Suid-Soedan

Die hoofstad en grootste stad is Joeba, hoewel die regering 'n nuwe hoofstad beplan. Suid-Soedan het 'n bevolking van 8 260 490 in 2008 gehad en beslaan 'n oppervlakte van 619 745 km².

Republiek Suid-Soedan

• Republic of South Sudan  (Engels)

• Jamhuri ya Sudan Kusini  (Swahili)

Vlag Wapen
Nasionale leuse: Justice, Liberty, Prosperity (Engels vir: "Geregtigheid, Vryheid, Voorspoed")
Volkslied: South Sudan Oyee!
Hoofstad	Joeba 4°51′N 31°36′O / 4.850°N 31.600°O / 4.850; 31.600
Grootste stad	Joeba
Amptelike tale	Engels en Swahili
Regering • President • Adjunkpresident • Eerste adjunkpresident	Federale presidensiële grondwetlike republiek Salva Kiir Mayardit James Wani Igga Taban Deng Gai
Onafhanklikheid • Ontbinding van die Anglo-Egiptiese Soedan • Omvattende vredesooreenkoms • Outonomie • Onafhanklikheid en grondwet	van Soedan 31 Desember 1955 6 Januarie 2005 9 Julie 2005 9 Julie 2011
Oppervlakte  - Totaal    - Water (%)	619 745 km2  (41ste) 239 285 myl2 feitlik niks
Bevolking  - 2016-skatting  - 2008-sensus  - Digtheid	12 230 730 (94ste) 8 260 490 (omstrede) 13,33 / km2 (214de) 34,52 / myl2
BBP (KKP)  - Totaal  - Per capita	2020-skatting $12,176 miljard $884
BBP (nominaal)  - Totaal  - Per capita	2020-skatting $4,177 miljard $303
MOI (2018)	0,413 (186ste)  –  laag
Gini (2009)	46,3 –  medium
Geldeenheid	Pond (SSP)
Tydsone  - Somertyd	OAT (UTC+3) nie toegepas nie (UTC+3)
Internet-TLD	.ssa
Skakelkode	+211
a. Geregistreer, maar nog nie in werking nie.

Suid-Soedan het op 9 Julie 2011 as gevolg van 'n positiewe referendum sy onafhanklikheid van Soedan verklaar en is sedertdien die wêreld se jongste onafhanklike land. Kort daarna het egter nuwe etniese geweld uitgebreek wat in 2013 tot 'n burgeroorlog ontwikkel het. Suid-Soedan word algemeen as 'n mislukte staat beskou. Die Suid-Soedanese regering is tans op soek vir 'n nuwe stad wat as hoofstad kan dien, waarvan Ramciel die gunsteling is. Dit word egter deur die voortdurende Suid-Soedanese burgeroorlog bemoeilik.

Suid-Soedan se geografie word veral deur die Wit Nyl wat dié land van suid na noord deurvloei en saam met die Blou Nyl een die Nylrivier se twee hooftakke vorm. Die hoofstad Joeba is weerskante die Wit Nyl geleë en noord van dié stad begin die Wit Nyl die Sudd vorm, een van die wêreld se grootste vleilande en die grootste binnedelta in Afrika.

 

 

Tussen 1972 en 1983 en van 2005 tot 2011 was Suid-Soedan 'n outonome gebied in Soedan. Daar was twee burgeroorloë tussen Noord- en Suid-Soedan: Die eerste Soedannese burgeroorlog vanaf 1955 tot 1972 en die tweede Soedannese burgeroorlog vanaf 1983 tot 2005. Die konflik is die oudste in die geskiedenis van Afrika. Tussen 9 Januarie en 15 Januarie 2011 is 'n referendum om die onafhanklikheid van Suid-Soedan gehou, waarin 99 persent van die stemgeregtigdes vir die onafhanklikheid van Suid-Soedan gestem het. Op 9 Julie 2011 het Suid-Soedan die 54ste onafhanklike land van Afrika geword en sedert 14 Julie 2011 is Suid-Soedan die 193ste lidland van die Verenigde Nasies. Op 27 Julie 2011 het Suid-Soedan as 54ste lidstaat by die Afrika-unie aangesluit. Daarbenewens is Suid-Soedan 'n kandidaatland van beide die Arabiese Liga en die Britse Statebond.

Suid-Soedan het 'n diverse bevolking met baie etniese groepe en taalfamilies. Volgens die Verenigde Nasies se 2016-skatting het die land 'n bevolking van sowat 12 miljoen gehad. Die hoofstad en grootste stad is Joeba weerskante die Wit Nyl, gevolg deur Wau. Ander nedersettings sluit in Rokon en Yei.

Etniese groepe

Volgens die 2011-skatting bly sowat 4,6 miljoen Dinka in Suid-Soedan, amper 35,8% van die totale bevolking en die grootste etniese groep in dié land. Die naasgrootste etniese groep is die Nuer met sowat 3 miljoen of 15,6% van die bevolking.

Tale

Suid-Soedan se amptelike taal is Engels, hoewel die 60 inheemse tale amptelike erkenning geniet. Van die tale in Suid-Soedan is veral Nilo-Sahariese tale wat verder in verskeie takke verdeel word. Die belangrikste taal is Dinka wat deur amper 1,4 miljoen mense gebesig word, gevolg deur die nou verwante Nuer met byna 900 000 moedertaalsprekers.

Arabies was voorheen 'n amptelike taal in Suid-Soedan, maar is deur die regering geskrap. Suid-Soedan se Arabiese dialek staan bekend as Joeba-Arabies en is 'n lingua franca in dié land.

Die Suid-Soedanese regering het van Swahili die tweede amptelike taal, ná Engels, gemaak om sy betrekkinge met die Oos-Afrikaanse lande, waar Swahili 'n amptelike taal is, te verdiep. Suid-Soedan het Tanzaniese onderwysers genooi om Swahili-lesse in Suid-Soedanese skole aan te bied.

Godsdiens

Die meeste Suid-Soedanese is Christene (60,5%), veral Rooms-Katolieke, gevolg deur Tradisionele Afrika-godsdienste (32,9%), Moslems (6,2%) en ander (0,4%).

Deelstate vanaf 2011 tot 2015

 

Met onafhanklikheidswording in 2011 het Suid-Soedan tot in 2015 uit tien deelstate bestaan:

Deelstate vanaf 2015 tot 2020

 

 

In 2015 is 28 nuwe deelstate gestig en in 2017 is vier deelstate nuutgestig, waarna Suid-Soedan uit 32 deelstate bestaan het. Uit Eastern Nile is in 2017 die nuwe deelstate Northern Upper Nile met die hoofstad Renk en Central Upper Nile met die hoofstad Malakal afgestig. Dele van Latjoor is as Maiwut met die hoofstad Maiwut afgestig en van Gbudwe is die deelstaat Tumbura met die hoofstad Tumbura afgestig.

Nuwe deelstate en gebiede sedert 2020

 

Sedert die ondertekening van 'n vredesooreenkoms op 22 Februarie 2020 word Suid-Soedan in tien deelstate en gebiede onderverdeel.

Vlag	Deelstaat	Hoofstad	Bevolking (2010)	Oppervlakte (km²)	Digtheid (/km²)	Streek
	Noord-Bahr el Ghazal	Aweil	820 834	30 543,30	26,87	Bahr el Ghazal
	Wes-Bahr el Ghazal	Wau	358 692	91 075,95	3,94	Bahr el Ghazal
	Lakes	Rumbek	782 504	43 595,08	17,95	Bahr el Ghazal
	Warrap	Kuajok	1 044 217	45 567,24	22,92	Bahr el Ghazal
	Wes-Equatoria	Yambio	658 863	79 342,66	8,30	Equatoria
	Sentraal-Equatoria	Juba	1 193 130	43 033,00	27,73	Equatoria
	Oos-Equatoria	Torit	962 719	73 472,01	13,10	Equatoria
	Jonglei	Bor	1 228 824	80 926,00	n.v.t.	Greater Upper Nile
	Unity	Bentiu	399 105	n.v.t.	n.v.t.	Greater Upper Nile
	Upper Nile	Malakal	1 013 629	77 283,42	13,12	Greater Upper Nile
	Abyei Area	Abyei	124 390	10 546,00	n.v.t.	Bahr el Ghazal
	Pibor Area	Pibor	214 676	41 962,00	n.v.t.	Greater Upper Nile
	Ruweng Area	Pariang	246 360	n.v.t.	n.v.t.	Greater Upper Nile

• (en) Biel, Melha Rout (2007). South Sudan after the Comprehensive Peace Agreement. Jena: Netzbandt Verlag. ISBN 978-3-937884-01-1.
• (en) Tvedt, Terje (2004). South Sudan. An Annotated Bibliography. (2 vols) (2nd uitg.). London/New York: IB Tauris. ISBN 1-86064-987-4.
• (en) "South Sudan". Encyclopædia Britannica. Besoek op 29 Oktober 2020.

• (en) Toerisme-inligting oor Suid-Soedan op Wikivoyage
• (en) Suid-Soedanese regering
• (en) Regering van Suid-Soedan – Missie van die VN en die VSA
• (en) Regering van Suid-Soedan – Missie van die VK Geargiveer 2 Februarie 2011 op Wayback Machine
• (en) Amptelike webwerf van die Soedannese Volksbevrydingsbeweging