Suid-Ndebele
Suid-Ndebele (meestal net Ndebele in Suid-Afrika, ook isiNdebele in Ndebele) is 'n taal in die Nguni-taalfamilie.
- Hierdie artikel handel oor die Suid-Ndebeletaal. Vir die etniese groep van Suider-Afrika, sien Ndebeles.
Dit is 'n amptelike taal van Suid-Afrika waar dit deur ongeveer 1 090 000 mense as moedertaal gepraat word (2011-sensus), hoofsaaklik in Mpumalanga, Gauteng, Noordwes en die Limpopoprovinsie.
| Suid-Ndebele isiNdebele | ||
|---|---|---|
| Gepraat in: |  Suid-Afrika | |
| Gebied: | Mpumalanga, Limpopo, Gauteng, Noordwes | |
| Totale sprekers: | 1,1 miljoen (moedertaal, 2011) 1,4 miljoen (tweede taal in Suid-Afrika, 2002) | |
| Taalfamilie: | Niger-Kongo Atlanties-Kongo Volta-Kongo Benue-Kongo Bantoïed Suidelike Bantoïed Bantoetale Suidelike Bantoetale Nguni Suid-Ndebele | |
| Skrifstelsel: | Latynse alfabet | |
| Amptelike status | ||
| Amptelike taal in: | Suid-Afrika | |
| Gereguleer deur: | Pan-Suid-Afrikaanse Taalraad | |
| Taalkodes | ||
| ISO 639-1: | nr | |
| ISO 639-2: | nbl | |
| ISO 639-3: | nbl | |
| Nota: Hierdie bladsy kan IFA fonetiese simbole in Unicode bevat. | ||
Suid-Ndebele is baie nou verband aan Swazi. In Suid-Afrika is daar dialektiese verskille tussen die taal in die noorde en die suide van die ou Transvaal, bv. in Noord-Transvaalse Ndebele word die taal Nrebele genoem, en daar is verdere dialektiese verskille tussen Suid- en Noord-Ndebele. Die laasgenoemde staan ook bekend as Matabele, is nader verwant aan Zoeloe en word in Suid-Afrika, Zimbabwe en Botswana gepraat.
In die onlangse geskiedenis word Suid-Ndebele erg gemarginaliseer: tot en met die stigting van die Ndebele Bantoestan, KwaNdebele, was mense ontmoedig om die taal in die openbaar te gebruik. Meeste sprekers verkies om Zoeloe te praat, grootliks te danke daaraan dat laasgenoemde taal in skole aangebied word. Deesdae vaar die taal beter, en geniet beter beskerming omrede sy status as amptelike taal in Suid-Afrika.
Woorde
Algemene woorde en frases:
| Afrikaans | isiNdebele |
|---|---|
| Welkom | Siyaalemukela |
| Dankie | Ngiyathokoza |
| Goeiedag / Hallo | Lotjhani |
| Totsiens | Usale kuhle (bly wel) / Uhambe kuhle (gaan wel) |
| Rook verbode | Akubhenywa |
| Geen ingang | Akungenwa |
| Pasop vir die trap | Tjheja la ugadanga khona |
| Pasop! | Yelela! |
| Veels geluk met jou verjaarsdag | Ilanga elimnandi lamabeletho |
| Seisoengroete | Izilokotho Ezihle Zamaholdeni |
| Geseënde Kersfees | Ukresimusi omnandi |
| Geseënde Kersfees en voorspoedige Nuwejaar | Ukresimusi omnandi nonyaka omutjha omuhle |
Sien ook
Verwysings
Eksterne skakels en bronne
| Wiki Commons bevat media in verband met Southern Ndebele language. |
| Sien Suid-Ndebele in Wiktionary, die vrye woordeboek. |
Taalhulpmiddels
- Vry en gratis Suid-Ndebele speltoetser vir OpenOffice, Mozilla Firefox en Mozilla Thunderbird Geargiveer 9 Februarie 2007 op Wayback Machine
Sagteware in Suid-Ndebele
- Mozilla Firefox Geargiveer 3 Oktober 2006 op Wayback Machine - webblaaier
- Mozilla Thunderbird Geargiveer 3 Oktober 2006 op Wayback Machine - e-posprogram
- OpenOffice.org Geargiveer 3 Oktober 2006 op Wayback Machine - kantoorsuite
- Translate.org.za Geargiveer 28 Junie 2007 op Wayback Machine - 'n Projek om vrye en oopbronsagteware in Suid-Ndebele en ander Suid-Afrikaanse tale te vertaal
- Pootle[dooie skakel] - aanlyn vertaling van Suid-Ndebele oopbronsagteware
 | Hierdie artikel oor 'n taal, taalgroep of taalfamilie is slegs 'n saadjie. Jy kan help deur dit uit te brei. |
This article uses material from the Wikipedia Afrikaans article Suid-Ndebele, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Inhoud is onderhewig aan CC BY-SA 4.0, tensy anders vermeld. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Afrikaans (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.