Terracottaleër: Versameling antieke Sjinese militêre standbeelde

Dit is ’n vorm van begrafniskuns wat in 210 tot 209 v.C. saam met die keiser begrawe is om hom in die hiernamaals te beskerm.

Terracottaleër
’n Deel van die leër.
Name (taalvariante)
Tradisionele Chinees	兵馬俑
Vereenvoudigde Chinees	兵马俑
Pinyin	Bīngmǎyǒng

Mausoleum van die Eerste Qin-keiser*
Unesco-wêrelderfenisterrein
Terracottaleër Posisie van die Mausoleum van die Eerste Qin-keiser in China
Koördinate: 35°36′N 108°24′O / 35.600°N 108.400°O / 35.600; 108.400 108°24′O / 35.600°N 108.400°O / 35.600; 108.400
Lande	Volksrepubliek China
Tipe	Kultureel
Kriteria	i, iii, iv, vi
Verwysings	441
Streek†	Shaanxi
Inskripsiegeskiedenis
Inskripsie	1987  (11de Sessie)
* Naam soos dit in die Wêrelderfenislys verskyn. † Streek soos deur Unesco geklassifiseer.

Die figure is in 1974 deur plaaslike boere in Xi'an, in die provinsie Shaanxi, ontdek. Hulle wissel in hoogte volgens hul rol – die hoogstes is die generaals. Die figure sluit soldate, strydwaens en perde in. Volgens ramings in 2007 bevat die drie putte met die Terracottaleër meer as 8 000 soldate, 130 strydwaens en 670 perde. Die meeste is nog in die Qin Shi Huang-mausoleum begrawe. Ander, niemilitêre beelde is in ander putte ontdek; dit sluit hofamptenare, akrobate, atlete en musikante in.

Die bou van die graftome is deur die historikus Sima Qian (145-90 v.C.) beskryf in sy bekendste werk, Shiji, wat ’n eeu ná die voltooiing van die mausoleum geskryf is. Werk daaraan het begin in 246 v.C., kort nadat keiser Qin (toe 13 jaar oud) die troon bestyg het, en 700 000 werkers het eindelik aan die projek gewerk. Die geograaf Li Daoyuan het ses eeue ná die keiser se dood in Shui Jing Zhu geskryf Berg Li is ’n goeie ligging vanweë sy gunstige geologie. Daar is talle jademyne; die noordekant is ryk aan goud en die suidekant ryk aan jade. Dit is glo hoekom die keiser, wat bewus was van sy goeie reputasie, gekies het om daar begrawe te word. Sima Qian het geskryf die keiser is begrawe saam met paleise, torings, amptenare, waardevolle artefakte en wonderbaarlike voorwerpe. Geen melding word egter van die terracottabeelde gemaak nie.

Latere historiese geskrifte noem die moontlikheid dat die grafkelder geplunder is deur Xiang Yu, ’n aanspraakmaker op die troon ná die eerste keiser se dood. Daar is egter geen aanduidings van ’n plundery nie.

Ontdekking

 

Die Terracottaleër is op 29 Maart 1974 deur boere ontdek terwyl hulle ’n put sowat 1,5 km oos van die grafkelder gegrawe het, in ’n streek wat vol ondergrondse fonteine en waterweë is. Eeue lank al was daar berigte van stukkies terracottabeelde en fragmente van die Qin-nekropolis wat in die omgewing gevind is. Hierdie ontdekking het Chinese argeoloë dus aangespoor om ondersoek in te stel, en so is die beelde ontdek.

’n Museumkompleks is intussen oor die gebied gebou, met die grootste put wat in ’n groot struktuur gehuisves word.

Die leër is deel van ’n veel groter nekropolis. Met radarondersoeke is vasgestel dat die gebied omtrent 98 km² groot is. Die nekropolis is gebou as ’n mikrokosmos van die keiser se paleis en dek ’n groot gebied om die heuwel waarin die grafkelder is aan die voet van Berg Li. Dit is in die vorm van ’n piramideagtige struktuur, en word omring deur twee sterk mure met ingange. Die nekropolis bestaan uit verskeie kantore, sale, perdestalle en ander strukture, sowel as ’n keiserlike park om die heuwel. Die soldate staan wag aan die oostekant van die grafkelder. Tot 5 m rooi, sanderige grond het in die twee millenniums van die grafkelder se bestaan op die terrein versamel.

Dit lyk of die grafkelder lugdig verseël is. Dit word toe gehou, moontlik vanweë kommer oor die bewaring van die artefakte daarin. Ná die uitgrawing van die Terracottaleër het die geverfde oppervlak op van die beelde begin afdop en verbleik. Die vernis oor die verf kan binne sekondes omkrul as dit aan die droë lug van Xi'an blootgestel word en kan binne minute afdop.

Putte

 

Vier hoofputte van sowat 7 m diep is al uitgegrawe. Hulle is sowat 1,5 km oos van die grafheuwel geleë. Die soldate is so gerangskik dat dit lyk of hulle die grafkelder vanuit die ooste beskerm waar keiser Qin se verowerde state was.

Put 1

Put 1, wat 230 m lank en 62 m breed is, bevat die hoofleër van meer as 6 000 figure. Dit het 11 gange, waarvan die meeste breër as 3 m is. Hulle is uitgevoer met klein stene en het houtplafonne wat deur groot balke en stutte omhoog gehou word. Dié ontwerp is ook vir die grafkelders van adellikes gebruik. Die houtplafonne is met matte van riet en lae klei bedek om dit waterdig te hou. Daarna is nog grond bo-op geplaas om hulle sowat 2-3 m bo die omringende grondvlak te laat uitstaan.

Ander

Put 2 bevat kavallerie- en infanterie-eenhede sowel as strydwaens, en stel moontlik ’n militêre wag voor. Put 3 is die beheerpos, met offisiere met hoë range en ’n oorlogswa. Put 4 is leeg en is moontlik deur die bouers leeg gelos.

Sommige van die figure in Put 1 en 2 toon brandskade, terwyl oorblyfsels van gebrande dakbalke ook gekry is. Dit, tesame met die vermiste wapens, is al beskou as bewys van die beweerde plundery deur Xiang Yu en die daaropvolgende brandstigting. Daar word geglo dit het die dak laat instort, wat weer die leërfigure daaronder stukkend geval het. Die terracottafigure wat op die oomblik uitgestal word, is uit die fragmente opgebou.

Ander putte wat deel van die nekropolis is, is ook uitgegrawe. Hulle lê binne en buite die mure wat die grafheuwel omring. Hulle bevat bronswaens; terracottafigure van vermaakkunstenaars soos akrobate en van amptenare; klipwapenrustings; grafte van perde, seldsame diere en werkers; en kraanvoëls en eende van brons in wat ’n ondergrondse park voorstel.

 

Soorte en voorkoms

Die terracottafigure is lewensgroot. Hul hoogte, uniforms en haarstyle verskil volgens hul rang. Dit lyk of elke figuur ’n unieke gesig het; geleerdes het egter 10 basiese gesigsvorms geïdentifiseer. Die figure beeld die volgende uit: gepantserde soldate, ongepantserde infanteriesoldate, perderuiters met pildooshoedjies, strydwadrywers met helms en beter pantserbeskerming, wadrywers met spiese, knielende boogskutters met pantseruitrusting, ongepantserde boogskutters wat staan, en generaals en ander offisiere met laer range. Daar is egter afwisseling in die uniforms: Sommige dra byvoorbeeld skeenskutte en ander nie; sommige het lang- en ander kortbroeke aan; en hul pantseruitrustings verskil na gelang van hul rang, funksie en posisie in die formasie.

 

Die figure is aanvanklik in helder kleure geverf: pienk, rooi, groen, blou, swart, bruin, wit en pers. Die kleurafwerking en individuele gesigsvorms sou hulle ’n realistiese voorkoms gegee het. Die meeste van die verf het egter mettertyd afgedop en verbleik.

Sommige geleerdes meen daar is dalk ’n Hellenistiese invloed te bespeur vanweë die gebrek aan lewensgroot en realistiese beelde voor die Qin-dinastie. Volgens hulle is die moontlike Griekse invloed veral sigbaar in sommige figure, soos dié van die akrobate, en in die tegniek wat vir die maak van die bronsbeelde gebruik is. Chinese geleerdes skiet egter dié idee af omdat daar geen bewys is van kontak tussen die antieke Grieke en die Chinese bouers van die grafkelder nie.

Vervaardiging

Die terracottafigure is deur regeringswerkers en plaaslike vakmanne in werkwinkels gemaak van plaaslike materiale. Die koppe, arms, bene en torso's is apart gemaak en daarna aanmekaargeplak. Ná voltooiing is die figure in die putte geplaas in presiese militêre formasies volgens rang en funksie.

Die gesigte is met gietvorms gemaak; daar was minstens 10 gietvorms vir die gesigte. Klei is agterna gebruik om die gesigsuitdrukkings op elke gesig uniek te maak. In dié tyd van streng keiserlike beheer is van elke werkwinkel verwag om sy naam aan te bring op die voorwerpe wat hy maak ter wille van gehaltebeheer. Dit het moderne historici gehelp om te bepaal watter werkwinkels se plig dit was om teëls en ander alledaagse voorwerpe vir die Terracottaleër te maak.

Wapens

 

Die meeste figure sou regte wapens gehad het om hulle meer realisties te laat lyk. Die meeste van die wapens is egter gesteel of het vergaan. Tog is baie wapens soos swaarde, spiese, lanse, byle, skilde, boë en pylpunte in die putte gekry. Meer as 40 000 bronswapenitems is ontdek, veral pylkoppe. Bronsswaarde en -dolke is ook gevind.

 

 

Klipwapenrusting in die Nasionale Geografiemuseum.

Van die wapens, soos die swaarde, was skerp en is bedek met ’n laag van 10-15 mikrometer chroomdioksied, wat hulle 2 000 jaar teen roes sou beskerm het. Van hulle het datums op van tussen 245 en 228 v.C., wat daarop dui dat hulle as wapens gebruik is voordat hulle begrawe is.

’n Belangrike element van die leër is die strydwa, waarvan vier soorte ontdek is. In gevegte het pare waens voor infanterie-eenhede gery. Die belangrikste wapen van die drywers was die ge, of dolk-byl, ’n L-vormige bronslem wat aan ’n lang skag gemonteer was en gebruik is om na die vyand te kap. Die infanteriesoldate het ook ’n ge gehad wat aan korter skagte gemonteer was, asook hellebaarde (gevegsbyle), spiese en lanse. Vir gevegte op ’n kort afstand het beide strydwadrywers en infanteriesoldate reguit swaarde gehad waarvan albei kante skerp was. Die boogskutters het boë met gesofistikeerde meganismes gehad wat pyle verder as 800 m kon skiet.

 

 

Twee van "Die Akrobate".

Uitgrawings in 1999 in een van die putte het 'n reeks terracottabeelde onthul wat "Die Akrobate" genoem word. Dit toon 'n begrip van die menslike anatomie.

Die oorspronklike doel van die beelde is onseker, maar hulle word as óf akrobate of dansers beskou. Daar is baie minder van hulle as soldate: dalk 'n paar dosyn.

Dié figure is lewendiger en minder stereotiep as die soldate, veral as gevolg van hulle houdings.Sommige is skraal, terwyl ander baie swaar is. Baie van hulle voer lyf- of handbewegings uit.

’n Versameling van 120 voorwerpe uit die mausoleum en 12 terracottasoldate is van 13 September 2007 tot April 2008 in die Britse Museum in Londen vertoon as deel van ’n spesiale uitstalling. Dit het meegebring dat 2008 die museum se suksesvolste jaar nog was en dat die museum tussen 2007 en 2008 Brittanje se grootste kulturele attraksie was. Dit het die meeste besoekers gelok sedert die Toetankamen-uitstalling van 1972. Daar is berig dat die 400 000 vooraf betaalde kaartjies so gou uitverkoop is dat die museum sy openingsure tot middernag verleng het. Desondanks moes baie besoekers weggewys word. Op die dag waarop die Chinese Nuwejaar gevier is, was daar so ’n toeloop dat die museum sy deure moes sluit.

In 2004 is soldate en ander voorwerpe in die Forum de Barcelona in Barcelona uitgestal. Dit was hul suksesvolste uitstalling nog. Dieselfde uitstalling was daarna in die Fundación Canal de Isabel II in Madrid, en dit was ook hul mees geslaagde uitstalling.

Ander plekke waar dit ’n ongekende getal besoekers gelok het, is verskeie stede in Noord-Amerika, Toronto Swede, en Turyn en Milaan in Italië.

•  
  Rye soldate.
•  
  Nabyskoot van die kop van ’n boogskutter.
•  
  Die gesigte van die soldate verskil van mekaar.
•  
  ’n Ruiter en sy perd.
•  
  Rye infanteriesoldate.
•  
  Die figure was aanvanklik geverf.
•  
  ’n Bronsstrydwa vir die keiser.
•  
  ’n Terracottaperd en twee soldate.
•  
  Nabyskoot van ’n boogskutter se kop met bykomstighede.
•  
  Van die oorspronklike kleure van die soldate.

• Unesco se beskrywing van die mausoleum
• Emperor Qinshihuang's Mausoleum Site Museum (amptelike webtuiste)
• People's Daily-artikel oor die Terracottaleër
• OSGFilms Video-artikel: Terracotta Warriors at Discovery Times Square
• The Necropolis of the First Emperor of Qin Uittreksels uit 'n lesing
• China's Terracotta Warriors Dokumentêr
• Wiki Afrikaans  Wiki Commons het meer media in die kategorie Terracottaleër.
•   Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wiki