Vrywaring: Die mediese inligting verskaf op Wikipedia dien slegs as 'n riglyn en dra geen waarborg van feitelike korrektheid nie. Enige vrae of klagtes oor u persoonlike gesondheid behoort na 'n dokter verwys te word. |
Rumatoïede artritis is 'n langtermyn outo-immuunsiekte wat hoofsaaklik gewrigte affekteer. Dit lei gewoonlik tot warm, geswelde en pynlike gewrigte. Pyn en styfheid vererger dikwels na rus. Mees algemeen is die pols en hande betrokke, met dieselfde gewrigte wat tipies aan beide kante van die liggaam betrokke is. Die siekte kan ook ander dele van die liggaam affekteer, insluitend vel, oë, longe, hart, senuwees en bloed. Dit kan tot anemie, inflammasie rondom die longe en ontsteking rondom die hart lei. Koors en lae energie kan ook teenwoordig wees. Dikwels kom simptome geleidelik oor weke tot maande voor.
Die eerste erkende beskrywing van rumatoïede artritis is in 1800 gemaak deur Dr. Augustin Jacob Landré-Beauvais (1772–1840) van Parys. Die term rumatoïede artritis is gebaseer op die Grieks vir "waterige en ontsteekte gewrigte".
Alhoewel die oorsaak van rumatoïede artritis nie duidelik is nie, word geglo dat dit 'n kombinasie van genetiese en omgewingsfaktore behels. Die onderliggende meganisme behels dat die liggaam se immuunstelsel die gewrigte aanval. Dit lei tot inflammasie en verdikking van die gewrigskapsule. Dit affekteer ook die onderliggende been en kraakbeen. Die diagnose word meestal gemaak op grond van 'n persoon se tekens en simptome. X-strale en laboratoriumtoetse kan 'n diagnose ondersteun of ander siektes met soortgelyke simptome uitsluit. Ander siektes wat op soortgelyke wyse kan voorkom, sluit onder andere sistemiese lupus eritematosus, psoriatiese artritis en fibromialgie in.
Die doelwitte van behandeling is om pyn te verminder, inflammasie te verminder en 'n persoon se algehele funksionering te verbeter. Dit kan aangehelp word deur die balansering van rus en oefening, die gebruik van spalke, of die gebruik van fisiese hulpmiddels. Pynmedikasie, steroïede en niesteroïdale anti-inflammatoriese middels word gereeld gebruik om met simptome te help. Siekte-modifiserende antirumatiese middels, soos hidroksichlorokien en metotreksaat, kan gebruik word om die vordering van siekte te probeer vertraag. Biologiese siekte-modifiserende antirumatiese middels kan gebruik word wanneer die siekte nie op ander behandelings reageer nie. Hulle kan egter meer nadelige gevolge hê en hierdie besluit moet noukeurig teen die voordele opgeweeg word. Chirurgie om gewrigte te herstel, te vervang of te versmelt, kan in sekere situasies help.
Rumatoïede artritis raak ongeveer 24,5 miljoen mense vanaf 2015. Dit is tussen 0,5 en 1% van volwassenes in die ontwikkelde wêreld met tussen 5 en 50 per 100 000 mense wat elke jaar die toestand ontwikkel. Aanvang is die meeste tydens middeljarige ouderdom en vroue word 2,5 keer so gereeld as mans aangetas. Dit het wêreldwyd gelei tot 38 000 sterftes in 2013, teenoor 28 000 sterftes in 1990.
This article uses material from the Wikipedia Afrikaans article Rumatoïede artritis, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Inhoud is onderhewig aan CC BY-SA 4.0, tensy anders vermeld. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Afrikaans (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.