan hulle wend tot persoonlike advertensies, aanlyn geselskamers of maatsoekwebtuistes. Die uitruil van maats (swinging) behels aan die ander kant enkelinge of paartjies wat met ander paartjies seks het as ’n sosiale aktiwiteit. Die toenemende gewildheid van swinging word deur sommige mense beskou as ’n gevolg van die opwelling in seksuele aktiwiteit gedurende die seksuele rewolusie van die 1960's.

Nog aspekte van menslike seksuele gedrag is prostitusie en die seksbedryf, insluitende foonseks, ontkleeklubs en pornografie.

Genderrolle en die uitdrukking van seksualiteit

Sosiale genderrolle kan seksuele gedrag en die reaksie van individue en gemeenskappe op sekere insidente beïnvloed; die Wêreldgesondheidsorganisasie verklaar: "Seksuele geweld is ook meer geneig om voor te kom waar opvattings van manlike seksuele aansprake sterk is, waar genderrolle rigieder is en in lande wat ’n hoë voorkoms van ander soorte geweld ervaar." Sommige gemeenskappe, soos dié waar die siening van familie-eer en vroulike kuisheid baie sterk is, kan beheer oor vroulike seksualiteit met geweld toepas deur praktyke soos eremoorde en vroulike genitale verminking.

Die verhouding tussen gendergelykheid en seksuele uitdrukking word erken, en die bevordering van gelykheid tussen mans en vroue is noodsaaklik vir seksuele en voortplantingsgesondheid, soos verklaar deur die Aksieprogram van die VN se Internasionale Konferensie vir Bevolking en Ontwikkeling:

    "Menslike seksualiteit en genderverhoudings is nou verweef en beïnvloed saam die vermoë van mans en vroue om seksuele gesondheid te bereik en te handhaaf en hulle reproduktiewe lewens te bestuur. Gelyke verhoudings tussen mans en vroue in sake van seksuele betrekkinge en voortplanting, insluitende volle respek vir die fisieke integriteit van die menslike liggaam, verg wedersydse respek en die bereidwilligheid om verantwoordelikheid te aanvaar vir die gevolge van seksuele gedrag. Verantwoordelike seksuele gedrag, sensitiwiteit en gelykheid in genderverhoudings, veral wanneer dit in die vormingsjare gevestig word, verhoog en bevorder respekvolle en harmonieuse vennootskappe tussen mans en vroue."

Verwysings

Eksterne skakels

Tags:

Menslike Seksuele Gedrag Soorte dadeMenslike Seksuele Gedrag ParingstrategieëMenslike Seksuele Gedrag Stadiums van fisiologiese prikkeling tydens seksuele stimulasieMenslike Seksuele Gedrag Sielkundige aspekteMenslike Seksuele Gedrag FrekwensieMenslike Seksuele Gedrag Gesondheid en veiligheidMenslike Seksuele Gedrag OriëntasieMenslike Seksuele Gedrag Ander sosiale aspekteMenslike Seksuele Gedrag VerwysingsMenslike Seksuele Gedrag Eksterne skakelsMenslike Seksuele GedragMasturbasieMensOrale seksPenetrasieSeksSeksualiteitSeksuele omgang

🔥 Trending searches on Wiki Afrikaans:

KhoikhoiSuid-Afrikaanse PolisiediensJo BlackWêrelderfenisgebiedMapungubweAtletiekTradisionele Afrika-godsdiensWitbankMynbouBeerSoogdierKwashiorkorNamibiese dollarLys van Griekse mitologiese figureHeupPolisieMenseregteKlein vyf diereVredenburgSamaritaneMansa MusaSelibaatAfrikaansMaanSavanne-olifantLeeuPersoonlikheidHondeklipbaaiHomofoonAfleiding (taalkunde)Kolorektale kankerMarie PentzHomoseksualiteitOnderhoudBewussynGewone tarentaalElandréBreedtegraadKappie (skryfteken)GeleedpotigesModerniseringAnale seksDuifAntoniemOntkiemingAfkappingstekenEnsiklopedieLeestekenOrthopteraGeldeenheidOman AirAkuutJodiumKwadratiese vergelykingGoogleGeldDramaSeksualiteitDiskriminasie op grond van velkleurLongOrganisasie sonder winsoogmerkAlkoholismeSpierAapRooibosRegeringMikroskoopFotosinteseOlifantTussenwerpselVerhoudingGoudstandaardValentynsdagLika BerningCarike KeuzenkampPampoentjiesGemengde ekonomieEl Niño🡆 More