René Caprara

Caprara was die seun van ’n Italiaanse pa en ’n Engelse ma. Hy het as kind privaat skoolonderrig in Engeland ontvang, waar hy ’n beurs gekry het om aan die Royal Colege of Music in Londen verder te studeer. Nadat hy sy opleiding voltooi het, het hy in 1914 na Suid-Afrika geëmigreer waar hy as eerste klarinetspeler by die nuwe Kaapstadse simfonie-orkes onder dirigent Theo Wendt aangesluit het.

Caprara het tydens die Eerste Wêreldoorlog aan die Oos-Afrikaveldtog deelgeneem en die rang van majoor verwerf. Hy is na die oorlog terug Suid-Afrika toe. Hier het hy ’n lewendige belangstelling in die radiowese, wat toe nog in sy kinderskoene was, ontwikkel. Hy was in 1922 in beheer van die eerste regstreekse orkesuitsending vanuit ’n ateljee in Kaapstad.

In 1927 het die Johannesburgse eiendoms-en-rolprentmagnaat Isidore William Schlesinger, met die toestemming van die regering, die sukkelende klein radiostasietjies in Johannesburg, Kaapstad en Durban geamalgameer en die African Broadcasting Company (ABC) gestig. Caprara is as bestuurder van die Kaapstadse ateljee van die ABC aangestel. In die vroeë dertigerjare het Schlesinger vir Caprara versoek om die bestuur van die ateljee in Breestraat in Johannesburg oor te neem. Die diens was nie winsgewend nie en Caprara het by Schlesinger aangedring dat hy die uitsaaistasie aan die staat oordra.

Die staaltjie word vertel dat manlike werknemers van Schlesinger se African Broadcasting Company tussen £1 en £6 per maand ontvang het, terwyl vroulike werknemers met ’n dosie sjokolade vergoed is.

Met die totstandkoming van die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie in 1936 is Caprara as ’n direkteur aangestel. In 1945 het hy die SAUK se eerste direkteur-generaal geword, ’n pos wat hy tot met sy aftrede op 31 Augustus 1948 beklee het.

Caprara het tydens se dienstermyn by die SAUK verskeie oorsese reise onderneem om ontwikkelings in die uitsaaiwese te ondersoek. Hy het voorgestel dat televisie in Suid-Afrika ingestel moes word, maar die voorstel is in 1940 verwerp. Suid-Afrika sou nog meer as drie dekades moes wag vir die koms van die eerste televisieuitsendings.

Caprara het ’n sjarmante en dinamiese persoonlikheid gehad. Benewens sy musikaliteit, het hy ook die vermoë gehad om goed te organiseer en administreer. Hy het ook ’n bydrae tot die tegniese kant van oorklanking gelewer. Sy sogenaamde “Caprarafoon” was ’n instrument wat die klank van een grammofoonplaat sonder onderbreking na ’n ander grammofoonplaat kon oordra.

Na sy aftrede het hy met sy woonwa die wêreld deurkruis, by geleentheid vanaf Kaapstad tot in Kaïro en van daar na Europa.

René Capraro was getroud met Florence Ethel Pendry, wat op 9 Julie 1949 oorlede is. Hulle het twee kinders gehad.

• Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek – Deel 5. Hoodredakteur: C.J. Beyers. Mederedakteur: J.L. Basson. Uitgegee deur Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing, Pretroia. 1987
• Fourie Pieter J. (Red). 2007. MEDIA STUDIES – Media History, Media and Society (2de uitgawe); Juta. Kaapstad