Mahabharata

Saam met die Ramayana is dit 'n belangrike kulturele hoeksteen van Hindoeïsme. Die Mahabharata is die derde grootste literêre werk ter wêreld na die epos van koning Gesar en Manas en bestaan uit 18 dele, sogenaamde parvas, elk onderverdeel in kleiner dele. Die titel, met die klem op bha, is afgelei van Maha (Sanskrit: groot) en Bharata (Sanskrit: Indië / wêreld / alles, en in die wortel bharat "om (die wêreld) te dra") Mahabharata beteken dus iets soos "Indië, die groot" of "die hele wêreld", of "groot stut". Die werk is deel van die sogenaamde itihasa (letterlik: dit wat gebeur het) en bevat in sy mees uitgebreide weergawe meer as 100 000 verse, wat dit ongeveer vier keer so lank as die Bybel maak en sewe keer so lank as die Ilias en die Odussee.

 

Die legende lui dat die epos gedikteer is deur die wysgeer Vyasa, wat na bewering die getuie self gesien het en wat homself as een van die groot dinastiese karakters in die epos plaas.

Dit is hy wat self sorg vir die instandhouding van die dinastie: sien hieronder by niyoga. So nou en dan kom Vyasa self in die verhaal om dit 'n bietjie aan te pas. Dit skep 'n vreemde soort "deus ex machina". Dit speel met oorsaaklikheid as gevolg van die feit dat die skrywer (as skrywer) self die verhaal nie anders maak nie. Maar Vyasa "as" 'n skrywer (in die verhaal) gaan die storielyn waarmee hy self vorendag gekom het, deurbreek. Soms kyk hy saam met ander hoofkarakters na die ontwikkelinge in die verhaal. Soms merk hy op dat dinge net moet gaan soos dit is en soms blyk dit dat veranderinge moontlik is. Dit lyk asof hierdie narratiewe tegniek speel met die kontras tussen vrye wil en oorsaaklikheid.

In die eerste deel van die Mahabharata word dit duidelik gemaak dat dit Ganesja (die Hindoe-godheid met die kop van 'n olifant) was wat die epos in opdrag van Vyasa geskryf het. Ganesja is altyd teenwoordig as iets nuuts ontstaan en wanneer daar keuses gemaak moet word. Daar is standbeelde van Ganesja by verskeie kruisings in Indië.

In die eerste millennium vC is die Mahabharata mondelings oorgelewer deur reisende sangers en priesters. Dit het dit moontlik gemaak om voortdurend nuwe verhale in te voeg en streeksvariasies na vore te bring. Die sentrale verhaal het egter ongeveer dieselfde gebly. Omstreeks 350 nC. dit is die eerste keer in sy geheel in Sanskrit opgeneem. Na die jaar 1000 verskyn ook weergawes in baie ander tale van die Indiese subkontinent.

Die huidige Mahabharata is na bewering voorafgegaan deur 'n baie korter werk genaamd Jaya (Oorwining). Dit is moeilik om die gebeure in die verhaal te dateer. Min mense kan die gebeure in Indië rondom 1500 vC betroubaar bevestig. Daar is 'n paar spesiale astronomiese gebeure (soos verduisterings) in die Mahabharata, wat volgens sommige navorsers kan dui op 'n datum rondom 1478 vC. of 3100 vC.

• Wiki Afrikaans  Wiki Commons het meer media in die kategorie Mahabharata.

•   Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Nederlandse Wiki vertaal.