Zombie

Hierdie mitologiese skepsel het sy oorsprong in die folklore van Afrika en die Karibiese eilande. Die siel van ‘n mens kan sy liggaam soos gewoonweg by afsterwe verlaat, maar kon ook deur priesters en sjamane deur middel van toorkrag uit ‘n lewende persoon verwyder word. In laasgenoemde geval kan Ghede, die god van die dood in die Voodoo-geloof, so ‘n persoon weer laat herlewe. So ‘n persoon is dan na sy opwekking ‘n slaaf.

Die towernaar (die priester of sjamaan) het oor ‘n poeier beskik wat by inname ‘n verlammende uitwerking gehad het en tot hallusinasies en ‘n beswyming, die skyndood, gelei het waarvan die slagoffer later liggaamlik herstel het. Hierdie poeier is saamgestel uit die verlammende gif tetrotoksine verkry van die blaasoppe (tetraodontidae), die giftige stinkblaar (Datura stramonium) en die gif bufotoksine van die padda Bufo marinus.

As ‘n persoon in hierdie situasie is, lyk dit of hy geestelik afwesig is en sy omgewing nie goed waarneem nie. Hy toon geen emosies nie. Verder reageer hy nie op sy eie naam en vrae nie. So ‘n persoon het dikwels ‘n stadige skuifelstappie. Dikwels lyk hy maer en is sy oë opvallend wit. Daarom word gesê dat ‘n zombie halfdood is.

Die woord zombie word sedert die 1920’s gebruik vir mense wat swaapagtig en onnosel voorkom en ‘n gebrek aan energie, geesdrif en inspirasie toon. Sedertdien het die woord zombie sy weg na die letterkunde gevind en word dit in boeke en films vir vermaak gebruik. Nou word allerlei onwaarskynlike en soms bonatuurlike eienskappe aan ‘n zombie toegeskryf.

• Hendrickson, Robert: The encyclopedia of word and phrase origins. Londen: MacMillan, 1987. ISBN 0-333-46089-8
• van Reeth, Adelaïde: Ensiklopedie van die mitologie. Kaapstad: Vlaeberg, 1994. ISBN 0-947461-57-4