Salomo

Hy het op haar aandrang die troonopvolger van Dawid geword. Salomo het volgens Bybelse geskrifte van ongeveer 970 v.C. tot 930 v.C. geregeer en het ook volgens die Hebreeuse Bybel die eerste Joodse Tempel gebou.

Salomo
Koning van Israel
Salomo praat reg, 1617-skildery deur Peter Paul Rubens (1577–1640)
Dinastie	Huis van Dawid
Bewind	ca. 970–931 v.C.
Gebore	ca. 990 v.C.
	Jerusalem
Gesterf	ca. 931 v.C.
	Jerusalem
	Jerusalem
Voorganger	Dawid
	Rehabeam
Opvolger	Rehabeam
Gade	Naamah, 'n farao se dogter 700 vrouens van koninklike geboorte en 300 byvroue
Vader	Dawid
Moeder	Batseba

 

 

Salomo (wat ook in Arabies as Süleyman bekend staan) was bekend vanweë sy wysheid wat onder meer blyk uit sy regverdige uitsprake – byvoorbeeld die beroemde oordeel van Salomo soos beskryf in 1 Konings 3 vers 16-28. Die Bybelboeke Prediker en Spreuke wat as die wysheidsliteratuur bekend staan asook Hooglied word tradisioneel beskou as sou dit deur Salomo geskryf gewees het, al word dit baie aangeneem dat die boeke eers later iewers tussen die 2de en 3de eeu v.C. saamgestel is uit verskillende geskrifte wat in omloop was. Dit is moontlik dat van die geskrifte oorspronklik van Salomo gewees het maar dit is te betwyfel of sy naam aan die samestelling in sy geheel gekoppel kan word. Ook in die naburige beskawings van Antieke Egipte en Mesopotamië doen soortgelyke wysheidsgeskrifte die rondte. 'n Bekende Egiptiese bundel met wyse spreuke word aan die farao Ramses I toegeskryf.

Salomo het tydens Israel se ‘’Goue Eeu’’ geregeer. Die ryk van Israel het gestrek vanaf Oud-Egipte tot by die Eufraatrivier en die vanaf die see tot diep in die huidige Jordanië. Gedurende sy regering was daar geen oorlogsvoering nie en kon inwoners hul toewy aan winsgewende handel deur die vele handelsweë wat deur Israel en Jerusalem loop. Salomo het 'n handelsverbond met koning Hiram van Tirus gesluit en het materiaal en vaklui by hom verkry vir die oprig van 'n vloot aan die Rooisee. Salomo se skepe was na oorlewering by die skeepswerf te Eilat gestasioneer. Salomo het in samewerking met sy bondgenoot Hiram van Tirus daarna ook die skeepsvaart en handel op die Middellandse See en die Rooisee uitgebrei. Volgens legendes het baie Israeliete op reis gegaan as skeepsbemanning en as handelaars en hul gevestig op handelsposte in Tarsis, Libië, Etrurië en Ofir (moontlik die huidige Jemen).

Salomo het ook volgens die Bybel die eerste Joodse tempel opgerig. Sy vader Dawid sou hiermee begin het maar God het by monde van profeet Natan (II Samuel 7:5-7) hom nie die voorreg toegestaan nie. Salomo het geskoolde boumeesters, messelaars en kunstenaars onder sy eie bevolking gebruik maar daar was ook Fenisiese vakmanne gebruik.

Hy het ook by Hiram bekwame metaalwerkers gekry wat vir hom twee bronspilare, twee bronskapitele (suilhoof of versierde kop van die pilare), roosters met gevlegde kettingwerk, rye granate, 'n groot waterbak van gegote metaal op twaalf op twaalf bronsbeeste gemonteer, tien brons voetstukke met gekerfde reliëfwerk, tien brons waens met reliëfwerk daarop en verskeie waskomme (bakke).

Die beskrywing van die tempel self in die Bybel is redelik volledig sodat 'n mens 'n algemene indruk kan kry van die opset maar die presiese argitektoniese uitleg word vermis wat verskeie interpretasies moontlik maak.

Dit was Dawid se ideaal om 'n tempel vir die Here in Jerusalem te bou. Hy het die grond daarvoor aangekoop (die dorsvloer van Arauna op die berg Moria), kosbare boumateriaal bymekaar gemaak en 'n plan laat optrek. Maar omdat hy 'n man van geweld was, het die Here hom nie toegelaat om die tempel te bou nie. Sy seun Salomo, die man van vrede, sou dit doen. Salamo het dus 'n handelsooreenkoms met 'n ou vriend van sy vader, Hiram, die koning van Tirus, gesluit.

In ruil vir koring en olie sou Hiram aan Salomo waardevolle seder - en sipreshout vir die bou van die tempel lewer. Sewe jaar lank is daar gebou. Die klippe vir die prag-gebou is almal in die steengroewe klaar gekap om netjies te pas sodat daar op die tempelterrein self nooit die geluid van beitels of hamers gehoor is nie. Goud, marmer, kosbare hout en edelgesteentes is gebruik, en slegs die beste vakmanne en kunstenaars het aan die tempel gewerk.

Toe dit voltooi het Salamo self die gebed gedoen en die seën van die Here op die Huis afgesmeek. Vier eeue lank is die manjifieke gebou deur die Israeliete gebruik om God te dien en te eer, totdat dit in die jaar 587 v.C. deur Nebukadnésar verwoes is. Salamo het ook vir homself en sy groot hofhouding 'n paleis laat bou. Dertien jaar lank daar gewerk. Die groot handelsvloot wat hy met die hulp van Hiram se ervare seevaarders en skeepsbouers opgebou het, het na verre lande gevaar en met kosbare vragte ivoor en speserye en met eienaardige diere teruggekom.

Israel het 'n florerende in- en uitvoerhandel gedryf, maar Salomo het ook, hoewel hy in vrede met sy bure geleef het, 'n groot leërmag opgebou. In 1928 het 'n span wetenskaplikes by Megiddo in Palestina die oorblyfsels van wat waarskynlik die perdestalle van Agab was, opgegrawe. Salomo het ook 'n groot afdeling: strydwaens in gereedheid gehou. Berigte oor die wysheid en rykdom van Salomo het onder die naburige volke begin versprei, en ook die koningin van Skeba in die Suide van Arabië bereik. Met 'n groot karavaan kamele, belaai met speserye en kosbare geskenke van goud en edelgesteentes, het sy na Jerusalem gereis.

Sy was self ryk en knap, maar tog was sy heeltemal oorstelp deur Salomo se prag en praal - sy goue troon met die twaalf leeus, sy goue drinkservies, sy baie bediendes, sy weelderige lewenswyse oor die algemeen - en sy was net so getref deur sy wysheid. “Omdat die Here Israel vir ewig liefhet," het sy aan Salomo gesê, ”het Hy u as koning aangestel om reg en geregtigheid te doen." Maar Salomo, in al sy wysheid en glorie, het teen die einde van sy lewe twee groot foute begaan.

Hy het die wyse raad van sy vader Dawid om hom te hou aan die verordeninge van die Here en te wandel in Sy weë, vergeet. Hy het in sy ouderdom toegegee aan die wense van sy heidense vroue en vir hulle afgode en tempels laat bou. Hier het hy self ook die offers aan die goede gebring. Daarom het die Here vir hom gesê: “Ek sal sekerlik die koningskap van jou afskeur!” Die volk het ook swaar gekry onder die las wat Salamo se uitsapttige leefwyse op hulle gelê het en ontevrede begin word. Na veertig glorieryke jare van koningskap is Salamo dood en onmiddellik daarna het die ryk van Israel in twee geskeur en was daar weer broedertwis en oorlog. God se belofte aan Dawid het egter bly staan: eeue later is die ware Vredevors, Jesus Christus, uit die geslag van Dawid en Salamo gebore.

Spreuke behoort tot die wysheidliteratuur van die Ou Testament. Hierdie wysheid word uit die natuur en die ervaring geput, maar staan nie los van die ander dele van die Ou Testament, die wet en die profete nie. In die laaste instansie kom die wysheid van God en het dit dus 'n sedelike en godsdienstige strekking.

Hierdie boek, net soos Spreuke, behoort tot die wysheidliteratuur. Eerlik en openhartig spreek die skrywer sy diepe teleurstelling uit oor wat die aardse lewe bied. Hy twyfel egter nooit aan die bestaan en bestuur van God en Sy geregtigheid nie. Hy worstel met die Godsbestuur, wat dikwels vir hom ʼn raaisel is, maar daar is geen teken van ongeloof of verbittering nie.

Die nietigheid en tevergeefsheid van die lewe sonder God word sterk beklemtoon. Alle menslike pogings om geluk te vind, is tevergeefs. Die skrywer “weet dat dit goed sal gaan met die wat God vrees" en hy kom tot die gevolgtrekking: “Vrees God en hou Sy gebooie ...want God sal elke werk bring in die gerig wat kom oor al die verborge dinge, goed of sleg."

Hierdie liefdeslied handel in digterlike taal oor die natuurlike liefde tussen twee jong mense - Salomo en die Sulammitiese vrou. Die liefdeslewe word in sy volle reine werklikheid belig. Die lied het egter ook ʼn dieperliggende betekenis. Die bruidegom en bruid wys na Christus en Sy gemeente en die lied werp lig op die liefde tussen Christus en Sy gemeente, tussen die Lam en Sy Bruid.

• Lys van konings van Israel
• Lys van persone in die Bybel

• Die Bybel (1953-Vertaling)
• KENNIS, 1980, ISBN 0798108231, volume 1, bl. 194, 195
• Reinecker, Fritz: Lexikon zur Bibel. R. Brockhaus Verlag, Wuppertal 1981. ISBN 3-417-24528-1

• (en) "Solomon". Jewish Encyclopedia. Besoek op 23 Augustus 2019.
• (en) "Solomon". Encyclopædia Britannica. Besoek op 23 Augustus 2019.

	Profete van Islam, soos in die Koran genoem.
ʾĀdam Iederies Nūḥ Hüd Salih Ibrāhīm Loet Ismāʿīl Iṣḥāq Yāqub Yūsuf Ajjoeb آدم ادريس نوح هود صالح إبراهيم لوط اسمعيل اسحاق يعقوب يوسف أيوب Adam Henog Noag Eber Selag Abraham Lot Ismael Isak Jakob Josef Job Suayb Mūsa Haroen Dhoelkifl Dawud Süleyman Iljas Al-Yasa Yunus Zakarija Jahja ʿĪsā Mohammed شعيب موسى هارون ذو الكفل داود سليمان إلياس اليسع يونس زكريا يحيى عيسى   Jetro Moses Aäron Esegiël Dawid Salomo Elija Elisa Jona Sagaria Johannes Jesus