Akkedis

Daar is meer as vyfduisend soorte akkedisse, wat dit die grootste groep van alle moderne reptiele maak. Hulle ontstaan in die Trias-tydperk, maar al die goeie fossiele dateer uit die jonger Jura-tydperk. Slange het daarna in die Kryt-tydperk uit 'n groep akkedisse ontstaan. Hoewel slange dus evolusionêr gesproke tot die akkedisse behoort, word hulle vanweë hul afwykende fisiologie en lewenswyse nie as akkedisse beskou nie.

Akkedisse Tydperk: 199–0 m. jaar gelede T J K Pg N
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:	Animalia
Filum:	Chordata
Superklas:	Tetrapoda
Klas:	Sauropsida
Subklas:	Diapsida
Orde:	Squamata
Suborde:	Lacertilia Günter, 1867
Infra-ordes
Dibamidae Iguania Gekkonidae Scincomorpha Diploglossa Platynota

Akkedisse is meestal kleinerig. Die meeste spesies word (met stert insluit) nie langer as 50 sentimeter nie. Baie min bereik 'n lengte van meer as een meter. Die meeste akkedisse is groen tot bruin van kleur en het 'n plat liggaam met 'n duidelik onderskeibare kop, stert en vier goed ontwikkelde pote. 'n Paar groepe het egter 'n silindriese liggaam met gedegenereerde pote (oorblyfsels van vroeëre pote). Enkele spesies het slegs voorpote, en 'n aantal groepe is totaal pootloos. Sulke akkedisse kan maklik met slange verwar word.

Die liggame van verskillende spesies kan drasties van kleur en aanpassings verskil. 'n Aantal akkedisse het uitsteeksels soos dorings, kamme, horinkies, krae of vleuels. Die verkleurmannetjies het, as voorbeeld, 'n sterk sywaarts afgeplatte liggaam met verskeie kenmerkende aanpassings.

Selfs die lewenswyse van akkedisse is hoogs gespesialiseerd. Geitjies, byvoorbeeld, is gewoonlik in die nag aktief en leef in bome, terwyl die egte akkedisse bedags aktief is en op die grond lewe. Daar is egter uitsonderings, soos daglewende geitjies en klimmende egte akkedisse.

Akkedisse is koudbloedig en lê graag in die son om warm te word. Hulle kan baie vinnig beweeg, wat hulle help om doeltreffend te jag en vir gevaar te vlug. Hulle vreet oorwegend insekte en ander geleedpotiges, groter spesies eet soms gewerweldes of selfs plante. Hulle is belangrik vir die mens omdat hulle plaagdiere, soos huiskrieke, sprinkane en kakkerlakke, vreet.

Van die meer bekende families akkedisse is: geitjies, verkleurmannetjies, koggelmanders, likkewane, pootlose akkedisse en iguana's.

• Wiki Afrikaans  Wiki Commons het meer media in die kategorie Akkedis.
• Wiki Afrikaans  Wikispecies het meer inligting verwant aan Akkedis

  Hierdie artikel is ’n saadjie. Voel vry om Wikipedia te help deur dit uit te brei.