Wynbou In Duitsland

Die Duitse wynboubedryf met sy sowat 80 000 wynboere produseer jaarliks 9 miljoen hektoliter wyn vir die plaaslike en uitvoermarkte soos die Verenigde Koninkryk, die Verenigde State en Nederland.

Kenmerkend is die groot aantal wingerdsoorte wat 'n verskeidenheid wyne oplewer, waarvan 63 persent wit- en 37 persent rooiwyn. Riesling is die bekendste Duitse wyn – die edele witwyn word dikwels met die Duitse wynkultuur vereenselwig en beslaan 21 persent van die wingerdoppervlakte. Ander bekende druiwesoorte sluit Müller-Thurgau, Kerner (of Silvaner), Spätburgunder en Dornfelder (of Regent) in. Daar is altesaam meer as 140 druiwesoorte.

Die grootste en bekendste Duitse wynbougebiede is Rynhesse, Palts en Baden. Daarnaas word beduidende hoeveelhede wyn ook in streke soos Ahr, Franke, die Hessiese Bergstraat (Hessische Bergstraße), die Middelryn, Mosel-Saar-Ruwer, Nahe, Rheingau, Saale-Unstrut, Sakse en Württemberg verbou.

Die koel klimaat met sy gematigde temperature en groot hoeveelhede sonstraling lewer saam met die mineraliese grond oorwegend prikkelende, vrugtige witwyne met 'n vars suur op. Die wye spektrum rooiwyne, met Spätburgunder as belangrikste soort, strek van droog tot edelsoet.

Duitse wyne word in vier kategorieë geklassifiseer waarby ook die gewes, wynboustreek en ligging van wingerde aangedui word: Prädikatswein, ("eersterangse gehaltewyn"), Qualitätswein mit Anbaugebiet (Q.b.A., "gehaltewyn uit 'n bepaalde wynboustreek"), Landwein ("landwyn") en Tafelwein ("tafelwyn"). Prädikatsweine word verder verdeel in Kabinett, Spätlese, Auslese, Beerenauslese, Trockenbeerenauslese en Eiswein ("yswyn").

Keltiese en Romeinse tydperk

Die Kelte in Gallië en Germanië het al hul eie wyn verbou, alhoewel hulle ook groot hoeveelhede wyn uit die Middellandse Seegebied ingevoer het. Toe die Romeine Gallië in 50 v.C. verower en by hul ryk ingelyf het, was die tegnologie van wingerd- en wynbou daar al hoogs ontwikkeld. Dit is vervolgens ook in die Germaanse gebiede oos van die Ryn ingevoer – dit was immers makliker om die groot hoeveelhede wyn, wat in die Romeinsverowerde gebiede van Germanië gedrink is, plaaslik te verbou as om hulle in amfore oor die Alpe te vervoer.

Argeologiese opgrawings in die gebied van Xanten het die bewys gelewer dat wyn destyds selfs in die Nederrynstreek verbou is, terwyl Probus, wat ook as die "Romeinse wynkeiser" bekend gestaan het, ook wynbou-aktiwiteite langs die Ryn se linkeroewer, in Baden-Württemberg en in die Palts bevorder het. Die Germaanse wyne het al duidelik van hul Romeinse eweknieë verskil – hulle was ligter en ook deur 'n groter verskeidenheid smake en aromas gekenmerk. Eers in die tydperk van die groot volksverhuisings sowat 300 jaar later het die wynbou in Germanië agteruit gegaan en in baie gebiede selfs in vergetelheid geraak.

Die Middeleeue

 

Eers Karel die Grote het die wynboubedryf nuwe lewe ingeblaas. Terwyl die wingerdoppervlakte beduidend uitgebrei is, het die kloosters die tegnologie van wynbou stelselmatig ontwikkel en sodoende 'n nuwe bloeityd vir wynbou in Duitsland ingelui. Die klooster Eberbach in die Rheingaustreek was die grootste Middeleeuse wynplaas in die land wat naas 300 hektaar se wynberge en 200 filiale ook oor drie wynvervoerskepe en 'n groot wynvat met 'n kapasiteit van 71 000 liter beskik het.

Ná die opsplitsing van die Frankiese Ryk het die wynboubedryf tydens die heerskappy van die Ottoniese dinastie ook na Sentraal-Duitsland uitgebrei. Die totale wingerdoppervlakte van Duitsland het destyds met meer as 300 000 hektaar sy grootste uitbreiding ooit beleef en was ongeveer drie keer so groot soos vandag.

Die moderne tydperk

In die vroeë moderne tydperk het die handelsaktiwiteite van die Hanseverbond die invoer van wyne uit suidelike lande bevorder, tog het die verwoestings van die Dertigjarige Oorlog tussen 1618 en 1648 tot 'n grootskaalse agteruitgang van die wynboubedryf gelei. In talle voormalige wynbougebiede soos Beiere, Noord-, Oos- en Sentraal-Duitsland het die bedryf volledig tot stilstand gekom. Herhaalde misoeste, taai mededinging van ander dranke soos bier en hoë belastings en ander heffings het die totale wingerdoppervlakte steeds verder laat krimp.

Met Napoleon Bonaparte se verowering van die Duitse gebiede wes van Ryn en sy beleid van sekularisasie is wingerde in besit van die kerk geprivatiseer, en die nuwe eienaars het hulle veral op die verbouing van druiwe vir gehaltewyn toegespits. Wyne uit die Ryn- en Moselgebied het steeds meer gewild geraak en is ook na die buiteland – onder meer Engeland, Boheme en Rusland – uitgevoer. Duitse witwyne het boaan die destydse pryslyste en wynkaarte gepryk.

Maar toe die Noord-Amerikaanse druifluis omstreeks 1860 na die Europese wingerde oorgewaai het, is die hele bedryf bedreig. Net danksy die moderne wynwetenskap is 'n oplossing gevind: Noord-Amerikaanse wingerdwortels, wat teen die druifluis bestand was, is ingespan om gesonde wingerde te kweek. Teen die laat 19de eeu is die samewerking tussen wynwetenskaplikes en wynboere versterk, en danksy moderne navorsingmetodes het wynbou en wynkelders 'n dinamiese groei getoon.

Tot vandag toe blink Duitse wynboere met ligte en filigrane wynsoorte uit wat vanweë die plaaslike klimaatstoestande en grond op internasionale vlak ongeëwenaar is, en Duitse wynwetenskaplikes en wynbouingenieurs is orals ter wêreld by die ontwikkeling van plaaslike wynboubedrywe betrokke.

• Wiki Afrikaans  Wiki Commons het meer media in die kategorie Wynbou in Duitsland.