Oswald Spengler: Duitse geskiedenisfilosoof en kultuurhistorikus

Spengler studeer in die wiskunde en natuurwetenskappe in Halle, München en Berlyn en promoveer in 1904 in Halle met 'n filosofiese proefskrif ("Der metaphysische Grundgedanke der Heraklitischen Philosophie").

Na hy onderwyser was in 'n gymnasium in Hamburg, waar hy in wiskunde, natuurkunde, Duits en geskiedenis gee, vestig Spengler homself in München, as onafhanklike skrywer oor kultuur. Hy skryf monargistiese en antiparlementêre artikels. In 1918 en 1922 word sy vernaamste tweedelige werk "Die ondergang van die Awendland" gepubliseer, waarin hy sy pessimistiese siening van die Westerse geskiedenis ontvou. Hiermee word hy een van die grondleggers van die kultuurpessimisme. Aanvanklik steun hy die opkomende nasionaalsosialisme, waarmee hy die afkeer van die Republiek van Weimar deel, maar later wys hy dit af, veral weens die antisemitisme. Hoewel hy in 1933 in die Duitse akademie van wetenskappe gekies word, mag sy werk en idees nie meer genoem word op die Duitse radio nie.

Spengler verwerp alle idees van vooruitgang, waarvoor die nasionaalsosialiste hom kwalik neem. In die plek stel hy kultuur siklusteorie waarin kulture net soos individue opgroeie, volwasse word en sterwe. Dit illustreer hy aan die hand van die agt wêreldbeskawings: Die Babyloniese, die Egiptiese, die Chinese, die Indiese, die Indiaans-Meksikaanse, die klassieke of Grieks-Romeinse en die Magiaanse beskawing.Onder hierdie laatste beskawing plaas Spengler die Arabiese, Joodse en Bistantynse beskawings. Die vorming van sy kultuurpalet is oorspronklik en is gesien as 'n reaksie teen die tradisionele Europese kultuur- en geskiedsopvattings van die verligting, die renaissance en die Christendom. In sy morfologiese denke oor kultuurvorming word Spengler beȉnvloed deur Johann Wolfgang von Goethe en Friedrich Nietzsche. Die rasionele samelewing en wetenskap was volgens hom die triomf van die Westerse wil gewees. Dit sou volgens Spengler nog 'n weile voortduur as gevolg van sterk wil van Duitsland en hul voeling met die “innerlike gees”. Die boek word onmiddellik 'n sukses, ook kommersieel. Elisabeth Förster-Nietzsche, die suster van Friedrich Nietzsche, vind dit so goed, dat Spengler op haar initiatief die Nietzscheprys kry en daardeur bekentheid verwerf.

Volgens Peter Rietbergen (2015) het Spengler "... 'n 'kultusboek' geskryf. Hy bied, as mens sy styl waardeer, iets vir almal. Alles wat mense ooit geskep het, kom daarin aan die orde: skilderkuns en beeldhoukuns, argitektuur, musiek, literatuur, historiese en politieke tekste, alle soorte wetenskap en tegnologie, staatskonstruksies, ekonomiese stelsels, gelowe en godsdienste: hulle was almal deel van daardie kulture wat die mensdom geproduseer het."

Spengler leef die laatste jare van sy lewe vereensaam en teruggetrokke in München, waar hy duisende boeke koop en 'n versameling antieke wapens opbou. Kort voor sy dood skryf hy aan 'n vriend Hans Frank, dat die Duitse ryk binne tien jaar sou ophou om te bestaan. Hy sterf kort voor sy 56ste verjaardag aan 'n hartaanval.

• Konservativ und liberal (1911)
• Römer und Preußen (1916, 1918)
• Der Untergang des Abendlandes (1918, 1922)
• Preußentum und Sozialismus (1920)
• Neubau des Deutschen Reiches (1924)
• Der Mensch und die Technik. Beitrag zu einer Philosophie des Lebens (München 1931)
• Politische Schriften (1932)
• Jahre der Entscheidung (1933)

• Hierdie artikel is vertaal uit die Nederlandse Wikipedia

• Wiki Afrikaans  Wiki Commons het meer media in die kategorie Oswald Spengler.