Obelisk
'n Obelisk (afgelei van die antieke Griekse ὀβελίσκος obeliskos; verkleinvorm van ὀβελός obelos, spit, spyker, spitspilaar) is 'n lang, vierkantige, smal monument wat van onder af nouer loop totdat dit eindig in 'n piramidevormige punt, die sogenaamde pyramidion.
Obeliske is oorspronklik deur die Antieke Egiptenare gebou; hulle naam daarvoor was tekhenu. Die Grieke het die woord "obeliskos" gebruik om hulle te beskryf, en hierdie woord is oorgeneem in Latyn en uiteindelik die ander Europese tale. Die antieke obeliske is monolities: hulle bestaan uit 'n enkele steen. Die meeste moderne obeliske bestaan egter uit meer as een steen, en sommige, soos die Washington-monument, is geboue.
Die woord stele word oor die algemeen gebruik vir ander monumentale, regop stene met geskrifte of beeldhouwerk.
Antieke obeliske
Egipties
Obeliske was prominent in die argitektuur van die antieke Egiptenare, wat hulle in pare by die ingang van tempels geplaas het. Die Griekse woord "obelisk" wat vandag gebruik word, kom kom uit die geskrifte van Herodotus, die griekse reisiger, wat een van die eerste klassieke skrywers was om hierdie voorwerpe te beskryf. 'n Aantal antieke Egiptiese obeliske bestaan nou nog, asook die "Onvoltooide Obelisk" wat deels uitgekap in sy steengroef by Aswan staan. Hierdie obeliske is nou versprei regoor die wêreld, en minder as die helfte van hulle is steeds in Egipte.
Die oudste tempelobelisk wat nog in sy oorspronklike posisie staan is die 20,7 m hoë 120 ton rooi graniet obelisk van Senusret I van die 12de Dinastie by Al-Matariyyah in die moderne Heliopolis.
Die obelisk simboliseer die songod Ra, en gedurende die kort godsdienstige hervorming van Akhenaten is dit gesien as 'n versteende straal van die Aten, die sonskyf. Dit is ook geglo dat Ra binne die struktuur bestaan het.
Benben was die heuwel wat ontstaan het uit die oerwaters Nu waarop die skeppingsgod Atum hom gevestig het, volgens die Heliopolitiese skeppingsmite van die Antieke Egiptiese godsdiens. Die Benben-steen (ook bekend as'n pyramidion) vorm die bopunt van die Egiptiese piramide. Dit is ook verwant aan die Obelisk.
Die New York Universiteit Egiptoloog Patricia Blackwell Gary en Astronomy senior redakteur Richard Talcott voer die hipotese aan dat die vorms van die antieke Egiptiese piramide en obelisk afgelei is van natuurlike verskynsels wat verband hou met die son, die songod Ra synde die oppergod van die Egiptenare. Die piramide en obelisk sou daarvolgens geïnspireer wees deur die voorheen onderskatte astronomiese verskynsels wat verband hou met sonsopkoms en sonsondergang: die sodiaklig en "son pilare", onderskeidelik.
Die Antieke Romeine was sterk deur die obeliskvorm beïnvloed, tot dié mate dat daar nou meer as twee keer soveel obeliske in Rome staan as wat in Egipte oorbly. Almal het na die Romeinse tydperk geval, behalwe vir die Vatikaanobelisk, en is weer op verskillende plekke opgerig.
Die grootste en hoogste Egiptiese obelisk is die Lateraanse Obelisk in die stadplein by die westekant van die Lateraanse Basiliek in Rome, met 'n hoogte van 32,2 m en 'n gewig van 455 ton.
Nie al die Egiptiese obeliske in die Romeinse Ryk is in Rome opgerig nie. Herodes die Grote het sy Roomse beskermhere nageboots deur 'n rooi graniet Egiptiese obelisk in die renbaan van sy nuwe stad Caesarea in die noorde van Judea op te rig. Hierdie een is ongeveer 12 m hoog en weeg ongeveer 100 ton. Dit is deur argeoloë ontdek, en is weer op sy oorspronklike plek opgerig.
In Konstantinopel in 390 NC het die Bisantynse Keiser Theodosius 'n obelisk na die stad laat verskeep, en het dit in sy renbaan opgestel, waar dit die Kruistogte en die Seljuks oorleef het, en nou nog in die Hippodroomplein in die moderne Istanbul staan. Dit was oorspronklik 29 m hoogen het 380 ton geweeg, maar sy onderste helfte, wat glo ook eens in Istanbul gestaan het, is nou verlore. Die oorblywende obelisk is 20 m hoog.
Die mees bekende obelisk in rome is waarskynlik die 25 m hoë, 331 ton obelisk op Sint Pieter se Plein in Rome. Die obelisk het sedert 37 NC op die muur van die Sirkus van Nero gestaan, oorkant Sint Pieter se Basiliek:
- "Die ouer Plinius in sy Natuurgeskiedenis verwys na die obelisk se vervoer uit Egipte na Rome op bevel van die Keiser Gaius (Caligula) as 'n uitstaande gebeurtenis. Die skip wat dit gedra het, het 'n groot mas van dennehout gehad, wat vier mans se arms nie kon omsingel nie. Een honderd en twintig koringmate lensies was nodig as ballas. Nadat sy doel vervul is, was die reuse skip nie meer nodig nie. Daarom is dit gevul met klippe en sement, en gesink om die fondasie van die voorste kaai van die nuwe hawe by Ostia ."
Die heroprigting van die obelisk het selfs vir Michelangelo as 'n onbegonne taak voorgekom, maar Sixtus V was vasbeslote om dit voor van Sint Pieter se basiliek op te rig, waarvan die middeskip nog gebou moes word. Hy het 'n volgrootte houtmodel binne enkele maande van sy verkiesing laat oprig. Domenico Fontana, die assistent van Giacomo Della Porta in die Basiliek se konstruksie, het die Pous 'n hout modelhyskraan en 'n swaar modelobelisk uit lood gegee, wat Sixtus self kon oplig deur 'n slingertjie met sy vinger te draai. Fontana het die opdrag vir die projek gekry.
Die obelisk, half-begrawe in die puin van die eeue, is eers op sy plek uitgegrawe. Dit het toe van 30 April tot 17 Mei 1586 geduur om dit op rollers tot by die Piazza te bring: die werk het byna 1000 mans, 140 karperde en 47 hyskrane geverg. Die heroprigting, op 14 September, die Fees van die Opheffing van die Kruis, is deur 'n groot skare toegeskou. Dit was 'n groot ingenieursprestasie, wat Fontana se reputasie gemaak het. Hy het die operasie in 'n boek beskryf wat met koperetswerke geïllustreer is: Della Trasportatione dell'Obelisco Vaticano et delle Fabriche di Nostro Signore Pappa Sisto V (1590). Die boek self het 'n nuwe standaard in die kommunikasie van tegniese inligting gestel, en het daaropvolgende argitektoniese publikasies beïnvloed deur sy noukeurige akkuraatheid. Voordat dit weer opgerig is, is die onheil uit die obelisk gedryf. Dit word gesê dat Fontana spanne van aflosperde gehad het sodat, indien die onderneming sou misluk, hy sou kon ontsnap. Toe Carlo Maderno die Basiliek se skip gebou het, moes hy die as daarvan effens krom bou, om dit met die obelisk in lyn te kry.
Drie verder obeliske is opgerig in Rome onder Sixtus V: die een agter Santa Maria Maggiore (1587), die reuse obelisk op die Lateraanse Basiliek (1588), en die een op die Piazza del Popolo (1589).
'n Obelisk staan voor die kerk van Trinità dei Monti, bo-aan die Spaanse Trappe. Nog 'n obelisk in Rome bevat beeldhouwerk wat dit laat voorkom asof dit op die rug van 'n olifant gedra word. Rome het een van sy obeliske verloor: die Boboli obelisk wat die tempel van Isis versier het, en wat in die 16de eeu herontdek is. Die Medici het dit vir die Medici Villa geëis, maar in 1790 het hulle dit na die Boboli Tuine aan die Palazzo Pitti in Florence geskuif, en het 'n replika agtergelaat.
Verskeie ander Egiptiese obeliske is elder opgerig. Die bekendste voorbeelde buite Rome is die paar 21 m hoë, 187 ton obeliske in Londen en New York Stad wat as Cleopatra se Naalde bekend staan, en die 23 m 227 ton obelisk op die Place de la Concorde in Parys.
Daar is antieke Egiptiese obeliske in die volgende plekke:
- Egipte – 8
- Farao Thutmosis I, Karnak Tempel, Luxor
- Farao Ramses II, Luxor Tempel
- Farao Hatshepsut, Karnak Tempel, Luxor
- Farao Senusret I, Al-Masalla gebied van Al-Matariyyah distrik in Heliopolis, Kaïro
- Farao Ramses III, Luxor Museum
- Farao Ramses II, Gezira Eiland, Kaïro, 20,4 m
- Farao Ramses II, Kaïro Internasionale Lughawe, 17 m
- Farao Seti II, Karnak Tempel, Luxor,
- Frankryk – 1
- Farao Ramses II, Luxor Obelisk, in die Place de la Concorde, Parys
- Israel – 1
- Cesaréa obelisk
- Italië – 13 (insluitende die een in die Vatikaanstad)
- Pole – 1
- Ramses II, Poznań Argeologiese Museum, Poznań (geleen van Ägyptisches Museum und Papyrussammlung, Berlyn)
- Turkye – 1
- Farao Tuthmosis III, die Obelisk van Theodosius in die Hippodroom, Istanbul, saam met die Bisantynse Ommuurde Obelisk en die Slang Pilaar
- Verenigde Koninkryk – 4
- Farao Tuthmosis III, "Cleopatra se Naald", op Victoria Embankment, Londen
- Farao Amenhotep II, in die Oostelike Museum, Universiteit van Durham
- Farao Ptolemeus IX, Philae obelisk, by Kingston Lacy, naby Wimborne Minster, Dorset
- Farao Nectanebo II, Britse Museum, Londen (paar van obeliske)
- Verenigde State Van Amerika – 1
- Farao Tuthmosis III, "Cleopatra se Naald", in die Central Park, New York
Assiries
Obeliskmonumente is ook bekend uit die Assiriese beskawing, waar hulle opgerig is as openbare monumente om die prestasies van die Assiriese koning te herdenk.
Die Britse Museum beskik oor vier Assiriese obeliske:
Die Wit Obelisk van Ashurnasirpal I is ontdek deur Hormuzd Rassam in 1853 te Ninevé. Die obelisk is opgerig deur óf Ashurnasirpal I (1050-1031 VC) óf Ashurnasirpal II (883-859 VC). Die obelisk dra 'n geskrif wat verwys na die koning se beslaglegging van goedere, mense en beeste, wat hy teruggebring het na die stad van Ashur. Die reliëfs van die Obelisk beeld tonele uit van militêre veldtogte, jag, oorwinningsfeeste en huldeblyk aan die koning.
Die Rassam Obelisk, vernoem na sy ontdekker Hormuzd Rassam, is gevind op die vesting van Nimrud (antieke Kalhu). Dit is opgerig deur Ashurnasirpal II, maar net fragmente bly oor. Die oorblywende dele van die reliëfs beeld tonele uit waar huldeblyk uit Sirië en die weste aan die koning oorgegee word.
Die Swart Obelisk is ontdek deur Sir Austen Henry Layard in 1846 op die vesting van Kalhu. Die obelisk is deur Shalmaneser III opgerig, en die reliëfs beeld tonele van huldeblyk sowel as die twee heersers, Jehu die Israelit en Sua die Gilsaneaan, wat gebare van onderwerping aan koning Shalmaneser maak. Die reliëfs op die obelisk gaan gepaard met epigrafe, en daarbenewens het die obelisk ook 'n langer inskripsie wat een van die laaste weergawes van Shalmaneser III se annale vaslê, naamlik die tydperk vanaf die begin van sy heerskappy tot sy 33ste jaar as koning.
Die Gebroe Obelisk is ook ontdek deur Rassam in Ninevé. Slegs die bopunt van hierdie monoliet is herbou in die Britse Museum. Die obelisk is die oudste bekende obelisk van Assirië, en dateer uit die 11de eeu VC.
Axumiet (Ethiopië)
'n Aantal obeliske is geskep deur die antieke Axumitiese Koninkryk wat in die noorde van die hedendaagse Ethiopië bestaan het. Een is die 21 m hoë stele van Koning Ezana, die laaste een wat opgerig is, en die enigste behoue Axumitiese obelisk. Die mees bekende Axumitiese obelisk is die 24 m hoë sogenaamde Obelisk van Axum. Dit is rondom die 4de eeu NC uitgesny, maar het met verloop van tyd neergestort en het in drie dele opgebreek. Dit is in 1935 in hierdie toestand deur Italiaanse soldate gevind, na die Tweede Italo-Abessiniese Oorlog. Dit is geplunder en in 1937 teruggeneem na Rome, waar dit in die Piazza di Porta Capena opgerig is. Italië het volgens 'n 1947 VN-ooreenkoms onderneem om die obelisk terug te bring, maar het eers in 1997 die ooreenkoms herbevestig, na jare van druk en verskeie omstrede skikkings. In 2003 het die italiaanse regering het die eerste stappe geneem om dit terug te bring, en in 2008 is dit uiteindelik weer in Ethiopië opgerig.
Die grootste bekende obelisk, die Groot Gedenksteen by Axum, het nie bly staan nie. Dit was oorspronklik 33 m hoog, het 'n basis van 3×2 m breed, en weeg 520 ton, en is dus een van die grootste enkele stene wat ooit in die menslike geskiedenis gewerk is; die grootste is óf by Baalbek óf die Ramesseum. Die obelisk het waarskynlik reeds tydens sy oprigting of kort daarna omgeval, en daardeur 'n groot deel van die massiewe grafkelder onder hom verwoes. Sulke obeliske word eintlik stelae genoem, of in die oorspronklike taal hawilt of hawilti, aangesien hulle nie in 'n piramide eindig nie. Hulle is gebruik om grafte en ondergrondse begrafnis kamers te merk. Die grootste grafmerkers was vir die koninklike begrafniskamers, en is versier met multi-verdieping valse vensters en deure, terwyl die adel kleiner, minder versierde stelae gehad het. Alhoewel slegs 'n paar grotes nog staan, is daar honderde kleineres in sogenaamde "stele velde".
Antieke Rome
Die Romeine obeliske in 'n antieke Egiptiese styl laat bou. Voorbeelde sluit in:
- Arles, Frankryk —die Arles Obelisk, in die Place de la République, 'n 4de eeu obelisk van Romeinse oorsprong
- Benevento, Italië — Romeinse obeliske
- München — obelisk van Titus Sextius Africanus, Staatliches Museum Ägyptischer Kuns, Kunstareal, 1ste eeu NC, 5,8 m hoog
- Rome — vyf antieke Romeinse obeliske Sien Lys van obeliske in Rome.
Bisantyns
- Ommuurde Obelisk, Hippodroom van Konstantinopel. Gebou deur Konstantyn VII Porphyrogenitus (905-959) en oorspronklik bedek met vergulde brons plate.
Pre-Columbiaanse Amerikas
Die prehistoriese Tello Obelisk, gevind in 1919 by Chavín de Huantar in Peru, is 'n monolitiese stele met obeliskagtige proporsies. Dit is uitgekap in 'n lae reliëfontwerp met Chavín simbole, soos bande van tande en dierkoppe. Dit was lank in die Museo Nacional de Arqueología, Antropología e Historia del Perú in Lima, en is later geskuif na die Museo Nacional de Chavín, wat in Julie 2008 geopen is. Die obelisk is vernoem na die argeoloog Julio C. Tello, wat dit ontdek het, en beskou was as die "vader van die Peruaanse argeologie." Hy was Amerika se eerste inheemse argeoloog.
Moderne obeliske
(In volgorde van datum)
17de eeu
| Obelisk naam | Beeld | Plek | Land | Voltooi | Koördinate | Notas |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Fontaine des Quatre Dauphins |  | Aix-en-Provence | Frankryk | 1667 | 43°31′35″N 5°26′44″O / 43.52639°N 5.44556°O |
18de eeu
| Obelisk naam | Beeld | Plek | Land | Hoogte [m] | Voltooi | Koördinate | Notes |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Markplein obelisk | .jpg) | Ripon | Verenigde Koninkryk | 24 | 1702 | Die eerste volskaalse Obelisk in Brittanje. | |
| Stillorgan Obelisk |  | Stillorgan, Dublin | Ierland | 30 | 1727 | ||
| St Luke Kerk |  | London | Verenigde Koninkryk | circa 1727–33 | Spits deur Nicholas Hawksmoor | ||
| Boyne Obelisk |  | naby Drogheda, County Louth | Ierland | 53 | 1736 | Ter Herdenking van Willem III van Engeland se oorwinning by die Slag van die Boyne in 1690 (Verwoes in 1923: slegs die basis bly agter). | |
| Conolly's Folly |  | Celbridge, County Kildare | Ierland | 1740 | |||
| Killiney Hill Obelisk | Killiney, County Dublin | Ierland | 1742 | ||||
| Mamhead obelisk |  | Mamhead | Verenigde Koninkryk | 30 | 1742–1745 | 'n Skeepsvaarthulpmiddel. | |
| General Wolfe se Obelisk |  | Stowe Skool, Buckinghamshire | Verenigde Koninkryk | 1754 | |||
| Montreal Park Obelisk | Riverhead, Sevenoaks, Kent | Verenigde Koninkryk | 1761 | Lord Jeffery Amherst's Obelisk. | |||
| Kagul Obelisk |  | Tsarskoe Selo | Rusland | 1772 | |||
| Chesma Obelisk | .jpg) | Gatsjina | Rusland | 1775 | |||
| Villa Medici | .JPG) | Rome | Italië | 1790 | 'n 19e-Eeuse kopie van die Egiptiese obelisk wat na die Bobolituine in Florence geskuif is | ||
| Obelisk Fontein |  | James St., Dublin | Ierland | 1790 | |||
| Constable Obelisk |  | Gatsjina-paleis | Rusland | 1793 | |||
| Moore-Vallotton insidentmerker | Wexford | Ierland | 1793 | ||||
| Rumyantsev Obelisk |  | St Petersburg | Rusland | 1799 | |||
| Obelisk te Slottsbacken |  | Stockholm | Swede | 1800 |
19de eeu
| Naam | Beeld | Plek | Land | Voltooi | Koördinate | Notas |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Nelson memorial | Springfield Park Liverpool, England | Verenigde Koninkryk | circa 1805 | |||
| St. Emmeram se Paleis Obelisk |  | Regensburg, Bavaria | Duitsland | circa 1810 | ||
| Constitution Obelisk | St. Augustine, Florida | VSA | 1814 | Ter Herdenking van die Spaanse Grondwet van 1812 | ||
| Brightling Needle | Brightling, East Sussex | Verenigde Koninkryk | circa 1815 | |||
| Patriots' Grave, Old Burying Ground |  | Arlington, Massachusetts | VSA | 1818 | 42°24′58″N 71°09′31″W / 42.41611°N 71.15861°W / 42.41611; -71.15861 | |
| George IV Monument |  | Dún Laoghaire, County Dublin | Ierland | 1823 | ||
| Blantyre Monument |  | Erskine, Renfrewshire | Verenigde Koninkryk | circa 1825 | ||
| Captain Cook se Monument | Easby Moor, Great Ayton, North Yorkshire | Verenigde Koninkryk | 1827 | |||
| Groton Monument |  | Fort Griswold, Groton, Connecticut | VSA | 1830 | 41°21′18″N 72°4′46″W / 41.35500°N 72.07944°W | |
| Bunker Hill Monument |  | Charlestown, Massachusetts | VSA | 1827-43 | 42°22′35″N 71°03′41″W / 42.37639°N 71.06139°W | |
| Spencer Monument |  | Blata l-Bajda | Malta | 1831 (relocated 1893) | 35°53′17″N 14°29′53″O / 35.88806°N 14.49806°O | |
| Thomas Jefferson Obelisk, Monticello | Charlottesville, Virginia | VSA | 1833 | 38°00′37″N 78°27′08″W / 38.01028°N 78.45222°W | Deur sy familie opgerig. Jefferson se wil was dat slegs drie prestasies daarop aangeteken moes word: Outeur van die Onafhanklikheidsverklaring, outeur van die Virginia Wet op Godsdiensvryheid, en vader van die Universiteit van Virginia. | |
| Obelisk van Leeue, Copou Park |  | Iași | Roemenië | 1834 | 47°10′43″N 27°34′01″O / 47.17851°N 27.56691°O | |
| Villa Torlonia |  | Rome | Italië | 1842 | 41°54′50″N 12°30′43″O / 41.91389°N 12.51194°O | Twee obeliske |
| Reggio Emilia obelisk |  | Reggio Emilia, Emilia-Romagna | Italië | 1842 | 44°42′0″N 10°38′0″O / 44.70000°N 10.63333°O | Herdenk die huwelik van of Francis V, Hertog van Modena aan prinses Adelgunde van Beyere |
| Rutherford Monument | Anwoth, Scotland | Verenigde Koninkryk | 1842 | Monument vir Samuel Rutherford | ||
| Politieke Martelaarsmonument |  | Calton Hill, Edinburgh, Scotland | Verenigde Koninkryk | 1844 | 55°57′12″N 3°11′9″W / 55.95333°N 3.18583°W | |
| Lansdowne Monument |  | Wiltshire, England | Verenigde Koninkryk | 1845 | 51°25′22″N 1°55′58″W / 51.4228°N 1.9327°W | Opgerig deur die 3de Marquess van Lansdowne ter herdenking aan Sir William Petty. |
| The Obelisk | .jpg) | Newcastle, New South Wales | Australië | 1850 | ||
| Wellington Monument |  | Wellington, Somerset | Verenigde Koninkryk | 1854 | 50°56′53″N 3°13′45″W / 50.9480°N 3.2293°W | |
| Stoodley Pike Monument |  | Todmorden, West Yorkshire | Verenigde Koninkryk | 1856 | 53°42′51″N 2°2′33″W / 53.71417°N 2.04250°W | |
| Hyde Park Obelisk |  | Sydney, New South Wales | Australië | 1857 | 33°52′29″S 151°12′36″O / 33.87472°S 151.21000°O / -33.87472; 151.21000 | |
| Herndon Monument |  | Annapolis, Maryland | VSA | 1860 | 38°58′56″N 76°29′09″W / 38.9823°N 76.4859°W | Opgerig deur die US Naval Academy ter herdenking aan William Lewis Herndon. |
| Obelisk te Fontenoy |  | Fontenoy, Bourgogne-Franche-Comté | Frankryk | 1860 | ||
| Wellington Monument |  | Phoenix Park, Dublin | Ierland | 1861 | Hoogste in Europa | |
| Prince of Wales' Obelisk |  | Port Elizabeth | Suid-Afrika | Bestem vir ene George Kemp maar opgerig ter herdenking aan die huwelik van Albert Edward, Prins van Wallis en Alexandra van Denemarke in 1861. Oorspronklik op die Markplein, nou voor die Bayworld Museumkompleks. | ||
| Lincoln se graf |  | Springfield, Illinois | VSA | 1865 | 39°49′24″N 89°39′21″W / 39.82333°N 89.65583°W | |
| Nicholson se Obelisk |  | Margalla heuwels, Rawalpindi–Islamabad | Pakistan | 1868 | ||
| Captain Cook Obelisk |  | Kurnell, New South Wales | Australië | 1870 | 34°00′17″S 151°13′03″O / 34.004667°S 151.217556°O | |
| Dauphin County Veteran's Memorial Obelisk | Harrisburg, Pennsylvania | VSA | 1876 | 40°15′47″N 76°53′13″W / 40.26304°N 76.88681°W | ||
| Washington-monument |  | Washington DC | VSA | 1884 | 38°53′22″N 77°2′7″W / 38.88944°N 77.03528°W | |
| Oriskany Battlefield monument |  | Rome, New York | VSA | 1884 | 43°10′7″N 75°22′8″W / 43.16861°N 75.36889°W | |
| Monument to the Restorers |  | Restauradores Square, Lisbon | Portugal | 1886 | 38°42′57″N 9°8′30″W / 38.71583°N 9.14167°W | Opgerig ter viering van die oorwinning in die Portuguese Restorasieoorlog (1640–1668). |
| Bennington oorlogmonument |  | Bennington, Vermont | VSA | 1889 | 42°53′21″N 73°12′57″W / 42.88917°N 73.21583°W | |
| Monolith "The Obelisk" |  | Villalar de los Comuneros, Castile and León | Spanje | 1889 | 41°33′0″N 5°8′0″W / 41.55000°N 5.13333°W | |
| Dalhousie Obelisk |  | Raffles Place, Central Area | Singapoer | 1891 | 1°17′15″N 103°51′8″O / 1.28750°N 103.85222°O | |
| The Obelisk, Penn State University |  | University Park, Pennsylvania | VSA | 1896 | ||
| Confederate War Memorial |  | Dallas, Texas | VSA | 1896 | 32°46′32″N 96°47′59″W / 32.77556°N 96.79972°W |
20ste eeu
| Naam | Beeld | Plek | Land | Hoogte [m] | Voltooi | Koördinate | Notas |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| William Dudley Chipley gedenkteken |  | Plaza Ferdinand VII, Pensacola, Florida | VSA | 1901 | 30°26′N 87°12′W / 30.433°N 87.200°W | ||
| Sergeant Floyd Monument |  | Sioux City, Iowa | VSA | 1901 | 42°27′45″N 96°22′39″W / 42.46250°N 96.37750°W | ||
| Joseph Smith Birthplace Memorial |  | South Royalton, Vermont | VSA | 15 | 1905 | 43°49′25″N 72°28′23″W / 43.823473°N 72.47308°W | :118 |
| McKinley Monument |  | Niagara Square, Buffalo, New York | VSA | 29 | 1907 | 42°53′11″N 78°52′41″W / 42.88639°N 78.87806°W | |
| The Veterans' Monument | Elizabethton, Tennessee | VSA | 1904 | Ter nagedagtenis aan veterane van die Amerikaanse Burgeroorlog uit Carter County, Tennessee. | |||
| Finn's Point National Cemetery | Pennsville Township, New Jersey | VSA | 26 | 1910 | Opgerig deur die regering van die VSA ter nagedagtenis aan soldate van die Gekonfedereerde state wat daar begrawe is. | ||
| Coronation Memorial |  | Coronation Park, Delhi | India | Om die stigting van Nieu-Delhi in 1911 te herdenk; gevolg deur ander obeliske rondom die Rashtrapati Bhavan | |||
| Victory Memorial |  | Fort Recovery, Ohio | VSA | 31 | 1913 | ||
| Rizal Monument |  | Luneta Park, Manila | Filippyne | 12,7 | 1913 | 14°34′54″N 120°58′36″O / 14.581669°N 120.976694°O / 14.581669; 120.976694 | Ter nagedagtenis aan die tereggestelde Filippynse nasionalis, José Rizal. |
| Nasionale Vrouemonument |  | Bloemfontein | Suid-Afrika | 1913 | 29°08′30″S 26°12′30″O / 29.1416°S 26.2083°O | ||
| Ozark Trail |  | Verskeie plekke insluitend Stroud, Oklahoma, Farwell, Dimmitt, Wellington, and Tulia, Texas | VSA | 1913 | Voorheen 'n reeks van 21 obeliske | ||
| PAX Memorial | Walmer, Port Elizabeth | Suid-Afrika | 6 | 1919 | 'n Eerstewêreldoorlog gedenkteken vir gevalle soldate. | ||
| Flagler Monument | Flagler Monument Island, Miami Beach, Florida | VSA | 34 | 1920 | 25°47′7″N 80°9′10″W / 25.78528°N 80.15278°W | ||
| Southport War Memorial | .JPG) | London Square, Southport, Lancashire, England | Verenigde Koninkryk | 20.6 | 1923 | ||
| Veterans Memorial Plaza |  | Indiana World War Memorial Plaza, Indianapolis, Indiana | VSA | 30 | 1923 | 39°46′25″N 86°9′25″W / 39.77361°N 86.15694°W | |
| Jefferson Davis Monument |  | Fairview, Kentucky | VSA | 107 | 1924 | Op die geboorteplek van die president van die Gekonfedereerde State van Amerika | |
| Boer War Monument | King's Domain, Melbourne, Victoria | Australia | 23 | 1924 | |||
| Camp Merritt Memorial Monument |  | Cresskill, New Jersey | VSA | 20 | 1924 | ||
| Hobart Cenotaph |  | Queens Domain, Hobart, Tasmania | Australië | 1925 | 42°52′39″S 147°20′10″O / 42.87750°S 147.33611°O | Eerste wêreldoorlog gedenkteken | |
| Foshay Tower | Minneapolis, Minnesota | VSA | 1929 | Gebaseer op die Washington Monument. | |||
| Prague Kasteel Obelisk (of Monoliet van Mrákotín) |  | Prague Castle, Prague | Tsjeggië | 15,4 | 1930 | 50°5′25″N 14°24′1″O / 50.09028°N 14.40028°O | |
| Obelisk van Montevideo (of Obelisco a los Constituyentes de 1830) |  | Parque Batlle, Montevideo | Uruguay | 40 | 1930 | 34°53′51″S 56°09′52″W / 34.8975°S 56.1644°W | |
| High Point Monument |  | High Point, Montague, New Jersey | VSA | 67 | 1930 | 41°19′15″N 74°39′42″W / 41.32083°N 74.66167°W | Op New Jersey se hoogste punt bo seevlak. |
| Foro Italico | _(5906477156).jpg) | Lungotevere Maresciallo Diaz, Rome | Italië | 1932 | 41°55′55″N 12°27′32″O / 41.93194°N 12.45889°O | Ter ere van Benito Mussolini. | |
| Paterson Monument |  | Windmill Point, George Town, Tasmania | Australië | 1935 | 41°06′34″S 146°49′01″O / 41.10944°S 146.81694°O | Ter viering van die 1804 landing van William Paterson (verkenner). | |
| Obelisk of Buenos Aires |  | San Nicolás, Buenos Aires | Argentinië | 71,5 | 1936 | 34°36′13″S 58°22′54″W / 34.60361°S 58.38167°W | |
| Trujillo Obelisk |  | Santo Domingo | Dominikaanse Republiek | 42 | 1937 | ||
| War Memorial |  | Floriana | Malta | 1938 | 35°53′37″N 14°30′29″O / 35.89361°N 14.50806°O | ||
| San Jacinto Monument |  | La Porte, Texas | VSA | 173 | 1939 | 29°45′00″N 95°04′51″W / 29.7499°N 95.0807°W / 29.7499; -95.0807 | |
| Trylon and Perisphere |  | 1939 New York World's Fair, Flushing, New York | VSA | 190 | 1939 | 40°44′47″N 73°50′42″W / 40.7463°N 73.8451°W | Nie 'n ware obelisk nie - 'n Art Deco variant. |
| Maungakiekie Obelisk |  | One Tree Hill, Auckland | Nieu-Seeland | 1940 | 36°54′0″S 174°46′59″O / 36.90000°S 174.78306°O | ||
| Victory Monument |  | Bangkok | Thailand | 1941 | 13°45′53″N 100°32′19″O / 13.76472°N 100.53861°O | Ter viering van die oorwinning deur die Thai in die Franse-Thai oorlog, 'n kort konflik tussen die Franse koloniale owerhede in Indosjina. | |
| Plaza Francia Obelisk |  | Altamira, Caracas | Venezuela | 1944 | 10°29′47″N 66°50′56″W / 10.49639°N 66.84889°W | ||
| Banská Bystrica Obelisk |  | Banská Bystrica | Slowakye | 1945 | Ter herdenking aan die soldate van die Rooi Leer en die Romeense leer wat gesneuwel het tydens die oorname van die dorp. | ||
| Cenotaph on Leinster Lawn |  | Leinster House, Dublin | Ierland | 18 | 1950 | 53°20′26″N 6°15′14″W / 53.34055°N 6.254021°W | Ter nagedagtenis aan Arthur Griffith, Michael Collins en Kevin O'Higgins; |
| Israel War of Independence Memorial |  | Safed | Israel | 32°57′57″N 35°29′54″O / 32.96583°N 35.49833°O | |||
| Obelisk of São Paulo |  | São Paulo | Brasilië | 72 | 1954 | 23°35′5″S 46°39′17″W / 23.58472°S 46.65472°W | |
| Monument to the abolition of slavery (Monumento a la abolición de la esclavitud) | .jpg) | Abolition Park, Ponce | Puerto Rico | 30 | 1956 | 18°00′21″N 66°36′46″W / 18.00583°N 66.61278°W | |
| Obelisk of La Paz |  | La Paz | Bolivië | 16°29′55″S 68°08′06″W / 16.49861°S 68.13500°W | |||
| Demidovsky Pillar |  | Tsentralny City District, Barnaul, Altai Krai | Rusland | 14 | 53°20′N 83°45′O / 53.333°N 83.750°O | ||
| Victory Obelisk (Poklonnaya Hill Obelisk) | Poklonnaya Hill, Moscow | Rusland | 142 | 55°43′54″N 37°30′24″O / 55.73167°N 37.50667°O | |||
| Bayonet-Obelisk of the War Memorial |  | Brest Fortress, Brest | Wit-Rusland | 100 | 1971 | 52°04′59″N 23°39′15″O / 52.082961°N 23.654251°O | |
| Trinity Nuclear Test Site Obelisk |  | Jornada del Muerto, Socorro, New Mexico | VSA | 3,7 | Die plek waar die eerste atoombom ontplof het. | ||
| Pirulito da Praça Sete |  | Belo Horizonte, Minas Gerais | Brasilië | ||||
| Oregon Trail |  | Boise, Idaho | VSA | 21 obeliske merk die spoor. | |||
| Islamic Summit Minar |  | Lahore, Punjab | Pakistan | 47 | 1974 | An obelisk-vormige struktuur ter viering van die Islamic Conference. | |
| Luxor Hotel | _obelisc.JPG) | Las Vegas, Nevada | VSA | ||||
| Monumen Nasional | Merdeka Square, Jakarta | Indonesië | 1975 | Simboliseer Indonesië se onafhanklikheidstryd | |||
| Juche Tower | .jpg) | Pyongyang | Noord-Korea | 170 | 1982 | 39°1′4″N 125°45′48″O / 39.01778°N 125.76333°O | |
| 1948 Arab-Israeli War Memorial |  | Ad Halom, Ashdod | Israel | 31°46′0″N 34°39′58″O / 31.76667°N 34.66611°O | Ter nagedagtenis aan Egipte se gevalle soldate. | ||
| Avis Obelisk | Avis Farms Office Park, Pittsfield Township, Michigan | VSA | 1998 | 42°13′21″N 83°42′52″W / 42.22250°N 83.71444°W | |||
| Bahá'í House of Worship |  | Bahá'í World Centre buildings, Mount Carmel, Haifa | Israel | 1971 | Die setel van die opkomende Bahá'í Godsdienshuis. | ||
| Onafhanklikheidsmonument Obelisk |  | Maha Bandula Park, Yangon | Mianmar |
21ste eeu
| Naam | Beeld | Plek | Land | Hoogte [m] | Voltooi | Koördinate | Notas |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Capas National Shrine | Tarlac province | Philippines | 70 | 2003 | 15°20′56″N 120°32′43″O / 15.34891°N 120.545246°O | ||
| Kolonna Eterna |  | San Gwann | Malta | 6 | 2003 | 35°54′35″N 14°28′36″O / 35.90972°N 14.47667°O | Egyptian obelisk by Paul Vella Critien |
| Colonna Mediterranea |  | Luqa | Malta | 3 | 2006 | 35°51′38″N 14°29′3″O / 35.86056°N 14.48417°O | Abstract art by Paul Vella Critien |
| Plaza Salcedo Obelisk |  | Vigan, Ilocos Sur | Philippines | 17°34′N 120°23′O / 17.567°N 120.383°O | |||
| Obelisco Novecento | Rome | Italy | 2004 | Beeldhouwerk deur Arnaldo Pomodoro | |||
| Cyclisk | Santa Rosa, California | United States | 20 | Uit 350 fietse gemaak | |||
| Särkynyt lyhty | Tornio, Lapland | Finland | 9 | Uit vlekvrye staal |
Sien ook
Verwysings
Nota's
Hierdie artikel maak gebruik van feite en teks uit die Encyclopædia Britannica van 1911. Die bron is in die publieke domein.
Verdere leesstof
- Curran, Brian A., Anthony Grafton, Pamela O. Long, and Benjamin Weiss. Obelisk: A History. Cambridge, MA: MIT Press, 2009. ISBN 978-0-262-51270-1.
- Chaney, Edward, "Roma Britannica and the Cultural Memory of Egypt: Lord Arundel and the Obelisk of Domitian", in Roma Britannica: Art Patronage and Cultural Exchange in Eighteenth-Century Rome, eds. D. Marshall, K. Wolfe and S. Russell, British School at Rome, 2011, pp. 147–70.
- Iversen, Erik, Obelisks in exile. Copenhagen, Vol. 1 1968, Vol. 2 1972
- Wirsching, Armin, Obelisken transportieren und aufrichten in Aegypten und in Rom. Norderstedt: Books on Demand 2007 (3rd ed. 2013), ISBN 978-3-8334-8513-8
Eksterne skakels
Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir obelisk.- Obelisk of the World (Shoji Okamoto)
- History of the Egyptian obelisks
- Obelisks in Rome (Andrea Pollett)
- Obelisks of Rome (series of articles in Platner's Topographical Dictionary of Ancient Rome)
- History of the obelisk of Arles (in French)
- Octavo Edition of Domenico Fontana's book depicting how he erected the Vatican obelisk in 1586.
- National Geographic: "Researchers Lift Obelisk With Kite to Test Theory on Ancient Pyramids"
- Obelisk of Psametik II from Heliopolis, removed and reerected by Augustus in the northern Campus Martius, Rome
This article uses material from the Wikipedia Afrikaans article Obelisk, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Inhoud is onderhewig aan CC BY-SA 4.0, tensy anders vermeld. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Afrikaans (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.